Xây dựng chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030: Đảm bảo công bằng, bền vững và bao trùm

Theo Thông báo số 500/TB-VPCP ngày 21/9/2025, Nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều sẽ kế thừa kinh nghiệm từ giai đoạn trước, đồng thời bổ sung các tiêu chí mới, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. Đây sẽ là cơ sở để các địa phương áp dụng trong giai đoạn 2026-2030, đảm bảo mục tiêu giảm nghèo bền vững, hướng đến xã hội công bằng và giàu mạnh.

Ngoài tiêu chí thu nhập, chuẩn nghèo mới sẽ mở rộng các chỉ số về việc làm, giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, môi trường, thông tin… Đặc biệt, sẽ nghiên cứu bổ sung chỉ số phản ánh khả năng thích ứng với thiên tai, bão lũ, nhằm nâng cao tính toàn diện và bền vững trong công tác giảm nghèo.

Một điểm nhấn quan trọng là việc ban hành Nghị định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030 sẽ gắn với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (tỉnh và xã). Theo đó, Trung ương ban hành chuẩn nghèo đa chiều, hướng dẫn phương pháp, quy trình rà soát và báo cáo; cấp tỉnh cụ thể hóa các tiêu chí; cấp xã trực tiếp tổ chức thực hiện. Cách phân cấp này giúp chính sách đi vào thực chất, phát huy vai trò của cơ sở, đảm bảo “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, đồng thời phù hợp với yêu cầu tinh gọn bộ máy và hiệu quả quản trị.

Thông báo cũng đã ghi nhận, mặc dù đạt được nhiều thành công, việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 vẫn còn tồn tại một số hạn chế như tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong cơ chế chính sách; Đầu tư dàn trải, giải ngân chậm, đặc biệt là vốn sự nghiệp; Số lượng văn bản hướng dẫn quá nhiều, gây phát sinh thủ tục, giảm hiệu quả; Tỷ lệ tái nghèo còn cao ở một số nơi; Nhận thức về vai trò và tầm quan trọng của công tác giảm nghèo ở một số cấp ủy, chính quyền còn chưa đầy đủ.

Để khắc phục những tồn tại này, Phó Thủ tướng yêu cầu lồng ghép Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững thành một chương trình duy nhất nhằm tăng hiệu quả và tập trung nguồn lực. Đồng thời, cần có sự phân cấp rõ ràng, giao quyền nhiều hơn cho địa phương để khuyến khích sự năng động và sáng tạo.

Việc ban hành Nghị định về chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026-2030 được xem là một bước tiến mới, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và đáp ứng những chuẩn mực phát triển hiện đại. Nghị định này sẽ là cơ sở pháp lý vững chắc cho các địa phương triển khai chính sách trong giai đoạn 2026-2030.

Kinh nghiệm cho thấy, thành công trong xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững chính là nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và vai trò chủ thể của người dân. Vì vậy, trong giai đoạn tới, phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” tiếp tục được quán triệt, nhằm phát huy sức mạnh toàn dân.

Phân công nhiệm vụ, Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao hoàn thiện dự thảo Nghị định, đồng thời phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, tránh trùng lắp giữa các chương trình. Bộ Tài chính bảo đảm nguồn lực thực hiện, Bộ Y tế sớm trình chính sách an sinh xã hội lâu dài cho nhóm hộ nghèo, cận nghèo là người cao tuổi, không có khả năng lao động. Các địa phương chủ động quy hoạch, phân bổ nguồn lực, tránh dàn trải để chương trình đạt hiệu quả thiết thực.

Mục tiêu cuối cùng là xây dựng một nông thôn phát triển toàn diện, bền vững, nơi đời sống của người dân không ngừng được nâng cao.