Khởi tố một chủ tài khoản TikTok về hành vi trốn thuế

Vừa qua, công an tỉnh Ninh Thuận cho biết, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 1 đối tượng "livestream" kinh doanh trên nền tảng mạng xã hội về hành vi "Trốn thuế".[1]

Qua điều tra, Công an tỉnh Ninh Thuận đã phát hiện một chủ tài khoản TikTok thường hay phát trực tiếp (livestream) trên các nền tảng mạng xã hội để bán các sản phẩm may mặc.

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Thuận đã tiếp nhận nguồn tin, tiến hành xác minh, xác định: Từ tháng 5/2023 đến tháng 9/2024, chủ tài khoản TikTok nêu trên đã bán hàng đạt tổng doanh thu hơn 18 tỷ đồng, nhưng chỉ kê khai nộp thuế 2 tỷ đồng, số tiền doanh thu chênh lệch hơn 16 tỷ đồng không kê, không nộp hồ sơ khai thuế để trốn thuế số tiền hơn 241 triệu đồng.

Vì thế, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Ninh Thuận đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can về tội "Trốn thuế" theo Khoản 1 Điều 200 Bộ Luật hình sự để điều tra xử lý theo quy định.

Trong thời gian tới, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Ninh Thuận sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan, sở, ngành có liên quan để tập trung xác minh làm rõ các tổ chức, cá nhân khác có dấu hiệu lợi dụng hoạt động thương mại điện tử để kinh doanh hàng hóa vi phạm và trốn thuế.

Truy tố nhóm đối tượng dùng công ty "ma" để trốn thuế hàng tỷ đồng

Mới đây, Viện Kiểm sát Nhân dân thành phố Hà Nội vừa ban hành cáo trạng truy tố 5 bị can trong đường dây dùng công ty "ma" tạo lập hóa đơn chứng từ khống để trốn thuế hàng tỷ đồng.[2]

Theo cáo trạng, Công ty cổ phần Dược phẩm Megamed (Công ty Megamed) có địa chỉ tại huyện Phúc Thọ, Hà Nội, do Mạc Thế Tạo (sinh năm 1984, ở huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) làm giám đốc, đại diện theo pháp luật.

Ngày 25/11/2022, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội nhận được tin báo tố giác về tội phạm của Cục Thuế TP Hà Nội về việc công ty trên có phát sinh giao dịch nhập, trả hàng số lượng lớn; phát sinh chi phí dịch vụ nhân công, quảng cáo... với 5 công ty đã có thông báo bỏ địa chỉ kinh doanh… có dấu hiệu tạo lập các hóa đơn chứng từ chi không có thật để hạch toán, kê khai thuế.

Quá trình điều tra xác định, từ năm 2019 đến năm 2020, Trần Văn Tiên (sinh năm 1980, trú tại phường Phú Hữu, TP Thủ Đức, TPHCM) đã sử dụng pháp nhân của Công ty Vạn Gia, Công ty Safetech Việt Nam và thuê Phạm Mạnh Hùng (sinh năm 1992, trú tại xã Khánh Cường, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình) bán 90 tờ hóa đơn giá trị gia tăng, tổng giá trị hàng hóa hơn 52 tỷ đồng cho Công ty Megamed với chi phí mua bán hóa đơn khoảng 2% giá trị hàng hóa và hưởng lợi số tiền 300 triệu đồng.

Cũng theo điều tra, từ tháng 1-2023 đến tháng 7-2023, Phạm Mạnh Hùng và Phạm Cao Quyền (sinh năm 1992, trú tại phường Hòa Thạnh, quận Tân Phú, TPHCM) đã sử dụng pháp nhân của Công ty Hồng Đức và Công ty Newday để trung gian bán 42 tờ hóa đơn giá trị gia tăng, tổng giá trị hàng hóa trước thuế hơn 128 tỷ đồng cho Công ty Mỏ Đông Bắc và Công ty Khánh Linh, chi phí mua bán hóa đơn khoảng 3% giá trị hàng hóa, Quyền hưởng lợi khoảng 300 triệu đồng và Hùng hưởng lợi khoảng 300 triệu đồng...

Đối với hành vi mua sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng của Mạc Thế Tạo, cơ quan điều tra xác định, để hợp thức chứng từ cho một số dịch vụ của công ty, từ năm 2019 đến năm 2020, Mạc Thế Tạo đã mua, kê khai hóa đơn giá trị gia tăng bất hợp pháp.

Cụ thể, Công ty Megamed đã mua và sử dụng 90 tờ hóa đơn giá trị gia tăng của Công ty Vạn Gia và Công ty Safetech Việt Nam thông qua Phạm Mạnh Hùng để hạch toán hàng hóa đầu vào với tổng giá trị hơn 52 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Công ty Megamed còn mua và sử dụng 65 tờ hóa đơn giá trị gia tăng để hạch toán hàng hóa đầu vào với tổng giá trị 45 tỷ đồng của 3 công ty khác. Tổng số tiền trốn thuế giá trị gia tăng hơn 5 tỷ đồng.

Trốn thuế bằng cách sử dụng 2 sổ kế toán để che giấu doanh thu thực tế

Cuối tháng 10/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty TNHH dược phẩm công nghệ cao NAC, đồng thời khởi tố 4 bị can.[3]

Theo Công an TP. Hà Nội, ngày 4/9/2024, Phòng Cảnh sát Kinh tế đã tiến hành khám xét khẩn cấp đồng loạt các địa điểm văn phòng Công ty TNHH dược phẩm công nghệ cao NAC. Thời điểm này, Công ty TNHH dược phẩm công nghệ cao NAC có hơn 60 nhân viên đang thực hiện nhiệm vụ gọi điện, tư vấn cho khách hàng.

Ngày 5/9/2024, Cơ quan CSĐT - Công an TP. Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty TNHH dược phẩm công nghệ cao NAC.

Ngoài ra, 4 bị can cũng bị khởi tố, gồm Vũ Đăng Thái (Giám đốc Công ty NAC), Nguyễn Văn Huy, Hoàng Mạnh Thắng và Hoàng Thị Ánh Ngọc - kế toán Công ty.

Theo tài liệu điều tra, để che giấu doanh số bán hàng thực tế nhằm trốn thuế, Vũ Đăng Thái đã chỉ đạo nhân viên sử dụng tài khoản cá nhân tại ngân hàng để trực tiếp nhận tiền thanh toán sản phẩm, hoặc nhận tiền ship COD từ các đơn vị vận chuyển.

Sau đó, toàn bộ tiền sẽ được chuyển tiếp về tài khoản cá nhân của người thân trong gia đình Thái. Với phương thức trên, Thái và đồng bọn đã để ngoài sổ sách kế toán doanh thu bán hàng hàng trăm tỷ đồng từ hoạt động bán sản phẩm điều trị nám của công ty.

Theo Công an Hà Nội, Thái cùng đồng bọn đã sử dụng 2 sổ kế toán để che giấu doanh thu thực tế. Một sổ kế toán chính thống dùng để kê khai, báo cáo thuế nhằm đối phó với cơ quan chức năng khi kiểm tra. Một sổ kế toán nội bộ theo dõi hoạt động kinh doanh, doanh số bán hàng thực tế của công ty.

Số tiền lãi sau khi được tính toán sẽ chia theo tỷ lệ cổ phần cho Vũ Đăng Thái, Nguyễn Văn Huy (phụ trách phòng kinh doanh) và Hoàng Mạnh Thắng (phụ trách phòng marketing, chatpage của Công ty NAC).

Theo Công an Hà Nội, Vũ Đăng Thái và đồng bọn đã lợi dụng tâm lý ngại đi xa chữa bệnh của khách hàng, khai thác triệt để các tiện ích của mạng xã hội để đẩy mạnh doanh số bán hàng.

Cụ thể, những người này đã xây dựng nhiều kịch bản tiếp cận khách hàng rồi chỉ đạo nhân viên công ty sử dụng điện thoại, sim "rác" tạo tài khoản Zalo, Facebook "ảo" trực tiếp gọi điện thoại cho khách hàng để chia sẻ bí quyết chữa nám.

Các đối tượng còn giới thiệu bác sĩ khám trực tiếp qua ứng dụng Zalo, Facebook cho khách hàng hoặc sử dụng các ứng dụng trên để quảng cáo sản phẩm Nacodi, TWhite (các sản phẩm do công ty phân phối độc quyền), đăng tải nhiều video có hình ảnh bác sĩ da liễu quảng cáo sản phẩm và video "khách hàng" chia sẻ bí quyết sử dụng sản phẩm chữa trị hết tình trạng nám da.

Theo cơ quan chức năng, các đối tượng này còn giả mạo bác sĩ da liễu tại các bệnh viện lớn để hướng dẫn khách hàng gửi ảnh tình trạng nám da mặt, rồi sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh da mặt bị nám sâu nhằm chẩn đoán bệnh, chỉ định liệu trình sử dụng sản phẩm (Nacodi, TWhite,...) chữa nám.

Sau khi khách hàng sử dụng sản phẩm, các đối tượng này tiếp tục yêu cầu khách hàng gửi ảnh da mặt rồi chỉnh sửa kết quả da mặt đã được cải thiện, và gửi lại khách hàng nhằm tạo niềm tin, thổi phồng hiệu quả sản phẩm.

Bằng việc liên tục liên hệ tư vấn và giả mạo bác sĩ để tác động vào tâm lý khách hàng, nhóm người trên đã bán được một số lượng lớn sản phẩm (Nacodi, TWhite,...)

Trốn thuế bao nhiêu tiền thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Tùy theo mức độ vi phạm, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện hành vi trốn thuế có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Trốn thuế".

Cụ thể, theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người nào thực hiện một trong các hành vi trốn thuế với số tiền dưới đây thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Trốn thuế":

- Từ 100 triệu đồng trở lên; hoặc

- Dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội: Tội buôn lậu; Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới; Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm; Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm; Tội sản xuất, buôn bán hàng giả… chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Các hành vi bị xử về tội "Trốn thuế" gồm:

- Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; hồ sơ khai thuế;

- Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp;

- Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán;

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn;

- Sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn;

- Khai sai với thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan;

- Cố ý không kê khai hoặc khai sai về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu;

- Câu kết với người gửi hàng để nhập khẩu hàng hóa;

- Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích.[4]

Mức xử phạt hành chính hành vi trốn thuế là bao nhiêu?

Căn cứ theo Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP quy định về mức phạt hành chính hành vi trốn thuế được như sau:

Hình phạt tiền:

(1) Phạt tiền 1 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế có từ một tình tiết giảm nhẹ trở lên khi thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

(i) Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày, kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc kể từ ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế, trừ trường hợp quy định tại điểm b, c khoản 4 và khoản 5 Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP;

(ii) Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp, không khai, khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, được miễn, giảm thuế, trừ hành vi quy định tại Điều 16 Nghị định 125/2020/NĐ-CP;

(iii) Không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp người nộp thuế đã khai thuế đối với giá trị hàng hóa, dịch vụ đã bán, đã cung ứng vào kỳ tính thuế tương ứng; lập hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ sai về số lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ để khai thuế thấp hơn thực tế và bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế;

(iv) Sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm;

(v) Sử dụng chứng từ không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp chứng từ; sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, giảm, số tiền thuế được hoàn;…

(vi) Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng, khai thuế với cơ quan thuế;

(vii) Người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong thời gian xin ngừng, tạm ngừng hoạt động kinh doanh nhưng không thông báo với cơ quan thuế, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều 10 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

(2) Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.

(3) Phạt tiền 2 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) mà có một tình tiết tăng nặng.

(4) Phạt tiền 2,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) có hai tình tiết tăng nặng.

(5) Phạt tiền 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) có từ ba tình tiết tăng nặng trở lên.[5]

Biện pháp khắc phục hậu quả:

– Buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước đối với các hành vi vi phạm quy định tại (1), (2), (3), (4), (5).

Trường hợp hành vi trốn thuế theo quy định tại (1), (2), (3), (4), (5) đã quá thời hiệu xử phạt thì người nộp thuế không bị xử phạt về hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế phải nộp đủ số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tính trên số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước theo thời hạn quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

– Buộc điều chỉnh lại số lỗ, số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế (nếu có) đối với hành vi quy định tại (1), (2), (3), (4), (5).

Ngoài ra, các hành vi vi phạm quy định tại điểm (ii), (v), (vi) bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế nhưng không làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc chưa được hoàn thuế, không làm tăng số tiền thuế được miễn, giảm thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Khoản 3 Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.[6]

[1] Bình An, Khởi tố một chủ tài khoản TikTok về hành vi trốn thuế, Báo Tiền Phong, ngày 09/03/2025, https://tienphong.vn/khoi-to-mot-chu-tai-khoan-tiktok-ve-hanh-vi-tron-thue-post1723490.tpo

[2] Trúc Giang, Truy tố nhóm đối tượng dùng công ty "ma" để trốn thuế hàng tỷ đồng, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 10/03/2025,
https://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/truy-to-nhom-doi-tuong-dung-cong-ty-ma-de-tron-thue-hang-ty-dong_174965.html

[3] Như Nguyệt, Lập 2 sổ kế toán che dấu doanh thu để trốn tránh thuế, Báo VnEconomy, ngày 04/10/2024, https://vneconomy.vn/lap-2-so-ke-toan-che-dau-doanh-thu-de-tron-tranh-thue.htm

[4] Bộ luật hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)

[5] Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 về Xử phạt hành vi trốn thuế

[6] Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 về Xử phạt hành vi khai sai, khai không đầy đủ các nội dung trong hồ sơ thuế không dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc không dẫn đến tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn

Độc giả còn vướng mắc có thể đóng góp ý kiến tại phần "Bình luận" phía dưới; liên hệ Đường dây nóng tư vấn pháp luật: 0899.515.999 hoặc gửi câu hỏi cho tòa soạn tại đây để được hỗ trợ.