Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia trong nước và quốc tế, đại diện Bộ Y tế, Bộ Nội vụ cùng nhiều cơ quan nghiên cứu, trường đại học. Thông qua trao đổi, đối thoại, các ý kiến tập trung làm rõ vai trò cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài như một nguồn lực chiến lược cho phát triển đất nước.

PGS, TS Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Xã hội học và Tâm lý học cho biết, xu thế di cư quốc tế đang gia tăng, hiện có khoảng 304 triệu người di cư, chiếm 3,7% dân số toàn cầu.

Riêng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã vượt 6 triệu người, sinh sống tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó trên 80% ở các nước phát triển. Đây là cộng đồng đa dạng với nhiều hình thức di cư, gồm lao động, du học sinh, đoàn tụ gia đình, doanh nhân, trí thức, chuyên gia…

Theo PGS, TS Chu Văn Tuấn, kiều bào đã có những đóng góp lớn cho đất nước. Năm 2024, lượng kiều hối gửi về Việt Nam đạt khoảng 16 tỷ USD, đưa nước ta nhiều năm liên tiếp nằm trong nhóm 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất thế giới.

Riêng Thành phố Hồ Chí Minh tiếp nhận hơn 9,5 tỷ USD, chiếm 60% tổng kiều hối cả nước. Cùng năm, có hơn 158 nghìn lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Bên cạnh kết quả tích cực, ông Tuấn cho rằng việc huy động và kết nối nguồn lực kiều bào vẫn còn phân tán, thiếu cơ chế phối hợp liên ngành. Do đó, ông cho rằng Việt Nam cần sớm xây dựng cơ chế dữ liệu, mạng lưới học thuật-chính sách để khai thác hiệu quả tiềm năng của cộng đồng; đồng thời thực thi chính sách di cư nhân văn, hiệu quả, bền vững.

Theo Viện trưởng Viện Xã hội học và Tâm lý học, các phân tích thực tiễn và kết quả nghiên cứu sẽ giúp định hình các đề xuất cụ thể, từ đó hỗ trợ cơ quan quản lý xây dựng chính sách di cư hiệu quả, nhân văn và phù hợp với bối cảnh Việt Nam cũng như thông lệ quốc tế, tạo dựng một nền tảng đối thoại và hợp tác nghiên cứu bền vững giữa Việt Nam và quốc tế.

GS, TS Đặng Nguyên Anh, nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam nhấn mạnh, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời của dân tộc, là nguồn lực quan trọng cho sự phát triển. Hiện có khoảng 5.000 nhà khoa học, chuyên gia gốc Việt trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, y sinh học, vật liệu mới, năng lượng tái tạo trên thế giới.

Theo GS, TS Đặng Nguyên Anh, người Việt Nam ở nước ngoài là nguồn lực chiến lược về kinh tế, tri thức, công nghệ, văn hóa và uy tín quốc gia. Vì vậy, cần có chính sách toàn diện, linh hoạt, thuận lợi hơn nhằm phát huy tối đa tiềm năng to lớn này.

TRUNG HƯNG