Luật Đất đai năm 2024 và những điểm mới cần quan tâm
Ninh Gia
Thứ năm, 18/07/2024 - 08:21
Sau khi được thông qua và có hiệu lực từ 01/8/2024, Luật Đất đai 2024 sẽ mang tính đột phá, giải quyết tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn chính sách giữa các quy định pháp luật liên quan đến nguồn tư liệu sản xuất quan trọng của xã hội là đất đai.
Tại kỳ họp thứ 7, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, cho phép cùng với Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đất đai năm 2024 dự kiến sẽ có hiệu lực từ 01/8/2024, sớm hơn 05 tháng so với kế hoạch ban đầu.
Luật Đất đai - Đạo luật tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế
Tại hội nghị chuyên đề “Những nội dung, điểm mới quan trọng của Luật Đất đai năm 2024 cho đội ngũ cán bộ chủ chốt thành phố và cơ sở, do Thành ủy TP.HCM đã tổ chức sáng 26/6/2024, ông Lê Minh Ngân, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho biết Luật Đất đai 2024 đã trải qua 09 lần sửa đổi, bổ sung, và là đạo luật quan trọng, tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh…
Luật Đất đai năm 2024, gồm: 16 chương, tăng 02 chương so với Luật Đất đai năm 2013; bổ sung 01 chương về Phát triển Quỹ đất; tách riêng chương về Thu hồi đất, trưng dụng đất và chương về Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
“So với Luật Đất đai năm 2013, Luật Đất đai năm 2024 có nhiều điểm mới, mang tính đột phá, giải quyết tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến đất đai…”, ông Lê Minh Ngân nhận định.
Luật Đất đai 2024 cũng giải thích thích và làm rõ các khái niệm, đã bổ sung thêm 22 khái niệm, trong đó có những khái niệm hoàn toàn mới như: Vùng giá trị, vùng phụ cần, quyền thuê trong hợp đồng thuê đất…
Ông Lê Minh Ngân, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường: " Luật Đất đai năm 2024 đã giải quyết tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong các chính sách, pháp luật có liên quan đến đất đai..." - Ảnh: DP.
Trong đó tập trung nhiều vào một số chương như chương 5: Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; chương 7: Bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; chương 9: Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; chương 10: Đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất...
Thông tin đất đai được yêu cầu chi tiết hơn
Theo ông Lê Minh Ngân, luật quy định về đổi mới nội dung, phương pháp, quy trình tổ chức lập, điều chỉnh và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Nội dung quy hoạch sử dụng đất phải kết hợp giữa chỉ tiêu các loại đất gắn với không gian, phân vùng sử dụng đất, hệ sinh thái tự nhiên, thể hiện được thông tin đến từng thửa đất; tăng cường công khai, minh bạch, sự tham gia của người dân trong công tác lập quy hoạch sử dụng đất thông qua việc tổ chức lấy ý kiến…
Luật cũng bỏ khung giá đất, ban hành bảng giá đất mới từ 01/01/2026. Theo đó, Luật Đất đai 2024 đã bỏ khung giá đất. Đồng thời, tại Điều 159 Luật này quy định, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ công bố Bảng giá đất mới áp dụng từ ngày 1/1/2026; hàng năm UBND cấp tỉnh phải trình HĐND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất để công bố và áp dụng từ ngày 01/01 năm sau.
Bên cạnh đó, cũng quy định đất không có giấy tờ trước ngày 01/7/2014 được cấp sổ đỏ; Khoản 3 Điều 138 Luật Đất đai 2024 quy định, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ 15/10/1993 - trước 01/7/2014 không có giấy tờ về quyền sử dụng đất sẽ được cấp sổ đỏ nếu đáp ứng các điều kiện sau: Không vi phạm pháp luật về đất đai; Không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền; Nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp…
Đồng thời, đất cấp sai thẩm quyền sau 2014 sẽ được cấp sổ đỏ, cụ thể đất được giao không đúng thẩm quyền cho hộ gia đình, cá nhân từ ngày 01/7/2014 - trước ngày 01/01/2025 đáp ứng các điều sau theo quy định tại khoản 4 Điều 140 Luật Đất đai 2024 thì được cấp sổ đỏ. Cụ thể: nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; Phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; Người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất.
Luật Đất đai 2024 đã bổ sung thêm một số trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất như: Hộ gia đình, cá nhân được giao đất ở khi Nhà nước thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất thu hồi. Bên cạnh đó, sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng nhà xưởng sản xuất...
Luật Đất đai 2024 cũng bổ sung thêm hình thức bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi; nhà ở. Ưu tiên người dân được bồi thường bằng đất, bằng nhà ở được lựa chọn bồi thường bằng tiền nếu có nhu cầu. Bên cạnh đó, chỉ được thu hồi đất khi đã bàn giao nhà ở tái định cư.
Ông Lê Minh Ngân cho biết thêm, tại khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai 2024 nêu rõ: Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất; Khoản 5 Điều này cũng quy định khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Ngoài các khoản hỗ trợ như quy định hiện hành, Luật Đất đai 2024 bổ sung thêm các khoản hỗ trợ khác: Hỗ trợ di dời vật nuôi; Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.
Luật Đất đai năm 2024 cũng cho phép người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp, doanh nghiệp được nhận chuyển nhượng đất trồng lúa. Trong khi theo khoản 3 Điều 191 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Tuy nhiên, tại khoản 8 Điều 45 Luật Đất đai 2024 không còn quy định trường hợp này. Theo đó, người không trực tiếp sản xuất nông nghiệp được phép nhận chuyển nhượng, tặng cho đất trồng lúa.
Luật cũng quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài được mở rộng quyền sử dụng đất. Cụ thể, Khoản 3 Điều 4 Luật Đất đai 2024 quy định cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam là công dân Việt Nam và được gọi chung là cá nhân. Theo đó, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam được thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất như cá nhân trong nước…
Ngoài ra, tăng hạn mức nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp. Theo Khoản 1 Điều 177 Luật Đất đai 2024 cho phép hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất thay vì 10 lần như Luật Đất đai 2013…
Ông Lê Minh Ngân cũng đề nghị TP.HCM cần tập trung xây dựng và sớm hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương.
(PLPT) - Sáng ngày 31/10, tại Hà Nội, Đoàn Thanh niên Cơ quan Trung ương Hội Luật gia Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Tư vấn pháp luật và chính sách về y tế, HIV/AIDS, với sự đồng hành của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá – Bộ Y tế, đã tổ chức Lễ phát động Cuộc thi viết “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá” nhằm lan tỏa thông điệp “Vì sức khỏe cộng đồng – Nói không với thuốc lá”.
(PLPT) - Bài viết phân tích làm rõ về mặt lý luận các tiêu chí đánh giá chất lượng của công tác trợ giúp pháp lý ở Việt Nam nhằm cung cấp cơ sở khoa học nâng cao chất lượng của công tác này, góp phần thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền, giải quyết các vấn đề xã hội, thực hiện công bằng xã hội ở Việt Nam hiện nay.
(PLPT) - Trải qua 60 năm hình thành và phát triển, Yên Thành 2 hôm nay đã trở thành một trong những trường THPT có bề dày truyền thống, uy tín và thành tích hàng đầu của tỉnh Nghệ An – biểu tượng cho tinh thần hiếu học và ý chí vươn lên của con người xứ Nghệ.
(PLPT) - Việt Nam đã bước vào giai đoạn phải lựa chọn rõ ràng hoặc tiếp tục phát triển theo mô hình “tăng trưởng trước - xử lý hệ lụy sau”, hoặc chuyển hẳn sang mô hình chủ động phòng ngừa, coi môi trường là nền tảng của phát triển bền vững.
(PLPT) - Trong bối cảnh những rủi ro phi truyền thống – từ thiên tai cực đoan cho tới khủng hoảng thông tin trên không gian mạng – đang ngày càng thách thức năng lực quản trị quốc gia, dự thảo Luật Tình trạng khẩn cấp được Quốc hội thảo luận chiều 27/10 không chỉ nhằm xử lý tình huống, mà còn bảo đảm sự ổn định xã hội khi khủng hoảng xuất hiện.
(PLPT) - Tối 24/10/2025, tại Hội trường lớn Học viện Báo chí và Tuyên truyền, sự kiện chào tân sinh viên thường niên FPS 2025 của Khoa Chính trị học đã diễn ra đầy sắc màu và cảm xúc với chủ đề “Sen’s Resonance” – Sự cộng hưởng của những đóa sen. Đây là năm thứ 11 chương trình được tổ chức, đánh dấu hành trình bền bỉ, giàu giá trị nhân văn và gắn kết của sinh viên Khoa.
(PLPT) - Ngày 10/10/2025, Bộ Tư pháp đã tổ chức buổi lễ bàn giao nhiệm vụ chủ trì xây dựng “Cổng Pháp luật quốc gia” từ Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý sang Cục Công nghệ thông tin.
(PLPT) - Sáng 11-10, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đến dự lễ khởi công xây dựng Trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và THCS Na Ngoi, xã Na Ngoi, tỉnh Nghệ An.
