Pháp luật quốc tế

Xung đột Israel - Hezbollah dưới góc nhìn pháp luật quốc tế

Lê Hùng - Học viện Chính trị khu vực I Chủ nhật, 29/09/2024 - 21:25
Nghe audio
0:00

(PLPT) - Xung đột giữa Israel và Hezbollah là một trong những cuộc xung đột phức tạp và kéo dài nhất ở khu vực Trung Đông.

Bắt đầu từ những năm 1980 của thế kỷ XX, khi Hezbollah được thành lập với sự hỗ trợ của Cộng hòa Hồi giáo Iran nhằm chống lại sự hiện diện của Israel tại Lebanon, xung đột này đã trải qua nhiều giai đoạn căng thẳng và bạo lực. Hezbollah, một tổ chức chính trị và quân sự của người Shiite, không chỉ hoạt động tại Lebanon mà còn có ảnh hưởng lớn trong khu vực.

Trong khi đó, Israel coi Hezbollah là một mối đe dọa an ninh nghiêm trọng, đặc biệt là do các cuộc tấn công bằng tên lửa và các hoạt động quân sự khác của tổ chức này. Xung đột này không chỉ gây ra những tổn thất lớn về người và của mà còn làm phức tạp thêm tình hình chính trị và an ninh ở Trung Đông, đồng thời đặt ra nhiều thách thức đối với luật pháp quốc tế và các nỗ lực hòa bình.

Cảnh đổ nát sau cuộc không kích của Israel. (Ảnh: TTXVN)

Bối cảnh lịch sử và địa lý của xung đột Israel - Hezbollah

Bối cảnh lịch sử

Xung đột giữa Israel và Hezbollah bắt nguồn từ những năm 1980 của thế kỷ trước, khi Hezbollah được thành lập với sự hỗ trợ của Iran nhằm chống lại sự hiện diện của Israel tại Lebanon. Hezbollah, một tổ chức chính trị và quân sự của người Shiite, đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một lực lượng quan trọng trong khu vực. Các cuộc xung đột chính giữa Israel và Hezbollah bao gồm cuộc chiến năm 2006, khi Hezbollah bắt cóc hai binh sĩ Israel, dẫn đến một cuộc chiến kéo dài 34 ngày với nhiều tổn thất về người và của.

Bối cảnh địa lý

Xung đột chủ yếu diễn ra tại khu vực biên giới giữa Israel và Lebanon, đặc biệt là ở miền nam Lebanon, nơi Hezbollah có căn cứ và hoạt động mạnh mẽ. Khu vực này có địa hình đồi núi phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động du kích của Hezbollah. Ngoài ra, các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hezbollah thường nhắm vào các khu vực dân cư ở miền bắc Israel, gây ra nhiều thiệt hại và hoảng loạn cho dân thường.

Tác động khu vực

Xung đột không chỉ giới hạn trong phạm vi Israel và Lebanon mà còn có tác động lớn đến tình hình chính trị và an ninh của toàn bộ khu vực Trung Đông. Sự can thiệp của các quốc gia như Iran và Syria, cùng với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, đã làm phức tạp thêm tình hình và kéo dài xung đột. Các nỗ lực hòa giải và đàm phán hòa bình thường gặp nhiều khó khăn do sự khác biệt về lợi ích và quan điểm của các bên liên quan.

Tầm quan trọng của việc nghiên cứu xung đột Israel - Hezbollah dưới góc nhìn pháp luật quốc tế

Nghiên cứu xung đột giữa Israel và Hezbollah dưới góc nhìn pháp luật quốc tế có tầm quan trọng đặc biệt vì nhiều lý do sau:

Thứ nhất, bảo vệ nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế

Xung đột Israel - Hezbollah đã gây ra nhiều tổn thất về người và của, đặc biệt là đối với dân thường. Việc nghiên cứu xung đột này giúp xác định các vi phạm nhân quyền và luật nhân đạo quốc tế, từ đó đưa ra các biện pháp bảo vệ dân thường và đảm bảo rằng các bên tham gia xung đột tuân thủ các quy định quốc tế.

Thứ hai, xác định trách nhiệm pháp lý

Pháp luật quốc tế cung cấp khung pháp lý để xác định trách nhiệm của các bên tham gia xung đột. Nghiên cứu này giúp làm rõ trách nhiệm của Israel và Hezbollah trong việc gây ra và duy trì xung đột, cũng như các biện pháp trừng phạt và trách nhiệm pháp lý có thể áp dụng đối với các hành vi vi phạm.

Thứ ba, thúc đẩy hòa bình và ổn định khu vực

Việc nghiên cứu xung đột dưới góc nhìn pháp luật quốc tế có thể đóng góp vào các nỗ lực hòa giải và đàm phán hòa bình. Bằng cách hiểu rõ các quy định và nguyên tắc pháp lý, các bên liên quan có thể tìm ra các giải pháp hợp pháp và bền vững để giải quyết xung đột, từ đó thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực Trung Đông.

Thứ tư, tăng cường hợp tác quốc tế

Xung đột Israel - Hezbollah không chỉ là vấn đề của hai bên mà còn liên quan đến nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế. Nghiên cứu này giúp tăng cường hiểu biết và hợp tác giữa các quốc gia và tổ chức trong việc giải quyết xung đột, đồng thời thúc đẩy việc tuân thủ các quy định pháp luật quốc tế.

Thứ năm, phát triển và hoàn thiện pháp luật quốc tế

Mỗi xung đột đều mang lại những bài học quý giá cho việc phát triển và hoàn thiện pháp luật quốc tế. Nghiên cứu xung đột Israel - Hezbollah giúp các nhà làm luật và các học giả hiểu rõ hơn về những thách thức và hạn chế của pháp luật hiện hành, từ đó đề xuất các cải cách cần thiết để nâng cao hiệu quả của pháp luật quốc tế trong việc giải quyết xung đột.

Việc nghiên cứu xung đột Israel - Hezbollah dưới góc nhìn pháp luật quốc tế không chỉ giúp giải quyết các vấn đề cụ thể của xung đột này mà còn đóng góp vào việc xây dựng một hệ thống pháp luật quốc tế công bằng và hiệu quả hơn.

Mục tiêu của bài viết này là phân tích xung đột giữa Israel và Hezbollah từ góc độ pháp luật quốc tế, nhằm làm rõ các khía cạnh pháp lý liên quan đến quyền tự vệ của Israel, trách nhiệm pháp lý của Hezbollah, và tác động của xung đột đến dân thường và nhân quyền. Bài viết cũng sẽ đánh giá các biện pháp pháp lý và ngoại giao có thể áp dụng để giải quyết xung đột, từ đó đề xuất các giải pháp hợp pháp và bền vững nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực Trung Đông. Thông qua việc nghiên cứu này, bài viết hy vọng sẽ đóng góp vào việc tăng cường hiểu biết và hợp tác quốc tế trong việc giải quyết xung đột, đồng thời thúc đẩy việc tuân thủ các quy định pháp luật quốc tế.

Bối cảnh lịch sử và pháp lý

Lịch sử xung đột Israel - Hezbollah

Sự hình thành và phát triển của Tổ chức Hezbollah: Hezbollah, hay còn gọi là “Đảng của Thượng đế” là một tổ chức chính trị - vũ trang của người Hồi giáo dòng Shia (Shi’a) tại Lebanon. Tổ chức này được thành lập vào năm 1982, trong bối cảnh cuộc xâm lược của Israel vào Lebanon nhằm đẩy lùi Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) ra khỏi quốc gia này [1]. Hezbollah ra đời từ sự hợp nhất của ba tổ chức dân quân Shiite: Phong trào Hồi giáo Amal, tổ chức Daw’ah và tổ chức Ulema [2]. Với sự hỗ trợ tài chính và quân sự từ Iran và Syria, Hezbollah nhanh chóng phát triển thành một lực lượng quân sự mạnh mẽ [3].

Trong suốt quá trình phát triển, Hezbollah đã tham gia vào nhiều cuộc xung đột lớn như Nội chiến Lebanon, Xung đột Israel - Lebanon, và Chiến tranh Lebanon 2006 [4]. Tổ chức này không chỉ nổi tiếng với các hoạt động quân sự mà còn với mạng lưới dịch vụ xã hội rộng lớn, bao gồm các bệnh viện, trường học và các chương trình từ thiện [5]. Hezbollah hiện nay vẫn duy trì ảnh hưởng lớn trong chính trị Lebanon và tiếp tục là một lực lượng quân sự quan trọng trong khu vực [6].

Các cuộc xung đột chính giữa Israel và Hezbollah

Các cuộc xung đột chính giữa Israel và Hezbollah đã diễn ra trong nhiều thập kỷ, với những đợt leo thang căng thẳng và bạo lực đáng kể. Một trong những cuộc xung đột nổi bật nhất là Chiến tranh Lebanon năm 2006, khi Hezbollah bắt cóc hai binh sĩ Israel, dẫn đến một cuộc chiến kéo dài 34 ngày với hàng nghìn người thiệt mạng và nhiều khu vực bị tàn phá [7]. Gần đây, từ năm 2023, xung đột giữa hai bên lại bùng phát mạnh mẽ, với các cuộc tấn công qua lại dọc biên giới Israel - Lebanon [8]. Đặc biệt, vào tháng 9 năm 2024, Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích lớn vào các vị trí của Hezbollah tại Lebanon, gây ra nhiều thương vong và thiệt hại nghiêm trọng [9]. Cuộc xung đột này không chỉ gây ra những tổn thất về người và của mà còn làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, với nguy cơ lan rộng thành một cuộc chiến toàn diện [10].

Khung pháp lý quốc tế liên quan

Hiến chương Liên Hợp quốc và các nghị quyết liên quan

Hiến chương Liên Hợp quốc, được ký kết vào ngày 26 tháng 6 năm 1945 tại San Francisco (Hoa Kỳ), là văn kiện nền tảng của Liên Hợp quốc, thiết lập các nguyên tắc và mục tiêu hoạt động của tổ chức này [11]. Hiến chương bao gồm nhiều chương, mỗi chương quy định các khía cạnh khác nhau của hoạt động quốc tế, từ duy trì hòa bình và an ninh, thúc đẩy quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia, đến việc hợp tác giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa và nhân đạo [12]. Các nghị quyết của Liên Hợp quốc, được thông qua bởi Đại hội đồng hoặc Hội đồng Bảo an, là các công cụ pháp lý quan trọng nhằm thực thi các mục tiêu và nguyên tắc của Hiến chương. Những nghị quyết này có thể bao gồm từ việc áp đặt các biện pháp trừng phạt, triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình, đến việc đưa ra các khuyến nghị về giải quyết xung đột và bảo vệ nhân quyền [13]. Các nghị quyết nổi bật như Nghị quyết 242 về việc rút quân Israel khỏi các vùng lãnh thổ chiếm đóng sau Chiến tranh Sáu ngày năm 1967, hay Nghị quyết 1325 về phụ nữ, hòa bình và an ninh, đã có tác động sâu rộng đến chính sách quốc tế và các hoạt động gìn giữ hòa bình [14].

Luật nhân đạo quốc tế và luật xung đột vũ trang

Luật nhân đạo quốc tế (IHL), còn được gọi là Luật xung đột vũ trang hoặc Luật chiến tranh, là một hệ thống các quy tắc pháp lý quốc tế được thiết lập để điều chỉnh các hành vi trong các cuộc xung đột vũ trang, nhằm bảo vệ những người không tham gia hoặc không còn tham gia vào chiến sự, và hạn chế các phương tiện và phương pháp chiến tranh [15]. IHL bao gồm các Công ước Geneva và các Nghị định thư bổ sung, quy định về việc bảo vệ dân thường, tù binh chiến tranh, và những người bị thương hoặc bị bệnh trong chiến tranh [16].

Một trong những nguyên tắc cơ bản của IHL là nguyên tắc phân biệt, yêu cầu các bên tham chiến phải luôn phân biệt giữa dân thường và các mục tiêu quân sự, và chỉ được tấn công các mục tiêu quân sự [17]. Nguyên tắc tỷ lệ cũng rất quan trọng, yêu cầu rằng các cuộc tấn công không được gây ra thiệt hại quá mức đối với dân thường so với lợi ích quân sự trực tiếp và cụ thể đạt được [18].

Luật xung đột vũ trang không chỉ áp dụng cho các cuộc xung đột quốc tế mà còn cho các cuộc xung đột phi quốc tế, như các cuộc nội chiến. Mặc dù luật này không thể ngăn chặn hoàn toàn các hành vi bạo lực, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu những hậu quả tồi tệ nhất của chiến tranh và bảo vệ nhân quyền trong các tình huống xung đột [19].

Phân tích pháp luật quốc tế về xung đột

Quyền tự vệ của Israel

Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp quốc quy định về quyền tự vệ của các quốc gia thành viên trong trường hợp bị tấn công vũ trang. Cụ thể, quy định này cho phép các quốc gia thực hiện quyền tự vệ cá thể hoặc tập thể một cách chính đáng khi bị xâm lược, cho đến khi Hội đồng Bảo an có thể áp dụng các biện pháp cần thiết để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế [20]. Điều 51 nhấn mạnh rằng quyền tự vệ là một quyền tự nhiên của các quốc gia, không bị ảnh hưởng bởi các quy định khác của Hiến chương [21]. Tuy nhiên, các biện pháp tự vệ phải được báo cáo ngay lập tức cho Hội đồng Bảo an và không được ảnh hưởng đến quyền hạn và trách nhiệm của Hội đồng trong việc duy trì hoặc khôi phục hòa bình và an ninh quốc tế [22]. Quy định này nhằm đảm bảo rằng quyền tự vệ không bị lạm dụng và luôn nằm trong khuôn khổ của luật pháp quốc tế, đồng thời tạo ra một cơ chế giám sát và kiểm soát để ngăn chặn các hành vi sử dụng vũ lực không chính đáng [23].

Các tiền lệ pháp lý quốc tế liên quan đến quyền tự vệ

Quyền tự vệ là một trong những nguyên tắc cơ bản được thừa nhận trong luật pháp quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột vũ trang. Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp quốc quy định rằng các quốc gia có quyền tự vệ cá nhân hoặc tập thể khi bị tấn công vũ trang cho đến khi Hội đồng Bảo an có các biện pháp cần thiết để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế [24].

Một số tiền lệ pháp lý quốc tế quan trọng liên quan đến quyền tự vệ bao gồm:

Vụ kiện Nicaragua v. Hoa Kỳ (1986)

Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đã xác định rằng quyền tự vệ chỉ được áp dụng khi có một cuộc tấn công vũ trang thực sự xảy ra. Trong vụ kiện này, ICJ đã phán quyết rằng Hoa Kỳ không có quyền tự vệ khi can thiệp vào Nicaragua vì không có bằng chứng về một cuộc tấn công vũ trang từ phía Nicaragua [25].

Vụ kiện DRC v. Uganda (2005)

ICJ đã phán quyết rằng Uganda không có quyền tự vệ khi tiến hành các hoạt động quân sự trên lãnh thổ của Cộng hòa Dân chủ Congo (DRC). Tòa án nhấn mạnh rằng quyền tự vệ phải tuân thủ nguyên tắc cần thiết và tỷ lệ, và Uganda đã vi phạm các nguyên tắc này [26].

Xung đột Nga - Ukraine (2022)

Nga đã viện dẫn quyền tự vệ theo Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp quốc để biện minh cho cuộc tấn công vào Ukraine. Tuy nhiên, nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế đã bác bỏ lý do này, cho rằng không có bằng chứng về một cuộc tấn công vũ trang từ phía Ukraine [27].

Những tiền lệ này cho thấy rằng quyền tự vệ trong luật pháp quốc tế không phải là một quyền tuyệt đối và phải tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt về tính cần thiết và tỷ lệ. Các quốc gia cần phải chứng minh rằng họ đang đối mặt với một cuộc tấn công vũ trang thực sự và các biện pháp tự vệ phải được báo cáo ngay lập tức cho Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc [28].

Trách nhiệm của Tổ chức Hezbollah

Đánh giá hành vi của Hezbollah dưới góc độ luật pháp quốc tế

Dưới góc độ luật pháp quốc tế, hành vi của Hezbollah thường được đánh giá trong bối cảnh các xung đột vũ trang và các nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế. Hezbollah, một tổ chức phi nhà nước hoạt động chủ yếu ở Lebanon, đã tham gia vào nhiều cuộc xung đột với Israel và các lực lượng khác. Các hành vi của Hezbollah, bao gồm việc sử dụng vũ lực và tấn công vào các mục tiêu dân sự, thường bị chỉ trích là vi phạm các nguyên tắc cơ bản của luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là nguyên tắc phân biệt và nguyên tắc tỷ lệ. Nguyên tắc phân biệt yêu cầu các bên tham chiến phải phân biệt rõ ràng giữa mục tiêu quân sự và dân sự, trong khi nguyên tắc tỷ lệ yêu cầu rằng bất kỳ hành động quân sự nào cũng phải cân nhắc giữa lợi ích quân sự đạt được và thiệt hại gây ra cho dân thường [29] [30]. Việc Hezbollah sử dụng các khu dân cư làm căn cứ quân sự cũng bị coi là vi phạm luật nhân đạo quốc tế, vì điều này đặt dân thường vào nguy cơ bị tấn công [31]. Tuy nhiên, Hezbollah cũng lập luận rằng các hành động của họ là phản ứng tự vệ trước sự chiếm đóng và tấn công từ phía Israel, một lập luận gây tranh cãi trong cộng đồng quốc tế [32].

Các biện pháp trừng phạt và trách nhiệm pháp lý của các tổ chức phi nhà nước

Các biện pháp trừng phạt và trách nhiệm pháp lý của các tổ chức phi nhà nước là một chủ đề quan trọng trong luật pháp quốc tế. Các tổ chức phi nhà nước, như các nhóm vũ trang hoặc các tổ chức khủng bố, có thể bị áp dụng các biện pháp trừng phạt khác nhau nhằm ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật quốc tế. Các biện pháp này bao gồm cấm vận kinh tế, phong tỏa tài sản, và hạn chế di chuyển đối với các thành viên của tổ chức [33]. Trách nhiệm pháp lý của các tổ chức phi nhà nước cũng được xác định thông qua các cơ chế quốc tế như Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), nơi các cá nhân lãnh đạo có thể bị truy tố vì các tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, và tội ác diệt chủng [34]. Ngoài ra, các quốc gia có thể áp dụng luật pháp quốc gia để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi vi phạm của các tổ chức phi nhà nước trên lãnh thổ của mình [35]. Việc áp dụng các biện pháp trừng phạt và truy cứu trách nhiệm pháp lý này nhằm đảm bảo rằng các tổ chức phi nhà nước không thể hoạt động mà không bị trừng phạt và phải chịu trách nhiệm về các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

Trách nhiệm bảo vệ dân thường trong xung đột vũ trang Israel và Hezbollah

Trách nhiệm bảo vệ dân thường trong xung đột vũ trang giữa Israel và Hezbollah là một vấn đề phức tạp và nhạy cảm. Theo luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Geneva và các nghị định thư bổ sung, các bên tham gia xung đột vũ trang phải tuân thủ nguyên tắc phân biệt giữa dân thường và các mục tiêu quân sự. Điều này có nghĩa là các cuộc tấn công phải được thực hiện một cách cẩn trọng để tránh gây thiệt hại cho dân thường và tài sản dân sự [36].

Trong bối cảnh xung đột Israel-Hezbollah, cả hai bên đều có trách nhiệm bảo vệ dân thường. Israel, khi tiến hành các cuộc không kích và chiến dịch quân sự, phải đảm bảo rằng các biện pháp này không gây ra thiệt hại không đáng có cho dân thường. Tương tự, Hezbollah cũng phải tránh việc sử dụng dân thường làm lá chắn sống hoặc đặt các cơ sở quân sự gần khu dân cư [37].

Ngoài ra, quyền tự vệ theo Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp quốc cũng được áp dụng, nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc của luật nhân đạo quốc tế. Điều này bao gồm việc sử dụng vũ lực một cách cân xứng và cần thiết, nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại cho dân thường [38].

Việc bảo vệ dân thường không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức của các bên tham gia xung đột, nhằm giảm thiểu đau khổ và bảo vệ nhân quyền cơ bản của những người không tham gia chiến đấu.

Vai trò của các biện pháp pháp lý và ngoại giao trong xung đột Israel - Hezbollah

Biện pháp pháp lý

Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) và Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề pháp lý và bảo vệ nhân quyền trong cuộc xung đột vũ trang giữa Israel và Hezbollah.

ICJ có thẩm quyền giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia và đưa ra các ý kiến tư vấn về các vấn đề pháp lý quốc tế. Trong bối cảnh xung đột Israel-Hezbollah, ICJ có thể được yêu cầu đưa ra các phán quyết về tính hợp pháp của các hành động quân sự và các biện pháp bảo vệ dân thường theo luật quốc tế [39]. ICJ cũng có thể áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời để ngăn chặn các hành vi vi phạm nhân quyền trong thời gian chờ đợi phán quyết cuối cùng [40].

ICC, mặt khác, có thẩm quyền truy tố và xét xử các cá nhân chịu trách nhiệm về các tội ác nghiêm trọng như tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, và tội diệt chủng [41]. Trong xung đột Israel-Hezbollah, ICC có thể điều tra và truy tố những cá nhân hoặc nhóm có hành vi vi phạm nghiêm trọng luật nhân đạo quốc tế. Điều này bao gồm việc tấn công dân thường, sử dụng vũ khí cấm, và các hành vi tàn bạo khác [42].

Cả ICJ và ICC đều góp phần quan trọng trong việc duy trì công lý và bảo vệ nhân quyền trong các cuộc xung đột vũ trang, đảm bảo rằng các bên tham gia xung đột phải chịu trách nhiệm trước pháp luật quốc tế.

Các biện pháp trừng phạt quốc tế và cấm vận

Các biện pháp trừng phạt quốc tế và cấm vận đóng vai trò quan trọng trong việc gây áp lực lên các bên tham gia xung đột, như trong trường hợp giữa Israel và Hezbollah. Các biện pháp này thường bao gồm cấm xuất nhập khẩu một số loại hàng hóa, phong tỏa tài sản, và hạn chế giao dịch kinh tế [43]. Liên Hợp quốc và các quốc gia có thể áp dụng các biện pháp trừng phạt này nhằm buộc các bên tuân thủ luật pháp quốc tế và bảo vệ nhân quyền [44].

Trong xung đột Israel-Hezbollah, các biện pháp trừng phạt có thể được sử dụng để ngăn chặn việc cung cấp vũ khí và tài chính cho các hoạt động quân sự, đồng thời tạo áp lực buộc các bên phải tham gia vào các cuộc đàm phán hòa bình [45]. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này thường gây tranh cãi, vì chúng có thể dẫn đến hậu quả không mong muốn, như làm gia tăng khổ cực cho dân thường và làm phức tạp thêm tình hình kinh tế và chính trị trong khu vực [46].

Biện pháp ngoại giao

Vai trò của Liên Hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác

Liên Hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết và giảm thiểu xung đột giữa Israel và Hezbollah. Liên Hợp quốc thông qua Hội đồng Bảo an, có thể áp dụng các biện pháp như cấm vận, trừng phạt kinh tế, và triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình để ngăn chặn bạo lực và bảo vệ dân thường [47]. Các cơ quan của Liên Hợp quốc như Văn phòng Điều phối các Vấn đề Nhân đạo (OCHA) cũng cung cấp hỗ trợ nhân đạo cho những người bị ảnh hưởng bởi xung đột [48].

Ngoài ra, các tổ chức quốc tế khác như Tổ chức Ân xá Quốc tế và Human Rights Watch đóng vai trò giám sát và báo cáo về các vi phạm nhân quyền, tạo áp lực buộc các bên tham gia xung đột phải tuân thủ luật pháp quốc tế [49]. Liên minh châu Âu (EU) và Liên đoàn Ả Rập cũng có thể tham gia vào các nỗ lực ngoại giao, thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho các sáng kiến hòa bình [50].

Nhờ sự can thiệp và hỗ trợ của các tổ chức này, cộng đồng quốc tế có thể tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho việc giải quyết xung đột và bảo vệ quyền lợi của những người bị ảnh hưởng.

Các nỗ lực hòa giải và đàm phán hòa bình

Các nỗ lực hòa giải và đàm phán hòa bình trong cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah đã được thực hiện bởi nhiều bên trung gian quốc tế nhằm giảm thiểu bạo lực và tìm kiếm giải pháp lâu dài. Liên Hợp quốc và các quốc gia như Hoa Kỳ, Pháp, và Nga đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các cuộc đàm phán và kêu gọi ngừng bắn [51]. Các tổ chức quốc tế như Liên minh châu Âu (EU) và Liên đoàn Ả Rập cũng đã tham gia vào các nỗ lực này, cung cấp nền tảng cho các cuộc đối thoại và hỗ trợ các sáng kiến hòa bình [52].

Một số quốc gia như Qatar và Ai Cập đã đóng vai trò trung gian, tổ chức các cuộc đàm phán bí mật và công khai giữa các bên tham chiến [53]. Các nỗ lực này thường tập trung vào việc đạt được các thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, mở cửa các hành lang nhân đạo, và thiết lập các điều kiện cho các cuộc đàm phán hòa bình dài hạn [54].

Mặc dù các nỗ lực hòa giải đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng việc duy trì hòa bình bền vững vẫn là một thách thức lớn do sự phức tạp và căng thẳng kéo dài của xung đột. Tuy nhiên, sự can thiệp của cộng đồng quốc tế vẫn là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực.

Xung đột giữa Israel và Hezbollah đã kéo dài nhiều năm, với các cuộc tấn công và phản công liên tục. Gần đây, căng thẳng leo thang khi Israel tiến hành các cuộc không kích vào miền nam Lebanon, nơi Hezbollah hoạt động mạnh. Liên Hợp quốc và nhiều quốc gia đã bày tỏ lo ngại và kêu gọi các bên kiềm chế, đồng thời nhấn mạnh rằng các cuộc tấn công gây thương vong cho dân thường vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Một số chuyên gia cho rằng giải pháp quân sự không thể giải quyết triệt để xung đột, mà cần có sự can thiệp của cộng đồng quốc tế để thúc đẩy các giải pháp ngoại giao. Trên nền tảng các quy định của luật pháp quốc tế hiện nay, Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc đã được kêu gọi họp khẩn để thảo luận và đưa ra các biện pháp ngăn chặn leo thang xung đột.

Tài liệu tham khảo

[1] [2] [3] [4] [44] [46] https://vi.wikipedia.org/wiki/Hezbollah, truy cập ngày 29/9/2024.

[5] [6]
https://www.greelane.com/vi/nh/hezbollah-history-organization-and-ideology-4846003/, truy cập ngày 29/9/2024.

[7] https://www.qdnd.vn/quoc-te/doi-song/nguy-co-bung-phat-xung-dot-toan-dien-giua-israel-va-hezbollah-795421, truy cập ngày 29/9/2024.

[8] https://www.aljazeera.com/news/2024/9/18/hezbollah-and-israel-a-timeline-of-conflict, truy cập ngày 29/9/2024.

[9] [54] https://www.bbc.com/news/world-mddle-east-67307858, truy cập ngày 29/9/2024.

[10] https://vtv.vn/the-gioi/hezbollah-israel-dau-sung-du-doi-giua-lo-ngai-xung-dot-lan-rong-20240923061527742.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[11] https://vi.wikipedia.org/wiki/, truy cập ngày 29/9/2024.

[12] https://www.wikiwand.com/vi/articles/, truy cập ngày 29/9/2024.

[13] https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/ho-so-su-kien-nhan-chung/to-chuc-quoc-te/lien-hop-quoc-un-3283, truy cập ngày 29/9/2024.

[14] https://khoahoc.vietjack.com/question/99476/tai-sao-hien-chuong-lien-hop-quoc-la-van-kien-quan-trong-nhat, truy cập ngày 29/9/2024.

[15]
https://luatminhkhue.vn/cac-quy-dinh-ve-luat-nhan-dao-quoc-te-hien-nay.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[16] [19] https://nghiencuuquocte.org/2015/10/23/vai-tro-luat-nhan-dao-quoc-te/, truy cập ngày 29/9/2024.

[17] https://luatminhkhue.vn/hoat-dong-nhan-dao-quoc-te-la-gi-cac-nguyen-tac-cua-luat-quoc-te-nhan-dao.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[18] https://hocluat.vn/moi-quan-he-giua-luat-nhan-quyen-quoc-te-va-luat-nhan-dao-quoc-te/, truy cập ngày 29/9/2024.

[20] https://luatduonggia.vn/nguyen-tac-cam-de-doa-dung-vu-luc-hay-dung-vu-luc/, truy cập ngày 29/9/2024.

[21] https://dhannd.edu.vn/quyen-tu-ve-cua-quoc-gia-trong-luat-quoc-te-a-506, truy cập ngày 29/9/2024.

[22] https://luatminhkhue.vn/quyen-tu-ve-chinh-dang-la-gi-tim-hieu-quyen-tu-ve-chinh-dang-cua-quoc-gia-trong-luat-quoc-te.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[23] https://accgroup.vn/su-dung-vu-luc-trong-luat-quoc-te, truy cập ngày 29/9/2024.

[24] [25] [26] [27] [28] https://nghiencuuquocte.org/2022/04/06/tu-xung-dot-nga-ukraine-ban-ve-quyen-tu-ve-trong-cong-phap-quoc-te/, truy cập ngày 29/9/2024.

[29] [30] [32] https://www.jurist.org/commentary/2024/07/israel-and-hezbollah-a-legal-assessment-of-israels-war-in-the-north/, truy cập ngày 29/9/2024.

[31] https://casebook.icrc.org/case-study/israellebanonhezbollah-conflict-2006, truy cập ngày 29/9/2024.

[33] https://luatminhkhue.vn/phan-tich-cac-bien-phap-phong-ngua-tham-nhung-quy-dinh-trong-uncac-va-trong-luat-pctn-2018-cua-viet-nam.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[34] https://luatminhkhue.vn/trach-nhiem-phap-ly-la-gi.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[35] https://luatminhkhue.vn/quy-dinh-cua-phap-luat-viet-nam-ve-xu-ly-tham-nhung-va-cac-hanh-vi-khac-vi-pham-phap-luat-ve-phong-chong-tham-nhung.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[36] https://www.rfi.fr/vi/qu, truy cập ngày 29/9/2024.

[37] https://dantri.com.vn/the-gioi/quoc-te-canh-bao-nguy-co-xung-dot-toan-dien-israel-hezbollah-20240924064629165.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[38] https://dantri.com.vn/the-gioi/luat-chien-tranh-noi-gi-ve-chien-su-hamas-israel-20231103113740403.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[39] [40] https://hocluat.vn/vai-tro-cua-toa-an-hinh-su-quoc-te-icc/, truy cập ngày 29/9/2024.

[41] [42] https://luatminhkhue.vn/toa-an-cong-ly-quoc-te-cua-lien-hop-quoc-la-gi-tham-quyen-toa-icj-va-toa-itlos.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[43] https://luatminhkhue.vn/cam-van-quoc-te-la-gi.aspx, truy cập ngày 29/9/2024.

[45] https://baoquocte.vn/trung-phat-cam-van-cong-cu-da-nang-hai-mat-trong-quan-he-quoc-te-131002.html, truy cập ngày 29/9/2024.

[47] http://www.baohoabinh.com.vn/18/192904/Vai-tro-cua-Lien-hop-quoc-hien-nay-tr111ng-cac-cuoc-xung-dot-tren-the-gioi.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[48] https://bancanbiet.vn/lien-hop-quoc-la-gi-chuc-nang-nhiem-vu-vai-tro-cua-un/, truy cập ngày 29/9/2024.

[49] https://dangcongsan.vn/thoi-su/lien-hop-quoc-to-chuc-khong-the-thieu-trong-nen-chinh-tri-the-gioi-591281.html, truy cập ngày 29/9/2024.

[50] https://tapchicongsan.org.vn/media-story/hoat-dong-doi-ngoai-va-hoi-nhap-quoc-te-tiep-tuc-cung-co-nang-cao-vi-the-va-uy-tin-cua-viet-nam-tren-truong-quoc-te, truy cập ngày 29/9/2024.

[51] https://dantri.com.vn/the-gioi/palestine-neu-giai-phap-duy-nhat-cham-dut-xung-dot-voi-israel-20231018001515960.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[52] https://tuoitre.vn/viet-nam-keu-goi-cham-dut-bao-luc-o-gaza-nhan-manh-giai-phap-hai-nha-nuoc-20231028162354406.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

[53]
https://tuoitre.vn/xung-dot-israel-hamas-ai-se-giup-kien-tao-hoa-binh-20231012003611412.htm, truy cập ngày 29/9/2024.

Cùng chuyên mục

Xung đột Trung Đông dưới góc nhìn chiến tranh ủy nhiệm và trách nhiệm pháp lý quốc tế các bên liên quan

Xung đột Trung Đông dưới góc nhìn chiến tranh ủy nhiệm và trách nhiệm pháp lý quốc tế các bên liên quan

Pháp luật quốc tế -  3 giờ trước

(PLPT) - Khu vực Trung Đông từ lâu đã trở thành trung tâm của những cuộc xung đột kéo dài và khó giải quyết, không chỉ vì vị trí chiến lược khu vực này nắm giữ trên bản đồ chính trị toàn cầu, mà còn bởi sự đa dạng và phức tạp về văn hóa, tôn giáo và chính trị của nó.

Tổng thống Putin công bố thay đổi học thuyết hạt nhân của Nga

Tổng thống Putin công bố thay đổi học thuyết hạt nhân của Nga

Pháp luật quốc tế -  5 ngày trước

(PLPT) - Tổng thống Putin khẳng định Nga sẽ điều chỉnh học thuyết hạt nhân nhằm đưa ra những phản ứng phù hợp trước các cuộc tấn công quân sự, bao gồm cả tấn công phi hạt nhân.

Tổng thống Mỹ Joe Biden: Quan hệ Mỹ - Việt Nam là minh chứng cho khả năng hòa giải giữa các nước

Tổng thống Mỹ Joe Biden: Quan hệ Mỹ - Việt Nam là minh chứng cho khả năng hòa giải giữa các nước

Pháp luật quốc tế -  5 ngày trước

Tại Đại hội đồng Liên hợp quốc, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhắc đến mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam như minh chứng cho việc các nước có thể vượt qua quá khứ, từ đối thủ trong chiến tranh trở thành đối tác và bạn bè.

SpaceX đối mặt án phạt 15 tỷ đồng vì phóng vệ tinh không phép

SpaceX đối mặt án phạt 15 tỷ đồng vì phóng vệ tinh không phép

Pháp luật quốc tế -  5 ngày trước

(PLPT) - SpaceX, tập đoàn do tỷ phú Elon Musk sáng lập, đang bị Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đề xuất án phạt 15 tỷ đồng (tương đương 633.000 USD) vì vi phạm quy định an toàn trong hai lần phóng vệ tinh vào năm 2023.

Nghi phạm âm mưu ám sát Donald Trump đối mặt án tù chung thân

Nghi phạm âm mưu ám sát Donald Trump đối mặt án tù chung thân

Pháp luật quốc tế -  6 ngày trước

(PLPT) - Ryan Wesley Routh bị buộc tội sở hữu vũ khí bất hợp pháp và âm mưu ám sát ông Donald Trump tại sân golf ở Florida vào ngày 15/9 (giờ địa phương).

Telegram cung cấp dữ liệu người dùng vi phạm cho chính phủ: Bước ngoặt lớn trong chính sách bảo mật

Telegram cung cấp dữ liệu người dùng vi phạm cho chính phủ: Bước ngoặt lớn trong chính sách bảo mật

Pháp luật quốc tế -  6 ngày trước

(PLPT) - Telegram, ứng dụng nhắn tin mã hóa nổi tiếng, đã đưa ra quyết định gây bất ngờ khi thông báo sẽ cung cấp địa chỉ IP và số điện thoại của những người dùng vi phạm cho chính phủ.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc lo ngại về căng thẳng ngày càng leo thang của Israel - Hezbollah

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc lo ngại về căng thẳng ngày càng leo thang của Israel - Hezbollah

Pháp luật quốc tế -  6 ngày trước

(PLPT) - Tình hình căng thẳng giữa Israel và Hezbollah đang leo thang mạnh mẽ, đe dọa đẩy Trung Đông vào một cuộc xung đột mới.

Vụ nổ loạt máy nhắn tin gây thương vong lớn: Hé lộ điểm yếu của Hezbollah

Vụ nổ loạt máy nhắn tin gây thương vong lớn: Hé lộ điểm yếu của Hezbollah

Pháp luật quốc tế -  1 tuần trước

(PLPT) - Hàng trăm máy nhắn tin của các thành viên Hezbollah ở Lebanon bất ngờ phát nổ đồng loạt, gây thương vong lớn với hơn 2.800 người bị thương và ít nhất 9 người thiệt mạng.