Hà Nội phân cấp, quy định thẩm quyền quản lý nhiều lĩnh vực cho xã, phường

Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Quyết định pháp quy số 61/2025/QĐ-UBND ngày 26/9/2025 về phân cấp và quy định thẩm quyền quản lý nhà nước một số lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội, trong đó giao nhiều nhiệm vụ quan trọng cho UBND cấp xã.

Về hạ tầng, kỹ thuật

Thành phố giao quyền cho chính quyền xã, phường quản lý phần lớn hạ tầng kỹ thuật tại địa bàn, trừ các công trình trọng điểm do Thành phố trực tiếp quản lý. UBND cấp xã sẽ chịu trách nhiệm đối với các tuyến đường bộ nội xã, bao gồm cả lòng đường và vỉa hè; hệ thống chiếu sáng công cộng ở ngõ, ngách, công viên, vườn hoa do xã đầu tư; cùng với cây xanh, thảm cỏ tại các khu dân cư.

Ngoài ra, chính quyền cơ sở quản lý hệ thống thoát nước có công suất dưới 5.000 m3/ngày đêm, hồ điều hòa nội xã; cấp nước sinh hoạt ở vùng nông thôn, vùng xa chưa kết nối mạng lưới tập trung; các công trình thủy lợi nhỏ, đê điều từ cấp IV trở xuống và rừng sản xuất trên địa bàn.

Việc đưa các hạ tầng gắn liền với đời sống dân cư về cho cơ sở quản lý sẽ rút ngắn quy trình xử lý sự cố, tăng tốc độ duy tu, bảo dưỡng, qua đó cải thiện chất lượng phục vụ người dân.

Văn hóa, giáo dục và y tế

Ở lĩnh vực văn hóa - thể thao - thông tin, UBND xã quản lý các công trình văn hóa, thể thao cộng đồng, đài truyền thanh cấp xã (bao gồm cả hệ thống truyền thanh ứng dụng CNTT, viễn thông); đồng thời chịu trách nhiệm bảo tồn, quản lý di tích, tượng đài, tranh hoành tráng trong phạm vi địa bàn (trừ di tích, công trình do Thành phố trực tiếp quản lý).

Trong lĩnh vực giáo dục, chính quyền cơ sở quản lý trực tiếp các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; các trường phổ thông nhiều cấp học nhưng không có bậc THPT; cùng với trung tâm học tập cộng đồng. Đây là những cơ sở gắn liền trực tiếp với đời sống học tập của học sinh và phụ huynh tại địa phương.

Với y tế, các trạm y tế xã, phường thuộc quyền quản lý của UBND cấp xã, đồng thời cấp xã có trách nhiệm phối hợp quản lý hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở dược tư nhân và kinh doanh thiết bị y tế trên địa bàn.

Chính quyền xã cũng được phân cấp quản lý nghĩa trang và nhà tang lễ trong địa bàn (trừ nghĩa trang, cơ sở hỏa táng do Thành phố quản lý); các chợ sử dụng vốn ngân sách nhà nước, ngoại trừ chợ đầu mối.

Giao thông và môi trường

Theo đó, chính quyền xã được quyền quản lý các bãi, điểm đỗ xe tại khu dân cư, khu thương mại, khu vực công cộng; công bố đưa vào khai thác hoặc dừng hoạt động khi cần thiết. Đồng thời, UBND xã có thẩm quyền kiểm soát giá dịch vụ trông giữ xe trong phạm vi quản lý.

Ở lĩnh vực môi trường, chính quyền cơ sở chịu trách nhiệm quản lý các điểm tập kết rác thải sinh hoạt, cơ sở tiếp nhận chất thải phục vụ nội xã, cũng như bố trí địa điểm tập kết, xử lý rác thải xây dựng. Đây là những nhiệm vụ trực tiếp tác động đến chất lượng sống, đòi hỏi chính quyền xã phải nâng cao năng lực quản lý và huy động sự tham gia xã hội hóa.

Về du lịch

Hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch, UBND xã được quyền quản lý tổ chức, cá nhân kinh doanh đại lý lữ hành, các cơ sở lưu trú nhỏ lẻ như homestay, nhà nghỉ, bãi cắm trại, nhà dân cho khách du lịch thuê. Loại hình này vốn đã phổ biến ở vùng ngoại thành, góp phần phát triển du lịch cộng đồng, tăng sinh kế cho người dân địa phương.

Về khoa học - công nghệ

Chính quyền xã quản lý việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật tại địa bàn, cũng như quản lý hệ thống thông tin, phần mềm, cơ sở dữ liệu phục vụ hoạt động nội bộ, bảo đảm tuân thủ khung kiến trúc chính quyền số của Thành phố.

Loạt nhiệm vụ mới được giao cho xã, phường đều liên quan trực tiếp đến nhu cầu thường nhật của người dân. Phân cấp quản lý xuống cơ sở vì thế không chỉ giúp việc giải quyết tại chỗ thay vì phải qua nhiều tầng nấc trung gian, mà còn tạo động lực thúc đẩy sáng kiến địa phương, phát huy sức mạnh cộng đồng.