Vấn đề vận hành chính quyền địa phương 2 cấp được Bộ Chính trị quan tâm sát sao đến hoạt động của mô hình này, họp kiểm điểm hàng tuần trong tháng đầu tiên và hai tuần một lần trong tháng thứ hai để đảm bảo hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và không bị gián đoạn các dịch vụ công. Sau mỗi cuộc họp, Bộ Chính trị đều có kết luận và chỉ đạo cụ thể để các địa phương, cơ quan thực hiện, đặc biệt là các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của Chính phủ trong việc đôn đốc, đào tạo, bồi dưỡng và ban hành văn bản pháp lý.

Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ Nội vụ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương báo cáo về việc thực hiện pháp luật về phân cấp, phân quyền. Tính đến thời điểm báo cáo, đã có 16/16 bộ, cơ quan ngang bộ và 30/34 địa phương báo cáo về những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các quy định pháp luật này. Dự thảo Báo cáo chuyên đề của Bộ Nội vụ được Phó Thủ tướng đánh giá là dày dặn, nhiều thông tin, phản ánh khách quan và toàn diện việc thực hiện phân cấp, phân quyền.

Về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền của các bộ, cơ quan ngang bộ đến thời điểm báo cáo, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trên cơ sở các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành trong thời gian từ 1/6/2025 đến 31/8/2025, gồm: 34 luật, 34 nghị quyết của Quốc hội, 120 nghị định, nghị quyết của Chính phủ và các thông tư của Bộ trưởng (trong đó có 30 nghị định chuyên đề về phân cấp, phân quyền), tổng số nhiệm vụ, thẩm quyền đã được phân cấp, phân quyền; phân định thẩm quyền là 2.532 nhiệm vụ.

Kết quả rà soát cũng cho thấy, mặc dù các bộ, cơ quan ngang bộ đã tích cực thực hiện, nhưng vẫn có sự chênh lệch về số liệu báo cáo. Một số bộ, cơ quan ngang bộ đã đạt tỉ lệ phân cấp, phân quyền cao như Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Thanh tra Chính phủ, và Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Ngược lại, một số bộ có tỉ lệ phân cấp còn thấp, với nhiều nhiệm vụ thuộc thẩm quyền giải quyết ở Trung ương như: Bộ Tài chính, Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ, và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc cần khắc phục như đối với cơ sở vật chất kỹ thuật nhiều xã gặp khó khăn về trụ sở làm việc và phương tiện;Về nhân sự nhiều nơi thiếu cán bộ cấp xã và một số cán bộ còn hạn chế về năng lực chuyên môn; Đối với hạ tầng số ở các xã còn yếu và thiếu đồng bộ; Và đối với việc thực hiện chế độ chính sách cho cán bộ cấp xã nghỉ công tác do sắp xếp bộ máy còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập.

Để hoàn thiện Báo cáo chuyên đề, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình yêu cầu Bộ Nội vụ tiếp thu đầy đủ ý kiến của lãnh đạo các bộ, ngành tại cuộc họp. Đặc biệt, cần rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo số liệu thống kê đúng và chính xác. Báo cáo cần làm nổi bật được những kết quả đã đạt được, những hạn chế, tồn tại và đề xuất các giải pháp cụ thể, khả thi.

Cuộc họp cũng hướng tới hai mục tiêu chính về vận hành chính quyền 2 cấp đảm bảo chính quyền địa phương, đặc biệt ở cấp xã, hoạt động thông suốt, hiệu quả hơn, phục vụ người dân tốt hơn và dần tháo gỡ khó khăn.

Bên cạnh đó, kiểm tra lại trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành để bổ sung, hoàn thiện những nhiệm vụ còn thiếu trên tinh thần quyết liệt và trách nhiệm cao.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh rằng Báo cáo chuyên đề khi hoàn thiện sẽ phản ánh một bức tranh sinh động, đa chiều về thực hiện nhiệm vụ phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền.