Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và sự tham gia tích cực của các cấp, công tác dân số Việt Nam đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Từ năm 2006 đến 2021, nước ta duy trì mức sinh thay thế, quy mô dân số năm 2023 đạt hơn 104 triệu người, vượt mục tiêu đề ra đến năm 2030.
Việt Nam đang trong thời kỳ dân số vàng, tạo lợi thế lớn cho phát triển kinh tế - xã hội. Chất lượng dân số và chỉ số phát triển con người (HDI) không ngừng tăng, tuổi thọ bình quân ngày càng cao. Đây là tiền đề quan trọng để chuyển đổi chính sách từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.
Tuy nhiên, Bộ Y tế nhận thấy nhiều quy định pháp luật về dân số chưa đồng bộ, chưa đáp ứng thực tiễn, cụ thể như sau:
Thứ nhất, một số nội dung tại Pháp lệnh Dân số không còn phù hợp với Hiến pháp, như: quy định hạn chế về quyền quyết định số con.
Thứ hai, một số nội dung tại Pháp lệnh Dân số không còn phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành hoặc đã được các Luật quy định, như: quy định về việc hạn chế tập trung đông dân cư vào một số đô thị lớn.
Thứ ba, một số quy định của pháp luật về dân số không còn phù hợp với tình hình thực tiễn và chưa đáp ứng được yêu cầu về công tác dân số trong tình hình mới, như: mức sinh liên tục giảm trong thời gian qua nhưng quy định pháp luật hiện hành lại hạn chế số con (chỉ cho phép mỗi cặp vợ chồng sinh một hoặc hai con).
Mức sinh toàn quốc đang giảm xuống dưới mức sinh thay thế
Bộ Y tế cho biết, mức sinh trên toàn quốc đang giảm dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ (2021) xuống 1,91 con/phụ nữ (2024), mức thấp nhất trong lịch sử và dự báo tiếp tục giảm. Nếu xu hướng này kéo dài, đến năm 2039, Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng, năm 2042 dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh, và sau 2054 dân số có thể tăng trưởng âm.
Hệ lụy của mức sinh thấp là thiếu hụt lao động, suy giảm dân số, già hóa nhanh, ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội. Trong hai thập kỷ qua, mức sinh ở thành thị đã xuống dưới mức thay thế (1,7-1,8 con/phụ nữ), còn nông thôn luôn cao hơn. Tuy nhiên, đến năm 2023, mức sinh nông thôn cũng giảm xuống 2,07 con, thấp nhất từ trước đến nay.
Đề xuất cặp vợ chồng, cá nhân quyết định số con
Bộ Y tế đề xuất sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số nhằm duy trì mức sinh thay thế trên toàn quốc. Theo dự thảo, mỗi cặp vợ chồng, cá nhân có quyền và nghĩa vụ trong kế hoạch hóa gia đình và chăm sóc sức khỏe sinh sản, bao gồm:
Quyết định thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh.
Bảo vệ sức khỏe, phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến sức khỏe sinh sản.
(PLPT) - Bộ Tài chính đề xuất giảm thuế suất thuế nhập khẩu cho ô tô mã HS 8703.23.63 và 8703.23.57 từ 64% xuống 32%, mã HS 8703.24.51 từ 45% xuống 32%. Dự kiến, ngân sách sẽ hụt thu hơn 220 tỷ đồng.
(PLPT) - Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Thông tư quy định tiêu chuẩn bắt buộc áp dụng cho chữ ký số, chứng thư chữ ký số và dịch vụ tin cậy.
(PLPT) - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư bãi bỏ một phần, toàn bộ một số Thông tư trong lĩnh vực tài chính đất đai do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành.
(PLPT) - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư bãi bỏ các Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quy chế xem xét, thẩm tra, chấp thuận các khoản vay nợ nước ngoài theo phương thức tự vay, tự trả của doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu trên 50% vốn điều lệ.
(PLPT) - Tối ngày 15/03/2025, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô , vở Nhạc kịch "Lửa từ Đất" đã có buổi công diễn đầu tiên đầy thành công, để lại nhiều dư âm trong lòng khán giả. Không chỉ được công chúng đón nhận nồng nhiệt, vở diễn còn nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên môn, trở thành một cột mốc quan trọng trong nghệ thuật nhạc kịch Việt Nam.
(PLPT) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định 44/2025/NĐ-CP quản lý lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng trong doanh nghiệp nhà nước, trong đó bãi bỏ 11 Nghị định về quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng.
(PLPT) - Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 09/2025/TT-BTC hướng dẫn cơ chế quản lý và sử dụng kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện "Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp khu vực tư nhân kinh doanh bền vững giai đoạn 2022-2025" ban hành kèm theo Quyết định số 167/QĐ-TTg ngày 08/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ.
(PLPT) - Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý với dự thảo Thông tư quy định chế độ quản lý, tính hao mòn tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt và hướng dẫn việc kê khai, báo cáo về tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt.