Thuốc lá điện tử vẫn được bán tràn lan trên mạng xã hội

Từ ngày 1/1/2025, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện bị cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng.[1]

Tuy nhiên, trên mạng xã hội, các hội nhóm mua bán, trao đổi các mặt hàng trên vẫn thu hút hàng chục nghìn thành viên, đăng tải bài viết cập nhật. Chỉ cần gõ cụm từ "thuốc lá điện tử", người dùng sẽ được trả về hàng chục hội nhóm mua bán, trao đổi về mặt hàng này. Hầu hết các nhóm đều hoạt động công khai.

Nhóm "thuốc lá điện tử" có hơn 18.000 thành viên tham gia, tự giới thiệu "chuyên bán vape điện tử - thuốc lá điện tử - pod giá rẻ các loại" đăng tải 2 thông tin về sản phẩm thuốc lá điện tử là Xslimpor 30w đã về. Người đăng thông tin này cho hay, số lượng hàng về ít nên khách hàng có nhu cầu cần liên hệ ngay. Các bài đăng mới nhất của "Thuốc lá điện tử" là vào ngày 17/2 và 14/2/2025. Còn trước đó, các bài đăng bán sản phẩm đều từ tháng 11 và 12/2024.

Tương tự, nhóm "Chợ thuốc lá điện tử (ploomX) (iluma)" gồm 61.000 thành viên tham gia cũng đăng tải thông tin mới nhất tìm mua sản phẩm thuốc lá điện tử hôm 21/2/2025.

Bên cạnh đó, nhóm "Shop bán vape pod thuốc lá điện tử giá rẻ" có 414 thành viên đăng bài mới hơn (ngày 26/2) công khai giá các sản phẩm tinh dầu, công cụ hút thuốc lá điện tử với giá từ 90.000 đồng/sản phẩm và đề nghị khách hàng liên hệ qua Zalo 0966.720798. Liên hệ với người này, người bán cho biết khách hàng muốn số lượng bao nhiêu, chủng loại nào thì báo để shop xem xét.

Ghi nhận cho thấy, dù có hàng chục hội nhóm công khai rao bán thuốc lá điện tử trên mạng xã hội nhưng rất nhiều trong số đó đã ngừng đăng bài từ vài tháng nay. Hàng chục hội nhóm đăng bài mới nhất là từ khoảng tháng 10 đến tháng 12/2024 và từ đầu năm 2025 chưa có bài viết mới.

Tuy vậy, xem xét kỹ sẽ thấy, ở các bài đăng cũ từ năm 2024 và 2023, nhiều comment tìm mua hàng mới của khách hàng mới được đăng tải cách đây khoảng 1 tuần hoặc 1 tháng, cho thấy có khả năng các nhóm vẫn hoạt động nhưng không còn quá lộ liễu như trước.

Hơn nữa, các nhóm đăng bài mới cũng rất thận trọng về số lượng bài viết mới cũng như cách thức trao đổi với khách hàng.

Nhằm ngăn chặn lưu thông của thuốc lá điện tử trên thị trường, lực lượng chức năng tại Hà Nội, Lạng Sơn… đã kiểm tra, phát hiện, xử lý nhiều vụ việc liên quan đến kinh doanh thuốc lá điện tử vào cuối năm 2024.

Hiện nay, hoạt động kiểm tra kiểm soát, xử lý vi phạm về thuốc lá điện tử vẫn đang được tăng cường.

Xử lý các cơ sở kinh doanh thuốc lá điện tử trên địa bàn Hà Nội

Cuối năm 2024, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 2, Cục QLTT thành phố Hà Nội tăng cường kiểm tra, liên tiếp phát hiện các vụ việc kinh doanh mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có dấu hiệu nhập lậu trên địa bàn.[2]

Ngày 13/11/2024, Đội QLTT số 2 đã tiến hành kiểm tra Hộ kinh doanh tại địa chỉ: số 42 phố Phùng Hưng, phường Hàng Bông, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Qua kiểm tra, Đội Quản lý thị trường số 2 đã tạm giữ 80 sản phẩm gồm 50 chiếc máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và 30 lọ tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu.

Cùng ngày, Đội Quản lý thị trường số 2 tiến hành kiểm tra Hộ kinh doanh tại địa chỉ: số 88A phố Nguyễn Hữu Huân, phường Lý Thái Tổ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tại đây Đoàn kiểm tra phát hiện cơ sở đang kinh doanh 70 sản phẩm gồm 50 chiếc máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và 20 lọ tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu. Đoàn kiểm tra đã tạm giữ toàn bộ số hàng hóa vi phạm để tiến hành xử lý theo quy định.

Ngày 14/11 Đội quản lý thị trường số 2 tiếp tục kiểm tra 02 điểm kinh doanh tại địa chỉ số 3 Phố Nguyễn Hữu Huân, Hoàn Kiếm và số 32 Phố Chân cầm, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Trong 02 ngày (13/11 và 14/11) tăng cường kiểm tra đối với mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên địa bàn. Đội QLTT số 2 đã tạm giữ 420 sản phẩm là máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu.

Quảng Ninh xử lý 4 vụ sử dụng mạng xã hội bán thuốc lá điện tử

Cuối tháng 9/2024, Cục QLTT tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Công an thành phố Hạ Long kiểm tra, xử lý 04 vụ sử dụng mạng xã hội kinh doanh sản phẩm thuốc lá điện tử, đồng thời buộc tiêu hủy gần 700 sản phẩm máy hút thuốc lá điện tử và tinh dầu.[3]

Cụ thể, trên các nền tảng mạng xã hội, phát hiện tài khoản Facebook cá nhân mang tên “Bùi Huyền” đăng bài giới thiệu bán máy hút thuốc lá điện tử. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, tại Sảnh tầng 1, Chung cư Ramada thuộc tổ 9, khu 4, phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 5- Cục QLTT tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Công an thành phố Hạ Long tiến hành khám đồ vật theo thủ tục hành chính gồm 02 kiện hàng, phát hiện tổng số 187 chiếc máy hút thuốc lá điện tử.

Làm việc với cơ quan chức năng, đối tượng B.T.H (sinh năm 1993 tại Bắc Giang) khai nhận mua trôi nổi thông qua một chủ tài khoản trong hội nhóm bán thuốc lá điện tử trên mạng xã hội về kinh doanh kiếm lời.

Tiếp tục rà soát các đối tượng kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, Đội QLTT số 5 phối hợp với Công an thành phố Hạ Long kiểm tra, xử lý 03 vụ vi phạm trong kinh doanh thuốc lá điện tử, thu giữ 205 chiếc máy hút thuốc lá điện tử và 268 lọ tinh dầu dùng để hút thuốc lá điện tử, ước trị giá trên 50.000.000 đồng.

Đội QLTT số 5 hoàn thiện hồ sơ xử phạt các đối tượng vi phạm với tổng số tiền là 27 triệu đồng và buộc tiêu hủy sản phẩm thuốc lá điện tử theo quy định của pháp luật.

Buôn bán thuốc lá điện tử bị xử lý như thế nào?

Từ 1/1/2025, thuốc lá điện tử sẽ là hàng cấm ở Việt Nam. Do đó, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân có hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về xử phạt vi phạm hành chính

Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP, "Hàng cấm” gồm hàng hóa cấm kinh doanh, hàng hóa cấm lưu hành và hàng hóa cấm sử dụng tại Việt Nam.

Do đó, hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ bị xử phạt vi phạm hành hành chính theo Điều 8 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, cụ thể các mức phạt như sau:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá dưới 3.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính dưới 1.500.000 đồng.

- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 3.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 1.500.000 đồng đến dưới 2.500.000 đồng.

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 2.500.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 15.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 15.000.000 đồng đến dưới 25.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 70.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 25.000.000 đồng đến dưới 35.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 90.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 70.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 35.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

- Phạt tiền từ 90.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 100.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng trở lên.[4]

*Lưu ý: Các mức phạt nêu trên sẽ áp dụng cho đối tượng vi phạm là cá nhân, trường hợp là tổ chức thì mức phạt sẽ gấp hai lần mức phạt tiền quy định đối với cá nhân.

Về truy cứu trách nhiệm hình sự

Trường hợp có đủ yếu đó cấu thành tội phạm, thì cá nhân, tổ chức có hành vi buôn bán thuốc lá điện tử sẽ có truy cứu về Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm theo Điều 190 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) với các khung hình phạt như sau:

Đối với cá nhân

(i) Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều 232, 234, 244, 246, 248, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật Hình sự, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng.

Hoặc Buôn bán hàng hóa dưới mức quy định tại nêu trên nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc tại một trong các điều 188, 189, 191, 192, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật Hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

(ii) Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

(iii) Buôn bán thuốc lá điện tử trị giá 500.000.000 đồng trở lên hoặc thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đối với pháp nhân thương mại:

Các khung hình phạt đối với pháp nhân thương mại có hành vi buôn bán thuốc lá điện tử từ năm 2025 như sau:

- Phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng nếu thuộc trường hợp (i);

- Phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng nếu thuộc trường hợp (ii);

- Phạt tiền từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm nếu thuộc trường hợp (iii);

- Đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu gây thiệt hại hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả gây ra.

Ngoài ra, pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.[5]

Hút thuốc lá điện tử bị xử phạt ra sao?

Xử phạt hành chính

Hiện nay, chưa có mức xử phạt hành chính đối với người sử dụng thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, nếu thuốc lá điện tử có chứa chất ma túy thì người sử dụng thuốc lá điện tử có thể bị xử phạt hành chính như sau:

Theo Khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định người sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.[6]

Xử lý hình sự

Tại Bộ luật Hình sự 2015 chưa quy định bất kỳ tội danh nào với hành vi sử dụng chất cấm. Do đó, nếu người chỉ sử dụng thuốc lá điện tử nhưng không sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thì sẽ không bị xử lý hình sự.

Tuy nhiên, nếu vừa sử dụng thuốc lá điện tử vừa có thêm hành vi sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thì bị xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm.

[1] H.L, Công khai bán thuốc lá điện tử trên mạng xã hội, Báo An ninh Thủ đô, ngày 10/03/2025,https://www.anninhthudo.vn/cong-khai-ban-thuoc-la-dien-tu-tren-mang-xa-hoi-post605650.antd

[2] Tô Thế, Phát hiện lượng lớn thuốc lá điện tử có dấu hiệu nhập lậu tại Hà Nội, Báo Lao động, ngày 15/11/2024, https://laodong.vn/kinh-doanh/phat-hien-luong-lon-thuoc-la-dien-tu-co-dau-hieu-nhap-lau-tai-ha-noi-1421843.ldo

[3] Đội QLTT số 5 (PQK), Quảng Ninh: Liên tiếp phát hiện, xử lý nhiều trường hợp sử dụng mạng xã hội kinh doanh thuốc lá điện tử, Cục QLTT Quảng Ninh, ngày 30/09/2024,https://dms.gov.vn/tin-chi-tiet/-/chi-tiet/quang-ninh-lien-tiep-phat-hien-xu-ly-nhieu-truong-hop-su-dung-mang-xa-hoi-kinh-doanh-thuoc-la-%C4%91ien-tu-90935-4.html

[4] Nghị định 98/2020/NĐ-CP ngày 26/8/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

[5] Bộ luật hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)

[6] Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình

Độc giả còn vướng mắc có thể đóng góp ý kiến tại phần "Bình luận" phía dưới; liên hệ Đường dây nóng tư vấn pháp luật: 0899.515.999 hoặc gửi câu hỏi cho tòa soạn tại đây để được hỗ trợ.