Hợp lực giải bài toán phát triển quốc gia

Quan tâm đến việc sáp nhập, tinh gọn bộ máy, ĐBQH Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) nêu vấn đề: trước khi sáp nhập, Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư do chức năng, nhiệm vụ khác nhau nên nhiều khi có quan điểm, mục tiêu khác nhau.

Cụ thể, theo đại biểu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lúc nào cũng muốn ưu tiên tăng trưởng cao, triển khai nhiều dự án, tổng mức đầu tư lớn. Bộ Tài chính thì ưu tiên kiểm soát nợ công, bảo đảm cân đối vốn, kiểm soát chi một cách thận trọng. Bộ Kế hoạch và Đầu tư thích chính sách ưu đãi thuế, thu hút đầu tư, giảm thuế, kích cầu. Bộ Tài chính thì tập trung chống thất thu thuế, tăng thu thu ngân sách, giảm chi ngân sách.

Với tư cách Bộ trưởng sau sáp nhập, đại biểu đề nghị, Bộ trưởng đưa ra giải pháp để tăng trưởng cao nhưng vẫn bảo đảm phát triển bền vững.

Trả lời chất vấn này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Đảng, Nhà nước, các cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính đều xuất phát từ yêu cầu thực tiễn. Từ nhu cầu thực tiễn hình thành lên chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của từng cơ quan Nhà nước, trong đó có Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Theo Bộ trưởng, do có những ưu tiên khác nhau nên trong quá trình tìm tòi các giải pháp thực hiện mục tiêu tăng trưởng tất yếu cần phải trao đi, đổi lại, từ đó tìm ra cách làm hiệu quả nhất, nhanh nhất, chính xác nhất nhằm giải bài toán phát triển quốc gia.

“Tất cả là để thực hiện thành công các định hướng, quan điểm, mục tiêu phát triển mà Đảng, Quốc hội, chính phủ đã đề ra để giúp cho đất nước phát triển nhanh và biển vững, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm cân đối lớn của nền kinh tế”. Nhấn mạnh mục tiêu này, Bộ trưởng cũng khẳng định, dù ở bất cứ giai đoạn nào thì đó cũng là mục tiêu cao nhất và xuyên suốt của cả hai bộ trước đây, và nay là Bộ Tài chính.

“Minh chứng rõ nét nhất là chỉ tiêu an toàn nợ công luôn được kiểm soát chặt chẽ; đến cuối 2024 nợ công của nước ta chỉ khoảng 34,7% GDP, nợ Chính phủ là khoảng 32,2% GDP đều thấp hơn nhiều so mức trần cho phép của Quốc hội”. Từ ví dụ tiêu biểu này, Bộ trưởng cho rằng, ngay cả khi hai bộ hoạt động độc lập thì cũng có sự phối hợp hiệu quả để giữ vững kỷ luật tài khóa, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.

Khẳng định, “giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô thì chúng ta mới có thể tăng trưởng được; kiểm soát chặt chẽ nợ công đầu tư vào các dự án trọng điểm thì mới có điều kiện tiếp tục thúc đẩy đầu tư công”, Bộ trưởng cho rằng, chức năng của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước đây vẫn hỗ trợ nhau.

Kỷ luật tài khóa là nền tảng vững chắc cho phát triển

"Việc sáp nhập hai bộ giúp bảo đảm tinh gọn bộ máy, hiệu lực, hiệu quả và giảm tầng nấc trung gian. Nếu trước đây việc cân bằng giữa đầu tư và an toàn tài khóa cần sự phối hợp giữa hai cơ quan, thì nay bài toán đó được giải trong một thể thống nhất, qua đó “mang lại sức mạnh tổng hợp và hiệu quả”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.

Cụ thể, theo Bộ trưởng, Bộ Tài chính sau sáp nhập có tầm nhìn đồng bộ, toàn diện hơn. Việc hoạch định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quản lý ngân sách và tham mưu phân bổ nguồn lực đầu tư được thực hiện thống nhất, đồng bộ, giúp các quyết sách được đưa ra nhanh gọn, chính xác và không có độ trễ.

Bộ Tài chính cũng có điều kiện để tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực quốc gia. Vấn đề không chỉ là chi bao nhiêu mà quan trọng hơn đó là chi vào đâu để đem lại hiệu quả lớn nhất và hướng dòng vốn đầu tư công một cách tập trung, có trọng tâm trọng điểm.

Sự hợp nhất giúp Bộ Tài chính chủ động hơn trong việc huy động các nguồn lực cho phát triển. Khi chiến lược đầu tư và kế hoạch tài chính là một thì chúng ta có thể xây dựng được các kế hoạch vay và trả nợ công một cách chủ động, linh hoạt, để vừa đáp ứng nhu cầu vốn cho các dự án, vừa đảm bảo an toàn nợ công trong dài hạn.

"Có thể thấy sự hợp nhất này là để “cộng hưởng”, tạo ra một tư duy điều hành mới, hiệu quả hơn: tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, đầu tư phải có hiệu quả và kỷ luật tài khóa chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển thịnh vượng", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ.