Đề xuất bỏ công chứng, xác nhận độc thân trong giao dịch nhà đất, ô tô

Đây là nội dung đang được Bộ Công an xây dựng trong dự thảo Nghị quyết về bỏ thủ tục công chứng, xác định tình trạng hôn nhân trong các giao dịch mua bán đất, phương tiện giao thông với các trường hợp đã số hóa, làm sạch dữ liệu.

Dự thảo nghị quyết quy định việc không yêu cầu nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, không bắt buộc công chứng hợp đồng và không cần xuất trình bản sao giấy tờ cá nhân nếu đã có đầy đủ dữ liệu định danh, xác thực trong các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành.

Thay vào đó, khi thực hiện các giao dịch này, cá nhân có nhu cầu và cơ quan nhà nước sẽ dựa vào các dữ liệu đã được thu thập, số hóa, chuẩn hóa, xác thực và lưu trữ trên các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để trích xuất, đối chiếu. Các nguồn dữ liệu gồm:

Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư do Bộ Công an quản lý (để xác minh nhân thân, tình trạng hôn nhân, nơi cư trú, số định danh cá nhân của công dân); Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử do Bộ Tư pháp quản lý (dữ liệu đăng ký kết hôn, ly hôn, khai sinh, khai tử, xác nhận tình trạng hôn nhân);

Cơ sở dữ liệu đất đai do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý (dữ liệu quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất); Cơ sở dữ liệu về đăng ký, quản lý xe cơ giới, xe máy chuyên dùng do Bộ Công an quản lý (thông tin đăng ký xe, chủ sở hữu phương tiện); VNeID và các nền tảng xác thực điện tử mức độ cao, đảm bảo tính chính xác, hợp pháp và không thể giả mạo thông tin.

Với giao dịch mua bán tặng cho đất, Bộ Công an đề xuất các bước thực hiện, hoàn toàn trực tuyến như sau:

- Bên mua và bên bán đăng nhập vào Công dịch vụ công quốc gia để khai báo thông tin hợp đồng và yêu cầu đăng ký biến động đất đai;

- Xác thực danh tính qua VNeID mức 2 để hệ thống tự động đối chiếu và kiểm tra 3 loại thông tin: nhân thân người thực hiện giao dịch (từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư); Tình trạng hôn nhân (từ Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử) và Quyền sử dụng đất hợp pháp (từ Cơ sở dữ liệu đất đai);

- Hệ thống cung cấp mẫu hợp đồng điện tử có thể ký số hoặc in ra để công dân ký trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận;

- Cơ quan đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ

- Kết quả được trả trực tuyến hoặc trực tiếp theo lựa chọn của người dân.

Giao dịch mua bán tặng cho phương tiện giao thông cũng được thực hiện tương tự.

Hợp đồng và hồ sơ giao dịch, nhật ký xử lý đều được lưu trữ dưới dạng điện tử trong hệ thống của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, phục vụ công tác kiểm tra, thanh tra, giải quyết tranh chấp hoặc xử lý vi phạm. Các hợp đồng giao dịch được ký điện tử có giá trị pháp lý tương đương hợp đồng có công chứng, chứng thực.

Bộ Công an cũng đề xuất các hướng xử lý trong trường hợp dữ liệu chưa đầy đủ, chưa xác thực. Cụ thể, nếu hệ thống dữ liệu chưa cập nhật tình trạng hôn nhân hoặc quyền sở hữu tài sản, cơ quan tiếp nhận có thể yêu cầu người dân bổ sung giấy tờ có liên quan. Cán bộ thực hiện thủ tục cũng có thể hướng dẫn người dân thực hiện cập nhật dữ liệu hộ tịch, định danh hoặc xác thực VNeID mức 2 theo quy định để sử dụng quy trình rút gọn trong các lần giao dịch tiếp theo.

Bộ Công an cũng xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều quy định định danh và xác thực điện tử, dự kiến tích hợp 188 giấy tờ cấp cho cá nhân và 390 giấy tờ cho tổ chức vào VNeID, trong đó có sổ đỏ, bằng đại học, hộ chiếu; Bổ sung tài khoản an sinh xã hội để chi trả trực tuyến các khoản hưu trí, bảo hiểm, hỗ trợ an sinh khác qua hình thức chuyển khoản.
Các đề xuất sửa đổi, bổ sung này nhằm tạo điều kiện tối đa cho người dân, doanh nghiệp trong đơn giản hóa thủ tục hành chính, hạn chế tình trạng quan liêu, nhũng nhiễu, gây phiền hà, bức xúc.