Kịch bản để Chính phủ Mỹ có thể mở lại guồng máy quốc gia

Đảng Dân chủ nhượng bộ được giới truyền thông đánh giá khả năng cao nhất, phần lớn các cuộc khủng hoảng ngân sách trước đây đều kết thúc khi một bên chịu nhượng bộ. Lần này, nhiều chuyên gia cho rằng khả năng đảng Dân chủ “xuống nước” là cao nhất.

Một phần bởi người dân Mỹ nhìn chung không ủng hộ việc sử dụng biện pháp đóng cửa chính phủ như một công cụ gây sức ép chính trị. Mặt khác, trong nội bộ đảng Dân chủ đã xuất hiện dấu hiệu rạn nứt: ba thượng nghị sĩ của đảng này đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết tạm thời do phe Cộng hòa đưa ra.

Nếu thêm vài người nữa đổi ý, chiến thuật ngăn chặn của đảng Dân chủ sẽ sụp đổ. Càng kéo dài tình trạng bế tắc, đảng này càng có nguy cơ chịu thiệt hại chính trị, nhất là khi các tác động thực tế như binh sĩ không được trả lương bắt đầu lan rộng.

Hai bên đạt thỏa thuận tạm thời để thực hiện đối thoại sau về Obamacare là một hướng đi dung hòa là hai bên đồng ý mở lại chính phủ trước, sau đó thảo luận riêng về tương lai chương trình trợ cấp Obamacare. Đây có thể là giải pháp thực tế nhất giúp đảng Dân chủ đạt được một phần mục tiêu, trong khi đảng Cộng hòa vẫn giữ được lập trường cứng rắn.

Theo khảo sát của Quỹ Gia đình Kaiser (KFF), 78% người dân Mỹ ủng hộ việc tiếp tục các khoản trợ cấp y tế này. Nhiều nhà chiến lược của đảng Cộng hòa, trong đó có Tony Fabrizio, đã khuyến nghị duy trì trợ cấp để tránh phản ứng tiêu cực từ cử tri.

Một số thượng nghị sĩ Cộng hòa tỏ ý sẵn sàng đàm phán, nhưng nhấn mạnh rằng “điều đó chỉ có thể xảy ra sau khi chính phủ mở cửa trở lại”. Tuy nhiên, đảng Dân chủ vẫn hoài nghi và cho rằng một cam kết “sẽ thảo luận sau” là chưa đủ đảm bảo.

Đảng Cộng hòa nhượng bộ một phần bên cạnh Obamacare, đảng Dân chủ có thể yêu cầu bổ sung điều khoản hạn chế quyền “thu hồi chi tiêu” — một công cụ mà chính quyền Tổng thống Trump đã sử dụng để vô hiệu hóa các khoản ngân sách được Quốc hội phê duyệt. Tuy nhiên, đây là yêu cầu khó được chấp nhận vì nó đụng chạm trực tiếp đến quyền lực của hành pháp.

Dù vậy, một số hình thức nhượng bộ nhỏ hơn, mang tính biểu tượng hoặc kỹ thuật, có thể được xem xét nhằm giúp đảng Dân chủ “giữ thể diện” và có lý do hợp lý để bỏ phiếu thông qua ngân sách.

Đảng Cộng hòa chấp nhận yêu cầu của Dân chủ – Một kịch bản hiếm hoi khi đây là kịch bản ít khả năng xảy ra nhất, nhưng không hoàn toàn bất khả thi. Trong trường hợp dư luận tiếp tục đổ lỗi cho Tổng thống Donald Trump và đảng Cộng hòa, còn việc cắt trợ cấp y tế bị xem là “đánh vào người dân”, sức ép chính trị có thể khiến phe Cộng hòa phải nhượng bộ.

Khi đó, việc chính phủ mở cửa trở lại sẽ đồng nghĩa với một sự thay đổi lớn trong tương quan quyền lực giữa hai đảng — điều mà ông Trump chắc chắn không muốn nhìn thấy.

Cuộc đối đầu ngân sách ở Washington lần này không chỉ là một tranh chấp tài chính mà còn là phép thử cho bản lĩnh chính trị của cả hai đảng. Dù theo kịch bản nào, giới quan sát đều nhận định: việc Chính phủ Mỹ sớm mở cửa trở lại là điều tất yếu — câu hỏi chỉ còn là ai sẽ là người phải xuống nước trước.