Tầm nhìn - Chính sách

Vai trò của Quốc hội trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Đổi mới tư duy và hành động

PGS.TS Nguyễn Thị Thúy Hà - Lê Hùng Thứ ba, 22/10/2024 - 09:59
Nghe audio
0:00

(PLPT) - Quốc hội, trong vai trò là cơ quan lập pháp tối cao, phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng trong từng quy trình xây dựng pháp luật để đáp ứng được nhu cầu ngày càng phức tạp của xã hội hiện đại.

Trong bài phát biểu quan trọng tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV ngày 21/10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định thông điệp: “Quốc hội cần phát huy vai trò tiên phong trong quá trình đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng lập pháp và giám sát, góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN), phục vụ lợi ích nhân dân, và phù hợp với xu thế phát triển của thời đại”. Những lời phát biểu này không chỉ là kim chỉ nam cho hoạt động của Quốc hội trong kỳ họp mà còn là định hướng chiến lược cho sự phát triển lâu dài của hệ thống chính trị Việt Nam.

1. Đổi mới tư duy pháp quyền: Nền tảng cho sự phát triển toàn diện của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ và không ngừng biến đổi của nền kinh tế và xã hội, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh một cách rõ ràng và sâu sắc về tầm quan trọng của việc “thúc đẩy tư duy đổi mới và nâng cao trách nhiệm xã hội trong công tác lập pháp”. Đây là một thông điệp mạnh mẽ không chỉ dành cho Quốc hội mà còn cho toàn bộ hệ thống chính trị. Sự kết hợp giữa quyền lực của Nhà nước và lợi ích của nhân dân là một nguyên tắc cốt lõi trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

Tư duy pháp quyền, theo đúng tinh thần của phát biểu này, không chỉ dừng lại ở sự tuân thủ các nguyên tắc pháp lý truyền thống, mà còn phải tiến xa hơn để gắn kết mật thiết với những nhu cầu thiết thực và nguyện vọng chính đáng của người dân. Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam không thể chỉ là một thực thể hành chính, hoạt động theo khuôn khổ cứng nhắc của pháp luật, mà phải là một hệ thống động, không ngừng thích nghi với sự thay đổi của xã hội và kinh tế. Điều này đòi hỏi một tư duy pháp quyền tiến bộ và đổi mới, một tư duy không bị gò bó bởi những quan điểm truyền thống mà luôn linh hoạt và nhạy bén trước thực tiễn phát triển.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra rằng, Quốc hội với tư cách là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cần phải đi đầu trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Đây là một nhiệm vụ không dễ dàng, nhưng nó cũng là trách nhiệm lớn lao mà Quốc hội phải gánh vác để bảo đảm rằng quyền con người và quyền công dân không chỉ được bảo vệ mà còn được thúc đẩy trong quá trình phát triển xã hội. Quyền lực của Nhà nước phải được triển khai dựa trên nền tảng của pháp luật, nhưng không thể tách rời khỏi lợi ích chính đáng của nhân dân. Quốc hội, trong vai trò là cơ quan lập pháp tối cao, phải không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng trong từng quy trình xây dựng pháp luật để đáp ứng được nhu cầu ngày càng phức tạp của xã hội hiện đại.

Đổi mới tư duy pháp quyền không đơn thuần chỉ là việc ban hành các quy định pháp lý chính xác hay điều chỉnh luật pháp để phù hợp với thực tế. Đó còn là khả năng của Quốc hội trong việc nhanh chóng nắm bắt các biến động, thay đổi của thực tiễn xã hội, từ đó thích ứng kịp thời và đưa ra các chính sách, quy định mang tính dài hạn, có tầm nhìn xa. Pháp luật phải là công cụ sắc bén để thúc đẩy sự phát triển của xã hội, nhưng đồng thời cũng phải mang lại sự bảo vệ toàn diện cho người dân, đảm bảo rằng không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển.

Sự đổi mới này, theo Tổng Bí thư, không chỉ cần thiết mà còn là yếu tố sống còn để Quốc hội thực sự thể hiện được vai trò “trụ cột” trong hệ thống Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Một hệ thống pháp luật mạnh mẽ, nhưng đồng thời linh hoạt và thích ứng, chính là tiền đề để xây dựng một Nhà nước pháp quyền thực sự, nơi mà quyền lực của Nhà nước không chỉ được sử dụng để cai quản mà còn để phục vụ nhân dân, bảo vệ và thúc đẩy các giá trị của công bằng, dân chủ và quyền con người.

Như vậy, để thực hiện vai trò này một cách hiệu quả, Quốc hội không chỉ cần đổi mới trong tư duy mà còn phải thay đổi trong hành động. Các hoạt động lập pháp không thể chỉ mang tính hình thức hoặc đối phó với các vấn đề xã hội ngắn hạn. Thay vào đó, mỗi quyết định của Quốc hội cần phải được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng, tham khảo ý kiến rộng rãi từ người dân, và đặc biệt là phải có tầm nhìn chiến lược, nhằm định hướng cho sự phát triển lâu dài của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hệ thống pháp luật của Việt Nam cần phải không ngừng hoàn thiện để thích ứng với những thách thức mới. Điều này đòi hỏi Quốc hội phải đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng các quy định pháp lý có tính thực tiễn cao, đáp ứng được các yêu cầu của quốc tế, nhưng đồng thời vẫn phải đảm bảo giữ vững tính đặc thù của một Nhà nước pháp quyền XHCN. Đây chính là thách thức lớn nhất đối với Quốc hội trong giai đoạn hiện nay.

Hơn nữa, sự đổi mới tư duy trong công tác lập pháp không chỉ dừng lại ở việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, mà còn phải thể hiện ở vai trò giám sát và kiểm tra của Quốc hội. Tư duy pháp quyền tiến bộ yêu cầu các cơ quan nhà nước, đặc biệt là Quốc hội, phải nâng cao năng lực giám sát, để đảm bảo rằng các quy định pháp luật được thực thi một cách hiệu quả, công bằng và minh bạch. Như Tổng Bí thư đã chỉ rõ, giám sát không chỉ là một quyền, mà còn là một trách nhiệm quan trọng của Quốc hội, để đảm bảo rằng mọi cơ quan, tổ chức và cá nhân trong xã hội đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước nhân dân.

Cuối cùng, trong bối cảnh phát triển không ngừng của xã hội, vai trò của Quốc hội trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam sẽ ngày càng trở nên quan trọng và cần thiết hơn bao giờ hết. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, đổi mới tư duy và hành động của Quốc hội không chỉ là yêu cầu của thời đại, mà còn là sứ mệnh lịch sử mà Quốc hội cần phải thực hiện để đảm bảo sự phát triển bền vững và công bằng của đất nước.

2. Đổi mới toàn diện tư duy và hành động của Quốc hội: Nền tảng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Trong bài phát biểu quan trọng tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV ngày 21/10/2024, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định một thông điệp mang tính chiến lược về vai trò của Quốc hội trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Ông nhấn mạnh: “Quốc hội cần đổi mới toàn diện cả tư duy và hành động trong xây dựng pháp luật, tập trung vào tính khả thi, hiệu quả và sự đồng thuận của người dân”. Đây không chỉ là một định hướng lý thuyết, mà còn là yêu cầu cấp bách trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội phức tạp, đòi hỏi hệ thống pháp luật phải không chỉ đáp ứng các nhu cầu trước mắt, mà còn phải định hình tương lai phát triển bền vững cho đất nước.

Đổi mới tư duy và hành động trong xây dựng pháp luật: Thách thức và cơ hội

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, cùng với sự phát triển của nền kinh tế số, xã hội ngày càng phức tạp và biến động không ngừng, hệ thống pháp luật của Việt Nam phải đối mặt với nhiều thách thức mới. Việc đảm bảo một hệ thống pháp luật không chỉ đúng về mặt lý thuyết mà còn thực sự khả thi và hiệu quả trong thực tiễn là nhiệm vụ trọng tâm của Quốc hội. Tính khả thi của các quy định pháp luật không chỉ phụ thuộc vào việc chúng có tuân thủ hiến pháp và pháp luật hiện hành, mà còn phải dựa trên sự đánh giá chính xác về thực tiễn xã hội, về nhu cầu và nguyện vọng của nhân dân.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự đồng thuận từ phía nhân dân trong quá trình xây dựng pháp luật. Điều này đồng nghĩa với việc Quốc hội phải thúc đẩy sự tham gia của người dân, tạo điều kiện cho mọi tầng lớp trong xã hội có tiếng nói trong việc định hình hệ thống pháp luật quốc gia. Đây không chỉ là vấn đề lý thuyết về tính dân chủ trong lập pháp, mà là một nguyên tắc cốt lõi để xây dựng niềm tin vào hệ thống pháp quyền. Pháp luật không chỉ là công cụ của Nhà nước trong việc điều chỉnh các quan hệ xã hội, mà còn là sợi dây liên kết giữa chính quyền và người dân, thể hiện sự đồng lòng, thống nhất trong mục tiêu phát triển.

Quốc hội và vai trò trong đổi mới quy trình lập pháp

Để thực hiện được nhiệm vụ to lớn này, một trong những yêu cầu đặt ra là Quốc hội cần phải đổi mới mạnh mẽ quy trình lập pháp, hướng tới việc nâng cao tính công khai, minh bạch và sự tham gia rộng rãi của các chuyên gia, tổ chức xã hội và người dân. Quy trình lập pháp không thể chỉ là việc bàn thảo trong các ủy ban chuyên môn, mà phải được mở rộng để tiếp thu ý kiến từ nhiều nguồn lực khác nhau, tạo nên một hệ thống pháp luật toàn diện, phù hợp với mọi đối tượng.

Tổng Bí thư đã chỉ rõ, sự tham gia của người dân và các chuyên gia trong quá trình xây dựng chính sách là yếu tố quyết định đến tính hiệu quả của các quy định pháp luật. Khi nhân dân cảm thấy được lắng nghe và có tiếng nói trong quá trình lập pháp, niềm tin của họ vào Quốc hội và hệ thống chính trị sẽ được củng cố mạnh mẽ. Ngược lại, nếu quá trình này bị xem nhẹ, hệ thống pháp luật sẽ dễ rơi vào tình trạng xa rời thực tế, không còn phù hợp với nguyện vọng của người dân và dẫn đến sự bất mãn xã hội. Do đó, việc mở rộng phạm vi tham gia của người dân và các chuyên gia là không chỉ là yêu cầu về mặt hình thức, mà là vấn đề mang tính chiến lược trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền.

Tính dân chủ, công khai và minh bạch trong hệ thống pháp luật

Một yếu tố không thể thiếu trong quá trình đổi mới tư duy và hành động của Quốc hội chính là tính dân chủ, công khai và minh bạch trong việc ban hành các quy định pháp luật. Dân chủ không chỉ là việc người dân có quyền tham gia vào quá trình xây dựng pháp luật, mà còn là quyền được biết, được hiểu rõ về những quy định pháp luật sẽ điều chỉnh cuộc sống của họ. Do đó, Quốc hội cần phải đảm bảo rằng mọi quy định pháp luật đều phải được thiết kế sao cho dễ hiểu, dễ áp dụng, và phản ánh đúng tinh thần của một Nhà nước pháp quyền XHCN - nơi mà quyền lực của Nhà nước được thực thi trên nền tảng pháp lý và sự đồng thuận của nhân dân.

Tính công khai và minh bạch của hệ thống pháp luật không chỉ giúp đảm bảo tính hợp hiến và hợp pháp của các quy định, mà còn là cơ sở để tạo dựng niềm tin vững chắc trong nhân dân. Khi người dân hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ của mình, họ sẽ có ý thức tuân thủ pháp luật một cách tự giác, từ đó góp phần xây dựng một xã hội ổn định, trật tự và phát triển. Điều này, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, là một trong những yếu tố quan trọng để xây dựng niềm tin của nhân dân vào Quốc hội và hệ thống pháp quyền, là tiền đề cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Định hình tương lai qua các quy định pháp luật: Hướng đi của Quốc hội

Quốc hội, với vai trò là cơ quan quyền lực cao nhất của nhân dân, không chỉ có nhiệm vụ ban hành các quy định pháp luật phù hợp với thực tiễn trước mắt, mà còn phải có tầm nhìn xa, định hướng cho sự phát triển dài hạn của quốc gia. Pháp luật không chỉ là sự phản ánh thực tiễn, mà còn là công cụ để dẫn dắt, định hình và định hướng tương lai phát triển của đất nước. Do đó, trong quá trình xây dựng pháp luật, Quốc hội phải luôn chú trọng đến các yếu tố mang tính dự báo, đồng thời đảm bảo rằng các quy định pháp lý không chỉ phù hợp với thực tiễn hiện tại mà còn có khả năng thích ứng với các thay đổi trong tương lai.

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra rằng, sự đổi mới toàn diện cả về tư duy và hành động là yêu cầu không thể bỏ qua trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của xã hội. Tư duy pháp quyền không thể đóng khung trong các quy định cũ kỹ, mà phải luôn hướng đến sự đổi mới, sáng tạo, nhằm tạo ra một hệ thống pháp luật tiên tiến, hiện đại và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Điều này không chỉ giúp Việt Nam củng cố vị thế trên trường quốc tế, mà còn đảm bảo rằng sự phát triển của đất nước luôn đi đôi với bảo vệ quyền lợi của người dân.

Vai trò của Quốc hội trong hoàn thiện Nhà nước pháp quyền

Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định trong bài phát biểu của mình, vai trò của Quốc hội trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là một nhiệm vụ mang tính quyết định. Sự đổi mới trong tư duy và hành động không chỉ là yêu cầu của thời đại, mà còn là sứ mệnh lịch sử của Quốc hội. Để hoàn thành sứ mệnh này, Quốc hội cần phải nỗ lực hơn nữa trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo rằng mỗi quy định pháp lý đều được xây dựng trên cơ sở dân chủ, minh bạch, và hướng đến sự phát triển bền vững của đất nước. Niềm tin của nhân dân vào Quốc hội và hệ thống pháp luật sẽ là yếu tố quyết định để xây dựng một Nhà nước pháp quyền XHCN thực sự, nơi mà mọi quyền lợi của người dân đều được bảo vệ và phát huy.

3. Giám sát quyền lực nhà nước: Vai trò quyết định của Quốc hội trong xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Trong bài phát biểu sâu sắc tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra một thông điệp chiến lược, mang tầm nhìn xa rộng về vai trò của hoạt động giám sát trong hệ thống chính trị Việt Nam. Ông khẳng định: “Hoạt động giám sát của Quốc hội phải thực sự trở thành công cụ mạnh mẽ để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý nhà nước”. Đây không chỉ là lời kêu gọi đối với Quốc hội, mà còn là một chỉ đạo mang tính đột phá trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, qua đó củng cố niềm tin của nhân dân vào Nhà nước pháp quyền XHCN.

Giám sát: Công cụ quyền lực tối cao của Quốc hội

Giám sát quyền lực là một chức năng căn bản và thiết yếu của Quốc hội, với vai trò đảm bảo sự hoạt động minh bạch, hợp pháp và có trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, giám sát không thể chỉ dừng lại ở hình thức, mang tính lễ nghi hay thủ tục. Ngược lại, giám sát phải đi sâu vào thực chất, phản ánh đúng những vấn đề nhức nhối của xã hội, phát hiện và xử lý kịp thời những sai phạm, bất cập, yếu kém trong hệ thống quản lý. Giám sát không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của Quốc hội trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia và lợi ích nhân dân.

Tính minh bạch và trách nhiệm giải trình là hai yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự hiệu quả của quá trình giám sát. Trong hệ thống pháp quyền XHCN, mọi hành vi quản lý, mọi quyết định chính trị đều phải được giải thích rõ ràng trước nhân dân, bởi quyền lực của Nhà nước là quyền lực được trao bởi nhân dân. Sự minh bạch không chỉ đơn thuần là việc công khai thông tin, mà còn bao gồm việc đảm bảo rằng mọi quyết định và hành động của chính quyền đều dựa trên lợi ích chung, được kiểm soát và đánh giá nghiêm túc. Chỉ khi có sự minh bạch trong quản lý, người dân mới có niềm tin vững chắc vào các thể chế quyền lực.

Chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, quản lý đất đai: Những lĩnh vực giám sát trọng yếu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của kinh tế - xã hội, những vấn đề nóng bỏng như chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, quản lý đất đai và đảm bảo quyền con người đang trở thành những thách thức lớn đối với hệ thống quản lý nhà nước. Đây cũng là những lĩnh vực mà Quốc hội cần tập trung giám sát một cách toàn diện và hiệu quả, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Giám sát không chỉ dừng lại ở việc phát hiện sai phạm, mà còn phải đưa ra các giải pháp kịp thời, kiến tạo cơ chế điều chỉnh để khắc phục các vấn đề nảy sinh, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước.

Chống tham nhũng, như Tổng Bí thư đã nhiều lần nhấn mạnh, là một nhiệm vụ trọng tâm trong công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, cũng như trong quản lý nhà nước. Tham nhũng không chỉ là mối đe dọa đối với sự ổn định và phát triển của nền kinh tế, mà còn làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào hệ thống chính trị. Vì vậy, Quốc hội cần giám sát chặt chẽ quá trình triển khai các chính sách, các hoạt động của các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tham nhũng, nhằm đảm bảo rằng không có bất kỳ hành vi sai phạm nào có thể lọt qua hệ thống pháp luật.

Vấn đề bảo vệ môi trường và quản lý đất đai cũng đang là những vấn đề nhức nhối, đòi hỏi Quốc hội phải tăng cường giám sát để đảm bảo rằng các quyết định về quản lý tài nguyên, đất đai không gây ảnh hưởng xấu đến lợi ích chung của cộng đồng. Bảo vệ môi trường không chỉ là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, mà còn là bảo vệ quyền sống trong môi trường lành mạnh của mọi công dân. Quốc hội cần giám sát việc thực thi các chính sách bảo vệ môi trường, đảm bảo rằng các quy định pháp luật được thực hiện nghiêm túc và hiệu quả, từ đó ngăn chặn các hành vi gây hại đến môi trường sống của người dân.

Kết hợp với các cơ quan chức năng và ứng dụng khoa học công nghệ: Chìa khóa nâng cao hiệu quả giám sát

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ rằng, để nâng cao hiệu quả giám sát, Quốc hội cần “kết hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng và ứng dụng khoa học công nghệ”. Đây là một hướng đi mang tính chiến lược trong bối cảnh chuyển đổi số và sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Sự kết hợp với các cơ quan chức năng sẽ tạo ra một mạng lưới giám sát toàn diện, vừa đảm bảo tính khách quan, vừa giúp việc phát hiện sai phạm nhanh chóng và chính xác hơn. Đồng thời, ứng dụng khoa học công nghệ vào công tác giám sát sẽ giúp tăng cường sự minh bạch, hiệu quả trong quản lý nhà nước, cũng như tiết kiệm nguồn lực và thời gian.

Khoa học công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà còn là một yếu tố then chốt trong quá trình hiện đại hóa hệ thống giám sát của Quốc hội. Với sự phát triển của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và hệ thống giám sát trực tuyến, Quốc hội có thể giám sát mọi hoạt động quản lý nhà nước một cách liên tục, nhanh chóng phát hiện và xử lý các vi phạm. Việc ứng dụng công nghệ còn giúp tăng cường sự tương tác giữa Quốc hội và người dân, tạo điều kiện để người dân tham gia vào quá trình giám sát, từ đó tăng cường tính dân chủ trong hệ thống chính trị.

Giám sát - Trụ cột của Nhà nước pháp quyền XHCN

Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, hoạt động giám sát của Quốc hội là một công cụ mạnh mẽ, quyết định đến sự thành công trong quản lý nhà nước. Để hoàn thành sứ mệnh đó, Quốc hội cần đổi mới toàn diện từ tư duy đến hành động, nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và ứng dụng khoa học công nghệ vào quá trình giám sát. Giám sát không chỉ là quyền lực, mà còn là trách nhiệm của Quốc hội trong việc bảo vệ quyền lợi của nhân dân và đảm bảo rằng mọi hoạt động của Nhà nước đều hướng tới mục tiêu chung là sự phát triển bền vững của quốc gia.

Hoạt động giám sát của Quốc hội cần được củng cố để thực sự trở thành một trụ cột vững chắc trong hệ thống Nhà nước pháp quyền XHCN, nơi mà mọi quyền lực đều được kiểm soát chặt chẽ, mọi sai phạm đều được xử lý nghiêm minh và mọi quyền lợi của nhân dân đều được đảm bảo một cách công bằng, minh bạch. Chỉ khi đó, hệ thống pháp quyền XHCN Việt Nam mới thực sự trở nên hoàn thiện, và niềm tin của nhân dân vào Quốc hội và Nhà nước mới được củng cố mạnh mẽ.

4. Đổi mới tư duy lãnh đạo Quốc hội: Tầm nhìn chiến lược trong quản lý nhà nước và phát triển bền vững

Trong bối cảnh hiện đại hóa và phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu cấp bách về việc đổi mới tư duy lãnh đạo trong Quốc hội đã trở thành một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Tổng Bí thư Tô Lâm trong bài phát biểu đầy sức nặng của mình đã chỉ rõ rằng: sự đổi mới này không thể chỉ dừng lại ở lý luận mà phải gắn liền với hành động thực tiễn, đặc biệt là trong việc “tiên phong trong khuyến khích và thúc đẩy những giải pháp sáng tạo trong quản lý nhà nước.” Đây không chỉ là lời kêu gọi, mà còn là một định hướng chiến lược cho toàn hệ thống chính trị, đòi hỏi Quốc hội cần vượt qua tư duy cũ kỹ, thụ động để trở thành lực lượng tiên phong, định hình con đường phát triển bền vững cho đất nước.

Quốc hội: Từ cơ quan lập pháp đến lực lượng cải cách tiên phong

Quốc hội không chỉ là cơ quan lập pháp với chức năng ban hành các chính sách mà còn là một thể chế có trách nhiệm định hình và dẫn dắt sự phát triển của xã hội. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, Quốc hội không thể tiếp tục thụ động trong vai trò của mình. Thay vào đó, Quốc hội phải trở thành lực lượng tiên phong, chủ động đề xuất và thúc đẩy các cải cách mạnh mẽ trong quản lý nhà nước, nhằm đáp ứng những đòi hỏi của thời kỳ mới. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc định hướng phát triển quốc gia, nơi mà các đại biểu Quốc hội không chỉ là người lắng nghe ý kiến của cử tri, mà còn phải trở thành những nhà lãnh đạo với tầm nhìn dài hạn, có khả năng đưa ra các giải pháp chiến lược, sáng tạo và phù hợp với thực tiễn.

Trong bối cảnh phức tạp của nền kinh tế thị trường và sự thay đổi nhanh chóng của môi trường quốc tế, tư duy lãnh đạo của Quốc hội cần phải thay đổi một cách toàn diện. Quốc hội không thể tiếp tục duy trì những phương thức làm việc cũ kỹ, bị động trước những thách thức mới. Thay vào đó, cần phải khuyến khích sự sáng tạo, đổi mới trong cả cách tiếp cận vấn đề và quá trình ra quyết định. Chỉ khi đó, Quốc hội mới thực sự trở thành lực lượng cải cách, góp phần vào việc xây dựng một nhà nước pháp quyền vững mạnh, nơi mà các chính sách không chỉ mang tính khả thi mà còn phản ánh đúng nguyện vọng và lợi ích của nhân dân.

Vai trò của từng đại biểu Quốc hội trong việc đổi mới và thúc đẩy cải cách

Sự đổi mới của Quốc hội không chỉ nằm ở cấp lãnh đạo mà phải lan tỏa đến từng đại biểu Quốc hội - những người trực tiếp đại diện cho tiếng nói của nhân dân. Mỗi đại biểu Quốc hội không chỉ mang trách nhiệm phản ánh ý kiến của cử tri mà còn phải là những người đề xuất các giải pháp sáng tạo, mang tính đột phá trong quản lý nhà nước. Điều này đòi hỏi các đại biểu Quốc hội phải có tầm nhìn sâu rộng, không ngừng nghiên cứu và cập nhật thông tin, từ đó đưa ra những chính sách mang tính chiến lược, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội.

Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh, sự đổi mới không chỉ đơn thuần là về phương diện tổ chức mà còn cần tập trung vào tư duy và cách làm. Các đại biểu Quốc hội phải vượt qua lối tư duy bảo thủ, thụ động, để trở thành những người tiên phong trong việc kiến tạo tương lai của đất nước. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước, mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển xã hội theo hướng công bằng, minh bạch và hợp pháp. Việc các đại biểu Quốc hội tích cực đề xuất các sáng kiến mới không chỉ là trách nhiệm chính trị mà còn là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo rằng hệ thống chính trị của chúng ta có thể đáp ứng được những thách thức ngày càng phức tạp của thế giới.

Khuyến khích sự tham gia của nhân dân trong quá trình lập pháp: Cơ chế thúc đẩy sự sáng tạo và cải cách

Một trong những yếu tố quan trọng để thúc đẩy sự đổi mới trong tư duy lãnh đạo của Quốc hội chính là việc tăng cường sự tham gia của người dân và các chuyên gia trong quá trình lập pháp. Việc lắng nghe và tiếp thu ý kiến của nhân dân không chỉ đảm bảo tính dân chủ của hệ thống chính trị mà còn giúp Quốc hội nhận diện đúng các vấn đề thực tiễn, từ đó xây dựng các chính sách phù hợp với nguyện vọng và nhu cầu của xã hội.

Sự tham gia của nhân dân và chuyên gia cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các giải pháp sáng tạo, đưa ra các ý tưởng mới nhằm cải thiện hiệu quả quản lý nhà nước. Đây chính là một trong những cơ chế quan trọng giúp Quốc hội trở thành lực lượng tiên phong trong cải cách, đáp ứng được những đòi hỏi ngày càng cao của xã hội. Việc thúc đẩy sự sáng tạo và cải cách trong quá trình xây dựng chính sách không chỉ là nhiệm vụ của các đại biểu Quốc hội, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội, trong đó nhân dân đóng vai trò quan trọng như những người đồng hành cùng Quốc hội trong hành trình xây dựng đất nước.

Tầm nhìn chiến lược của Quốc hội trong phát triển bền vững

Sự phát triển bền vững của đất nước không thể tách rời khỏi vai trò lãnh đạo và điều hành của Quốc hội. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra, Quốc hội không chỉ đơn thuần là cơ quan ban hành các chính sách mà cần phải trở thành lực lượng tiên phong, dẫn dắt sự đổi mới và phát triển của toàn hệ thống chính trị. Điều này đòi hỏi Quốc hội phải có tầm nhìn chiến lược, xác định rõ những mục tiêu dài hạn và đưa ra các chính sách phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới.

Việc xây dựng và thúc đẩy các giải pháp sáng tạo trong quản lý nhà nước không chỉ giúp nâng cao chất lượng quản lý, mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước. Các chính sách mang tính chiến lược không chỉ giải quyết các vấn đề trước mắt mà còn phải định hướng cho tương lai, đảm bảo rằng Việt Nam sẽ phát triển theo hướng bền vững, công bằng và thịnh vượng. Đây chính là nhiệm vụ trọng tâm của Quốc hội, trong vai trò là cơ quan đại diện cho quyền lực tối cao của nhân dân.

Quốc hội - Lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển bền vững

Tóm lại, sự đổi mới trong tư duy lãnh đạo của Quốc hội không chỉ là một yêu cầu tất yếu trong bối cảnh phát triển hiện nay mà còn là nhiệm vụ sống còn đối với sự phát triển bền vững của đất nước. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định, Quốc hội cần tiên phong trong việc khuyến khích và thúc đẩy những giải pháp sáng tạo trong quản lý nhà nước. Đây là con đường duy nhất để Quốc hội có thể hoàn thành vai trò của mình trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững, công bằng và thịnh vượng cho đất nước. Chỉ khi Quốc hội thực sự trở thành lực lượng tiên phong trong cải cách, đất nước mới có thể tiến lên phía trước, đáp ứng được những thách thức của thời đại và xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

5. Kết luận: Quốc hội và sứ mệnh hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN

Như thông điệp của Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Quốc hội phải là cơ quan tiên phong trong đổi mới, hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao chất lượng giám sát, và đáp ứng yêu cầu của nhân dân trong quá trình phát triển đất nước”. Vai trò của Quốc hội trong việc hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam là không thể phủ nhận, nhưng để thực hiện được sứ mệnh này, cần có sự đổi mới mạnh mẽ từ tư duy đến hành động. Nhà nước pháp quyền không phải là một khái niệm cố định, mà là một quá trình không ngừng phát triển và hoàn thiện. Quốc hội, với vai trò là cơ quan quyền lực cao nhất, phải luôn đổi mới, sáng tạo, và chủ động trong việc thực hiện các nhiệm vụ của mình, góp phần xây dựng một Nhà nước vững mạnh, công bằng và vì lợi ích của toàn dân.

Lê Hùng

PGS.TS Nguyễn Thị Thúy Hà

(Trưởng khoa Chính trị học và Quan hệ quốc tế)

Học viện Chính trị khu vực I

Cùng chuyên mục

Dự thảo Luật Dược được chỉnh lý theo hướng sửa đổi toàn diện

Dự thảo Luật Dược được chỉnh lý theo hướng sửa đổi toàn diện

Tầm nhìn - Chính sách -  4 giờ trước

(PLPT) - Tại phiên họp sáng 22/10, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, dự thảo Luật Dược đã được chỉnh lý theo hướng sửa đổi toàn diện.

Vướng mắc về chỉ số hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới

Vướng mắc về chỉ số hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới

Tầm nhìn - Chính sách -  5 giờ trước

(PLPT) - 13/14 tỉnh, thành phố chưa hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới do còn vướng mắc về Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính Nhà nước thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quản lý (Chỉ số SIPAS).

Tân Chủ tịch nước Lương Cường: 'Toàn tâm, toàn ý phấn đấu để hoàn thành mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó'

Tân Chủ tịch nước Lương Cường: 'Toàn tâm, toàn ý phấn đấu để hoàn thành mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó'

Tầm nhìn - Chính sách -  17 giờ trước

(PLPT) - Phát biểu trước Quốc hội, tân Chủ tịch nước khẳng định sẽ luôn vững vàng về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, toàn tâm, toàn ý phấn đấu để hoàn thành mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Ông Lương Cường được bầu giữ chức Chủ tịch nước

Ông Lương Cường được bầu giữ chức Chủ tịch nước

Tầm nhìn - Chính sách -  22 giờ trước

(PLPT) - Với 100% đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết bầu ông Lương Cường - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư - giữ chức Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026.

Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Tầm nhìn - Chính sách -  1 ngày trước

Sáng 21/10/2024, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV khai mạc trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội. Trân trọng giới thiệu phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khai mạc Kỳ họp.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm: ‘Dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm’

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm: ‘Dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm’

Tầm nhìn - Chính sách -  1 ngày trước

(PLPT) - Sáng 21/10, phát biểu tại Phiên Khai mạc Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đề nghị đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp, trong đó chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, tư duy quản lý không cứng nhắc, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm.

Vai trò của Chủ tịch nước trong việc bảo đảm quyền lực Nhà nước và thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Vai trò của Chủ tịch nước trong việc bảo đảm quyền lực Nhà nước và thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam

Tầm nhìn - Chính sách -  1 ngày trước

(PLPT) - Sự lãnh đạo của Chủ tịch nước trong bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam không chỉ là một yêu cầu chính trị mà còn là một điều kiện cần thiết để khẳng định và bảo vệ quyền lợi của nhân dân.

Khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Tầm nhìn - Chính sách -  1 ngày trước

(PLPT) - Sáng 21/10, thực hiện quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV khai mạc trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.

Đọc nhiều