Sáng 28/2, tại Phủ Chủ tịch, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ chín. Đồng chí Phạm Thanh Hà, Phó chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước chủ trì họp báo.

Tại họp báo, đồng chí Phạm Thanh Hà đã công bố Lệnh của Chủ tịch nước đối với 3 luật, bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Tổ chức Chính phủ; Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Đại diện các cơ quan chức năng đã giới thiệu các luật đã được Quốc hội thông qua. Theo đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội bổ sung 21 điều và bãi bỏ 17 điều của Luật Tổ chức Quốc hội. Luật có hiệu lực thi hành ngay khi được Quốc hội thông qua (ngày 17/2/2025).

Việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội là cần thiết nhằm thực hiện chủ trương về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của các cơ quan trong hệ thống chính trị. Nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung phục vụ việc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan của Quốc hội và Văn phòng Quốc hội, kết hợp điều chỉnh một số quy định liên quan đến hoạt động của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội, đại biểu Quốc hội và kỳ họp Quốc hội.

Các nội dung sửa đổi, bổ sung bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) cũng được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ chín.

Về Luật Tổ chức Chính phủ, luật này gồm 5 chương, 32 điều, có hiệu lực từ ngày 1/3/2025. Luật Tổ chức Chính phủ được xây dựng trong bối cảnh đặc biệt của đất nước và được sửa đổi cùng thời điểm trong tổng thể chùm các luật về tổ chức bộ máy, bám sát chủ trương của Đảng về xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và yêu cầu thực tiễn đặt ra về tổ chức, hoạt động của Chính phủ, với vai trò là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, cơ quan chấp hành của Quốc hội; đồng thời, xác định Luật này là Luật gốc của nền hành chính nhà nước, làm cơ sở cho việc tổ chức, hoạt động của Chính phủ, trong đó quy định những nguyên tắc chung về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền, làm căn cứ pháp lý quan trọng để xây dựng, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các luật chuyên ngành, bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Một số điểm mới của luật được thể hiện qua các nội dung: Luật đã giải quyết được mối quan hệ giữa Chính phủ với các cơ quan trong hệ thống bộ máy nhà nước, giữa cơ quan thực hiện quyền hành pháp với cơ quan thực hiện quyền lập pháp, cơ quan thực hiện quyền tư pháp.

Luật đã làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ với tư cách là người đứng đầu Chính phủ, lãnh đạo và chịu trách nhiệm về hoạt động của hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương; làm nổi bật nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành hoạt động của hệ thống hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương.

Về Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật gồm 7 chương, 50 điều, giảm 1 chương và 93 điều so với Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2019, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2025. Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 có các điểm mới cơ bản như về phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền, ủy quyền…

Nguyên tắc phân định thẩm quyền trong luật đã xác định rõ nội dung và phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn mà chính quyền địa phương được quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả; bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan và giữa chính quyền địa phương các cấp.

Đồng thời, luật bổ sung quy định "Chính quyền địa phương được chủ động đề xuất với cơ quan có thẩm quyền về việc phân quyền, phân cấp cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với khả năng và điều kiện thực tiễn của địa phương".

Ngoài ra, luật có nhiều điểm mới về phân quyền, phân cấp, ủy quyền… Luật cũng quy định rõ về nhiệm vụ của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân; về tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân.