Vụ bé gái 13 tuổi nghi dùng búa đánh ông nội tử vong: Góc nhìn pháp lý khi nghi phạm là trẻ vị thành niên
Nhật Duy
Thứ sáu, 30/08/2024 - 09:10
(PLPT) - Từ vụ bé gái 13 tuổi nghi dùng búa đánh ông nội tử vong, chuyên gia pháp lý đã chỉ ra những điểm mấu chốt xung quanh vụ án liên quan đến người chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Thông tin mới nhất vụ bé gái 13 tuổi nghi dùng búa đánh ông nội tử vong
Cơ quan công an đang tiếp
tục điều tra vụ bé gái 13 tuổi nghi dùng búa đánh ông nội tử vong ở Thái Nguyên. Nạn
nhân được xác định là ông Lý Tài A. (SN 1966, ở xã Liên Minh, huyện Võ Nhai).
Hiện trường nơi phát hiện ông A. tư vong. (Ảnh: V.N)
Thông tin ban đầu cho thấy, khoảng
16h30 ngày 28/8, người dân tại xóm Thành Tiến, xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai, tỉnh
Thái Nguyên, phát hiện ông Lý Tài A. tử
vong phía sau nhà con trai chưa rõ nguyên nhân.
Theo một số người dân sống
gần hiện trường, ngày 28/8, người dân nhận được thông tin từ con trai ông A. nhờ
mọi người đi tìm con gái là cháu L.T.Th. (SN 2011, xóm Thành Tiến, xã Tràng Xá,
huyện Võ Nhai) bỗng nhiên “mất tích” không thể liên hệ được. Đến chiều tối
28/8, Th. mới trở về nhà.
Sau đó, người dân cũng
phát hiện ra thi thể ông A. ở phía sau nhà. Nhận được tin báo, lực lượng công
an đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để điều tra, làm rõ vụ việc. Lúc này,
thi thể ông A. được phát hiện trong tình trạng quấn chăn, phía bên ngoài được phủ
kín bằng các lớp cỏ dày phía sau nhà.
Qua truy xét, đấu tranh,
L.T.Th. khai nhận, vào khoảng 14h chiều 27/8, ông A. đến nhà Th. và yêu cầu
Th. cùng em gái là Ng. (SN 2015) đấm lưng giúp. Th. bực tức đã dùng búa và
gậy đập nhiều phát vào đầu khiến ông A. tử vong tại chỗ. Sau đó, Th. đã kéo
thi thể ông A. ra sau nhà dùng chăn và cỏ che giấu rồi bỏ nhà đi.
Được biết, nạn nhân thường
ngày làm ruộng và hay cùng vợ sang nhà con trai bên xã Tràng Xá, huyện Võ Nhai
để sinh sống. Hiện vụ việc đang được cơ quan chức năng tiếp tục điều tra, làm
rõ.
Góc nhìn từ chuyên gia pháp lý
Liên quan đến sự việc
này, trao đổi với Pháp luật và Phát triển, TS.LS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, nhận định, đây là bi kịch gia
đình khi người đàn ông thiệt mạng do hành vi của chính cháu nội mình gây ra khi
cháu ở độ tuổi còn quá nhỏ.
TS. LS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp.
Vụ việc chết người xảy ra
do tác động ngoại lực là vụ việc có dấu hiệu tội phạm bởi vậy cơ quan điều tra
vào cuộc xác minh làm rõ là cần thiết. Kết quả xác minh đến nay cho thấy người
thực hiện hành vi sát hại nạn nhân là cháu bé chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm
hình sự, hiện nay mới 13 tuổi. Như vậy, theo thông tin ban đầu nghi phạm thực
hiện hành vi chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm nên chưa đủ cơ sở để khởi tố vụ án
hình sự.
Điều 12
Bộ luật Hình sự quy định: Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm
hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội phạm mà Bộ luật này có quy định khác;
Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm
rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều
của Bộ luật này.
Như vậy, theo quy định của
pháp luật hiện hành, người từ đủ 14 tuổi mới phải chịu trách nhiệm hình sự đối
với một số tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng được liệt kê tại điều 12
Bộ luật Hình sự.
Tại thời điểm gây án, cháu
bé mới 13 tuổi nên chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp kết quả xác minh
ban đầu chính xác, cháu bé chính là người đã sử dụng búa để đánh ông nội tử
vong, cũng chưa đủ căn cứ để xử lý cháu bé này về tội giết người do chưa đủ
tuổi chịu trách nhiệm hình sự.
Theo quy định tại khoản
1, Điều 92 Luật Xử lý vi phạm hành chính thì trong trường hợp người chưa đủ tuổi
chịu trách nhiệm hình sự thực hiện hành vi có dấu hiệu của tội rất nghiêm trọng,
đặc biệt nghiêm trọng sẽ bị áp dụng hình thức là đưa vào trường giáo dưỡng.
Cụ thể, Khoản 1 Điều 92
quy định, đối tượng bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng: “Người từ đủ
12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm đặc biệt
nghiêm trọng quy định tại Bộ luật Hình sự”.
Như vậy, theo quy định của
luật xử lý vi phạm hành chính thì hành vi giết người của người từ đủ 12 tuổi đến
dưới 14 tuổi và các hành vi quy định của người chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm
hình sự thì bắt buộc phải áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng.
Trong thời gian bị áp dụng
biện pháp hành chính là đưa vào trường giáo dưỡng, người dưới 18 tuổi sẽ được
học văn hóa, giáo dục hướng nghiệp, học nghề, đọc báo, chơi thể thao, văn nghệ,
xem truyền hình… và phải tham gia lao động do trường tổ chức.
Khi đó, nhà trường sẽ sắp
xếp công việc phù hợp với lứa tuổi và sức khỏe để bảo đảm sự phát triển bình
thường về thể chất, không bố trí công việc nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại cho những
người này.
Đối với vụ việc trên, Cơ quan điều tra sẽ tiếp
tục làm rõ ngoài hai cháu bé dưới 14 tuổi thực hiện hành vi giết người thì còn
người nào đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự có liên quan đến hành vi giết người
này hay không.
Trong trường hợp kết quả
xác minh, điều tra cuối cùng không chứng minh được người đã đủ tuổi chịu trách
nhiệm hình sự thực hiện hành vi giết người thì cơ quan điều tra sẽ không xử lý
hình sự. Cháu bé 13 tuổi có thể bị áp dụng biện pháp hành chính là đưa vào trường
giáo dưỡng.
Sớm hoàn thiện luật liên quan người chưa thành niên
Phó Chủ tịch Quốc hội
Nguyễn Khắc Định cho biết, tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024), Quốc hội đã xem
xét, cho ý kiến về dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên.
Ngay sau Kỳ họp thứ 7,
Thường trực Ủy ban Tư pháp đã chủ trì, phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, liên tục
với cơ quan chủ trì soạn thảo là Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC), các bộ,
ngành có liên quan; đã tổ chức 2 tọa đàm lấy ý kiến các cơ quan tư pháp tại TP
Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh (là 2 địa phương có số lượng án lớn về người chưa
thành niên) để hoàn chỉnh dự thảo Luật.
“Tại phiên họp chuyên đề
pháp luật tháng 8/2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc giải
trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật này. Sau phiên họp, Thường trực Ủy ban
Tư pháp đã phối hợp với TAND tối cao và các cơ quan có liên quan hoàn chỉnh hồ
sơ trình Hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách. Hồ sơ gửi tới các đại biểu gồm
có 6 loại tài liệu, với tổng cộng hơn 300 trang”, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết.
Nhấn mạnh đây là dự án Luật
mới, thể hiện tính nhân văn, nhân đạo sâu sắc đối với người chưa thành niên
(NCTN) phạm tội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị các đại biểu Quốc
hội hoạt động chuyên trách tham gia đóng góp ý kiến vào 10 vấn đề lớn trong Báo
cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên để
nâng cao hơn nữa chất lượng của dự án Luật này.
Đề cập về điều kiện cơ sở
vật chất của trại giam riêng hoặc phân trại dành riêng cho NCTN trong trại giam
quy định tại Điều 155, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng,
qua nghiên cứu Báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo Luật, không nhất thiết phải
xây dựng, thành lập trại giam riêng.
“Vì dự thảo Luật hiện đã
thống nhất xử lý chuyển hướng, nghĩa là những NCTN phạm tội sẽ áp dụng biện
pháp xử lý chuyển hướng chứ không ở trong trại giam, NCTN phạm tội có thể ở trường
giáo dưỡng…, trong khi số lượng NCTN phạm tội không nhiều. Nếu xây dựng trại
giam riêng thì rất tốn kém”, đại biểu Phạm Văn Hòa phân tích.
Tuy nhiên, đại biểu Phạm
Văn Hòa cho rằng, đối với NCTN phạm tội cần được giam giữ riêng với những người
trưởng thành, do đó cần có phân trại dành riêng cho NCTN thì phù hợp hơn với điều
kiện hiện nay, và không nên xây dựng trại giam riêng.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt
Nga (Hải Dương) góp ý ề việc bảo đảm thi hành án phạt tù, Khoản 3 Điều 19 dự thảo
quy định: "Người chưa thành niên chấp hành án phạt tù tại trại giam riêng
hoặc phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam". Theo
đại biểu, việc giam giữ riêng người chưa thành niên chấp hành án phạt tù là cần
thiết và nhất quán với các quy định pháp luật liên quan trong hệ thống pháp luật
hiện nay.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt
Nga cho rằng, cần xem xét tính toán đến nguồn lực để thực hiện được quy định
này, tránh trường hợp như hiện nay, trong một số lĩnh vực, mặc dù đã có những
quy định về điều kiện cơ sở vật chất, nhưng trên thực tế, hệ thống cơ sở vật chất
không đảm bảo, gây khó khăn cho các cơ quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ…
Ngoài ra, đối với việc
thi hành án phạt tù của người chưa thành niên, đại biểu đề nghị bổ sung quy định:
"Ưu tiên cho người chưa thành niên chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ
gần gia đình, địa phương cư trú". Theo đại biểu, điều này thể hiện tính
nhân văn, tạo điều kiện cho gia đình thăm nom, gặp gỡ, động viên người chưa
thành niên phạm tội, góp phần cải thiện tâm lý của người chưa thành niên theo
hướng tích cực.
Về quyền và nghĩa vụ của
người chưa thành niên là bị hại, người làm chứng, dự thảo Luật quy định quyền
"được đảm bảo giữ bí mật cá nhân trong suốt quá trình giải quyết vụ việc,
vụ án". Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, các thông tin bí mật cá nhân của
người chưa thành niên là người bị hại, người làm chứng không chỉ cần được đảm bảo
giữ bí mật trong quá trình giải quyết vụ việc, vụ án mà còn cần được đảm bảo giữ
bí mật cả sau khi giải quyết vụ việc, vụ án. Vì vậy, đề nghị sửa lại Khoản 6,
Điều 22 dự thảo Luật như sau: "được đảm bảo giữ bí mật cá nhân trong và
sau quá trình giải quyết vụ việc, vụ án".
Đại biểu Ma Thị Thuý, Phó Trưởng đoàn Chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang. (Ảnh: quochoi.vn)
Đại biểu Ma Thị Thúy
(Tuyên Quang) đánh giá, việc quy định xử lý chuyển hướng như trong dự thảo Luật
thể hiện chính sách khoan hồng của pháp luật đối với người chưa thành niên. Bởi
ở độ tuổi dưới 18 thì cả về thể chất, nhận thức, kiến thức, tâm lý của người
chưa thành niên đều chưa phát triển toàn diện, dễ bị thay đổi, tác động do môi
trường giáo dục gia đình, tác động ngoài xã hội từ bạn bè, mạng xã hội… nên
chưa nhận thức rõ về hành vi phạm tội của bản thân.
Việc xử lý chuyển hướng tạo
cơ hội cho người chưa thành niên vi phạm pháp luật nhìn nhận lại và chịu trách
nhiệm đối với những hành vi vi phạm mà mình đã thực hiện, mà không để lại án
tích. Vì thế giúp ngăn ngừa sự miệt thị của xã hội đối với người chưa thành
niên vi phạm pháp luật cũng như các hậu quả bất lợi của việc bị đưa ra xử lý
theo hệ thống tư pháp hình sự.
Điều 36, dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên phạm tội quy định 12 biện pháp xử lý chuyển hướng:
1. Khiển trách.
2. Xin lỗi bị hại.
3. Bồi thường thiệt hại.
4. Giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
5. Quản thúc tại gia đình.
6. Hạn chế khung giờ đi lại.
7. Cấm tiếp xúc với người có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới.
8. Cấm đến địa điểm có nguy cơ dẫn đến người chưa thành niên phạm tội mới.
(PLPT) - Hội thảo quốc tế “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc ‘Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ’ trong lĩnh vực đầu tư” sẽ được tổ chức tại Quảng Ninh vào ngày 5/4/2025.
Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, cộng đồng quốc tế đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong giảm thiểu phổ biến vũ khí hạt nhân và quản lý nguy cơ xung đột hạt nhân. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, xu hướng này đang có dấu hiệu đảo ngược. Giới quan sát cho rằng, môi trường an ninh quốc tế ngày càng bất ổn với việc các nước lớn gia tăng cạnh tranh chiến lược và sự nổi lên của những thách thức an ninh toàn cầu khiến xu thế chính trị cường quyền và sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế gia tăng, nhất là việc đe dọa sử dụng vũ khí hạt nhân. Vì vậy, việc các nước tăng cường nâng cao ý thức, phối hợp chặt chẽ để góp phần giải quyết tình trạng này có ý nghĩa hết sức quan trọng.
(PLPT) - Đồ chơi Baby Three đang đối mặt với làn sóng tẩy chay tại Việt Nam do nghi vấn in hình “đường lưỡi bò”. Trước phản ứng dữ dội từ dư luận, nhà sản xuất Baby Three đã hợp tác với cơ quan chức năng để làm rõ vụ việc. Vậy việc mua bán sản phẩm in hình 'đường lưỡi bò' có bị xử phạt?
(PLPT) - Trong vụ án 'rửa tiền' gần 2.000 tỷ đồng tại Lâm Đồng, các đối tượng sử dụng hàng chục tài khoản ngân hàng để luân chuyển tiền bất hợp pháp, hợp thức hóa qua nhiều lớp giao dịch trước khi chuyển ra nước ngoài. Vậy, trách nhiệm hình sự đối với tội rửa tiền được quy định ra sao?
(PLPT) - Chiêu trò lừa đảo "cộng tác viên online" tiếp tục nở rộ, khiến nhiều người mất tiền oan vì những lời mời gọi hấp dẫn. Cơ quan công an khuyến cáo người dân cần cảnh giác, kiểm tra kỹ nguồn thông tin chính thống để tránh sập bẫy.
(PLPT) - Gần đây, nhiều thông tin sai sự thật về các vụ "bắt cóc trẻ em" lan truyền trên mạng xã hội, gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng đến an ninh trật tự. Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân cần tỉnh táo, cẩn trọng trước những tin đồn thất thiệt.
(PLPT) - Hàng loạt các cá nhân, đội nhóm bị xử phạt vì đăng tải thông tin 'báo chốt' cảnh sát giao thông lên mạng xã hội. Vậy chế tài xử lý hành vi 'báo chốt' cảnh sát giao thông trên mạng xã hội ra sao?