Tăng nặng mức xử phạt các lỗi cố ý, nguồn nguy hiểm cao độ

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 168/2024/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025. Nghị định 168 thay thế Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 123/2021/NĐ-CP).

Điểm đáng chú ý trong Nghị định 168 là tăng nặng mức xử phạt đối với một số nhóm hành vi, hành vi vi phạm.

Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), các lỗi có mức phạt tăng mạnh là các lỗi có tính cố ý, là nguồn nguy hiểm cao độ và là nguyên nhân trực tiếp gây tai nạn, cần phải tăng mức xử phạt đủ mạnh để bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa.

Chẳng hạn như đối với xe ô tô, các lỗi như điều khiển xe đi ngược chiều trên đường cao tốc; lùi xe trên đường cao tốc; quay đầu xe trên đường cao tốc sẽ bị phạt lên tới 30-40 triệu đồng.

Các lỗi không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông; đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển “Cấm đi ngược chiều”; không chấp hành hiệu lệnh chỉ dẫn của người điều khiển giao thông; vi phạm nồng độ cồn vượt quá 50-80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,25mg-0,4mg/1 lít khí thở… bị phạt từ 18-20 triệu đồng.

Hành vi cản trở, không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người thực thi công vụ, người điều khiển xe ô tô bị phạt từ 35-37 triệu đồng;

Điều khiển xe chạy quá tốc độ trên 35km/h, dừng xe, đỗ xe trên đường cao tốc không đúng nơi quy định bị phạt từ 12-14 triệu đồng;

Điều khiển xe ô tô gắn biển số không rõ chữ, số (không gắn đủ biển số, che dán biển số, biển số bị bẻ cong, che lấp, làm thay đổi chữ, số, màu sắc…) hoặc gắn biển số không đúng với chứng nhận đăng ký xe hoặc gắn biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp bị phạt tiền từ 20-26 triệu đồng.

Dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc các thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang di chuyển trên đường bộ bị phạt từ 4-6 triệu đồng.

Các hành vi không giảm tốc độ (hoặc dừng lại) và nhường đường khi điều khiển xe chạy từ trong ngõ, đường nhánh ra đường chính; không nhường đường cho xe đi trên đường ưu tiên, đường chính từ bất kỳ hướng nào tới tại nơi đường giao nhau; chuyển hướng không nhường quyền đi trước cho người đi bộ, xe lăn tại nơi có vạch kẻ đường dành cho người đi bộ; mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông; vận chuyển hàng hóa là phương tiện vận tải, máy móc, thiết bị kỹ thuật, hàng dạng trụ không chằng buộc hoặc chằng buộc không theo quy định,… trước đây chỉ bị phạt từ 300 nghìn đồng đến 1 triệu đồng thì nay mức phạt nâng lên thành từ 4-22 triệu đồng.

Một số hành vi có mức phạt lên tới 40-50 triệu đồng như lạng lách, đánh võng; chạy quá tốc độ đuổi nhau trên đường bộ; dùng chân điều khiển vô lăng xe khi xe đang chạy trên đường.

Đây là những hành vi được hình thành phổ biến từ thói quen điều khiển phương tiện của người lái xe và cũng là nguyên nhân nguy cơ cao dẫn đến tai nạn giao thông.

Đối với xe mô tô, các lỗi vi phạm phổ biến có mức phạt tiền tăng rất cao như: không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông; điều khiển xe mô tô đi vào đường cao tốc; đi ngược chiều của đường một chiều, bị phạt từ 4-6 triệu đồng.

Các hành vi điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,4mg/1 lít khí thở; điều khiển xe lạng lách, đánh võng; gây tai nạn giao thông không dừng ngay phương tiện, không giữ nguyên hiện trường, không trợ giúp người bị nạn, không ở lại hiện trường hoặc không đến trình báo ngay với cơ quan công an, Ủy ban nhân dân nơi gần nhất có mức phạt từ 8-10 triệu đồng (trước đây là 6-8 triệu đồng).

Mức phạt 6-8 triệu đồng được áp dụng đối với các hành vi điều khiển xe trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá 50-80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,25-0,4mg/1 lít khí thở; điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định trên 20 km/h.

Trừ điểm và tước bằng lái xe

Ngoài việc tăng mức xử phạt, Đại tá Nguyễn Quang Nhật cho biết, cơ quan chức năng còn quy định các hình thức xử phạt bổ sung đó là trừ điểm và tước bằng lái xe.

Tùy theo tính chất vi phạm, lái xe sẽ bị trừ tối thiểu là 2 điểm và tối đa là 10 điểm đối với mỗi hành vi vi phạm.

Đối với các hành vi có tính chất nguy hiểm, xâm phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ, cơ quan chức năng sẽ áp dụng hình thức tước ngay bằng lái, không quy định việc trừ tối đa 12 điểm như dự thảo trước đây.

Ví dụ như vi phạm nồng độ cồn, theo Nghị định 168, lái xe có nồng độ cồn vượt quá 50mg/100ml máu hoặc 0,25mg/l khí thở sẽ bị trừ 4 điểm giấy phép lái xe (quy định hiện hành là bị tước bằng 10-12 tháng).

Lái xe có nồng độ cồn vượt quá 50-80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0,25-0,4mg/lít khí thở sẽ bị trừ 10 điểm giấy phép lái xe (quy định hiện nay là bị tước bằng lái xe 16-18 tháng).

Còn vi phạm nồng độ cồn ở mức vượt quá 80 mg/100 ml máu hoặc vượt quá 0,4 mg/lít khí thở, lái xe bị tước ngay bằng lái 22-24 tháng. Không quy định trừ điểm.

Một số vi phạm khác bị trừ điểm như không chấp hành hiệu lệnh đèn tín hiệu (trừ 4 điểm), chạy quá tốc độ trên 35km/h (trừ 6 điểm)…

“Hình thức áp dụng trừ điểm bằng lái được quy định xuyên suốt trong Nghị định. Cơ quan soạn thảo quy định điều này dựa trên việc đánh giá tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi”, Đại tá Nguyễn Quang Nhật cho hay.

Bằng lái xe được cấp trước 1/7/2012 nên đổi sang bằng mới

Cục Cảnh sát giao thông và lực lượng Cảnh sát giao thông toàn quốc đã hoàn thành việc tập huấn, xây dựng phương án, rà soát bố trí lực lượng, phương tiện để tuyên truyền tới người dân và sẵn sàng xử lý nghiêm các vi phạm.

Lực lượng chức năng sẽ ưu tiên sử dụng hệ thống giám sát, camera cầm tay, đeo trên người của cán bộ, chiến sĩ để ghi hình tuyên truyền nhắc nhở, xử lý người tham gia giao thông, góp phần dần hình thành thói quen tốt khi tham gia giao thông.

“Đối với việc trừ điểm bằng lái xe, Cục Cảnh sát giao thông đã sẵn sàng tương thích các phần mềm xử lý vi phạm, cập nhật các quy định tại nghị định mới. Các cơ sở dữ liệu cũng đã được liên thông, kết nối trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Trước đó, việc tước bằng lái qua VneID đã được thực thi từ 15/8, nên cơ sở dữ liệu trừ điểm cũng hoàn toàn sẵn sàng từ 1/1/2025”, Đại tá Nhật thông tin thêm.

Ông Nhật khuyến cáo người dân có bằng lái xe được cấp trước 1/7/2012 nên đổi sang bằng lái mới. Đồng thời, nên cập nhật kết nối bằng lái xe với ứng dụng VneID để có thể theo dõi số điểm và tình trạng của bằng lái dễ dàng.

Điều 58 Luật Trật tự, an toàn giao thông quy định, mỗi giấy phép lái xe có 12 điểm. Số điểm trừ mỗi lần vi phạm tùy thuộc tính chất, mức độ của hành vi vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Dữ liệu về điểm trừ giấy phép lái xe sẽ được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu ngay sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực thi hành và thông báo cho người bị trừ điểm biết.

Giấy phép lái xe chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng từ ngày bị trừ điểm gần nhất thì được phục hồi đủ 12 điểm.

Trường hợp giấy phép lái xe bị trừ hết điểm thì người có giấy phép lái xe không được điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo giấy phép lái xe đó.

Sau thời hạn ít nhất là 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, người có giấy phép lái xe được tham gia kiểm tra nội dung kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ do lực lượng Cảnh sát giao thông tổ chức, có kết quả đạt yêu cầu thì được phục hồi đủ 12 điểm.

Giấy phép lái xe sau khi đổi, cấp lại, nâng hạng được giữ nguyên số điểm của giấy phép lái xe trước khi đổi, cấp lại, nâng hạng.