Ngày 19/2, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an TP Hà Nội vừa hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố, đề nghị truy tố 14 đối tượng liên quan đến đường dây mua bán trái phép hơn 700kg cần sa từ Đồng Nai ra Hà Nội. Đây là chuyên án ma túy quy mô lớn, với thủ đoạn tinh vi khi các đối tượng sử dụng mạng xã hội để liên lạc, giao dịch và vận chuyển hàng cấm qua nhiều tỉnh thành.[1]

Từ đầu tháng 2/2024, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy - Công an TP Hà Nội phát hiện một nhóm đối tượng có dấu hiệu tổ chức mua bán trái phép cần sa với số lượng lớn. Các đối tượng chủ yếu hoạt động trên không gian mạng, sử dụng ứng dụng nhắn tin mã hóa để trao đổi, giao dịch nhằm tránh sự theo dõi của cơ quan chức năng.

Sau quá trình điều tra, lực lượng chức năng đã xác định rõ phương thức hoạt động và báo cáo lãnh đạo Công an TP Hà Nội để lên kế hoạch triệt phá đường dây này.

Ngày 23/2/2024, nhiều tổ công tác đồng loạt ra quân, kiểm tra và bắt giữ các đối tượng liên quan tại Hà Nội và Đồng Nai.

Tại Hà Nội, công an bắt giữ Hoàng Văn Hà (SN 1999, trú tại Yên Bái) – đối tượng cầm đầu nhóm mua bán cần sa tại khu vực này cùng 3 đồng bọn là: Dương Trung Sơn (SN 2003; HKTT: Xuân Ái, Văn Yên, Yên Bái); Vũ Tiến Đông (SN 2003; HKTT: Vũ Thư, Thái Bình); Trần Duy Khánh (SN 2003; HKTT: Nam Thanh, Tiền Hải, Thái Bình). Tổng vật chứng thu giữ được gồm: 90,49 kg Cần sa; 06 cân điện tử; 01 máy khò nhiệt; 01 máy đóng gói chân không.

Cùng thời điểm, lực lượng chức năng tiếp tục bắt giữ đối tượng Vũ Hồng Cúc (SN 1990, trú tại Hoàn Kiếm, Hà Nội), thu giữ thêm hơn 74kg cần sa và 1 cân điện tử dính Cần sa.

Trong khi đó, tại Đồng Nai, công an triệt phá đầu mối cung cấp chính của đường dây, bắt giữ Huỳnh Hữu Hoàng (SN 1988) – kẻ cầm đầu cùng 5 đối tượng là: Huỳnh Đăng Quang (SN 1991); Huỳnh Đăng Huy (SN 1997); Huỳnh Thị Thanh Tuyền (SN 2000) cùng có hộ khẩu thường trú tại Cam An Bắc, Cam Lâm, Khánh Hòa; Nguyễn Đức Công (SN 2001; HKTT: Phượng Vĩ, Cẩm Khê, Phú Thọ); Hồ Thị Lan Thảo (SN 1991; HKTT: Bảo An, Phan Rang Tháp Chàm, Bình Thuận).

Tại đây, lực lượng chức năng phát hiện và thu giữ số lượng khổng lồ lên tới 600kg cần sa cùng nhiều thiết bị phục vụ việc đóng gói, phân phối như máy ép thủy lực, máy đóng gói chân không.

Mở rộng điều tra, công an tiếp tục bắt giữ thêm 3 đối tượng khác tham gia hoạt động mua bán trái phép chất ma túy với Hoàng Văn Hà , Huỳnh Hữu Hoàng là Nguyễn Văn Đại (SN 1996; HKTT: Dị Nậu, Tam Nông, Phú Thọ); Nguyễn Duy Mạnh (SN 1998; HKTT: Thịnh Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội); Nguyễn Tuấn Anh (SN 2001; HKTT: An Đổ, Bình Lục, Hà Nam). Nâng tổng số bị can trong vụ án lên 14 người.

Tại cơ quan điều tra, các đối tượng đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Tổng tang vật thu giữ trong vụ án là hơn 700kg cần sa – một con số cực lớn, cho thấy mức độ nguy hiểm của đường dây này.

Sau quá trình điều tra, đến ngày 13/2/2025, Cơ quan CSĐT - Công an TP Hà Nội đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố, đề nghị truy tố 14 bị can về tội danh "Mua bán trái phép chất ma túy" và "Không tố giác tội phạm".

Thế nào là mua bán trái phép chất ma túy?

Hiện nay, không có văn bản nào hướng dẫn định nghĩa thế nào là mua bán trái phép chất ma túy theo Bộ luật Hình sự 2015. Tuy nhiên, có thể tham khảo định nghĩa tại Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP, cụ thể như sau:

- Bán trái phép chất ma túy cho người khác (không phụ thuộc vào nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có) bao gồm cả việc bán hộ chất ma túy cho người khác để hưởng tiền công hoặc các lợi ích khác;

- Mua chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác;

- Xin chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác;

- Dùng chất ma túy nhằm trao đổi thanh toán trái phép (không phụ thuộc vào nguồn gốc chất ma túy do đâu mà có);

- Dùng tài sản không phải là tiền đem trao đổi, thanh toán, … lấy chất ma túy nhằm bán lại trái phép cho người khác;

- Tàng trữ chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác;

- Vận chuyển chất ma túy nhằm bán trái phép cho người khác.

Người tổ chức, người xúi giục, người giúp sức cho người thực hiện một trong các hành vi mua bán trái phép chất ma túy nêu trên đều bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội mua bán trái phép chất ma túy.[2]

Tội mua bán trái phép chất ma túy bị xử lý như thế nào?

Người phạm tội mua bán trái phép chất ma túy theo Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) sẽ bị xử lý với từng khung hình phạt như sau:

Khung 1:

Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy.

Khung 2:

Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau:

- Có tổ chức;

- Phạm tội 02 lần trở lên;

- Đối với 02 người trở lên;

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

- Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội hoặc bán ma túy cho người dưới 16 tuổi;

- Qua biên giới;

- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam;

- Heroin, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam;

- Lá cây coca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam;

- Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam;

- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;

- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam;

- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít;

- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ Điểm h đến Điểm o, Khoản 2 Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) nêu trên;

- Tái phạm nguy hiểm.

Khung 3:

Phạt tù từ 15 năm đến 20 năm đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau:

- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao coca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam;

- Heroin, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam;

- Lá cây coca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam;

- Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam;

- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam;

- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam;

- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít;

- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản 3 Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) nêu trên.

Khung 4:

Phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình đối với người có hành vi mua bán trái phép chất ma túy thuộc một trong các trường hợp sau:

- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao coca có khối lượng 05 kilôgam trở lên;

- Heroin, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên;

- Lá cây coca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên;

- Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên;

- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên;

- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên;

- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên;

- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản 4 Điều 251 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) nêu trên.

Hình phạt bổ sung:

Người phạm tội mua bán trái phép chất ma túy còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.[3]

Quy định pháp luật về hành vi không tố giác tội phạm

Thế nào là hành vi không tố giác tội phạm?

Căn cứ theo Điều 19 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định Tội không tố giác như sau:

"Không tố giác tội phạm

1. Người nào biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm trong những trường hợp quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.

2. Người không tố giác là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội không phải chịu trách nhiệm theo quy định tại khoản 1 Điều này, trừ trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này.

3. Người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Điều này trong trường hợp không tố giác tội phạm do chính người mà mình bào chữa đã thực hiện hoặc đã tham gia thực hiện mà người bào chữa biết được khi thực hiện nhiệm vụ bào chữa, trừ trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật này."[4]

Hành vi không tố giác tội phạm bị xử phạt như thế nào?

Theo Điều 390 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định xử phạt tội không tố giác như sau:

"Tội không tố giác tội phạm

1. Người nào biết rõ một trong các tội phạm được quy định tại Điều 389 của Bộ luật này đang được chuẩn bị, đang hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 19 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Người không tố giác nếu đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự hoặc miễn hình phạt.[5]

Theo đó, mức xử phạt cho tội danh không tố giác như sau: nhẹ nhất là phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm, nặng là phạt tù 05 năm, nếu có hành vi can ngăn, hạn chế tác hại của tội phạm thì được miễn trách nhiệm hình sự.

[1] X. Mai, Đề nghị truy tố 14 bị can trong vụ vận chuyển hơn 7 tạ cần sa, Công an nhân dân, ngày 19/02/2025, https://cand.com.vn/Lan-theo-dau-vet-toi-pham/de-nghi-truy-to-14-bi-can-trong-vu-van-chuyen-hon-7-ta-can-sa-i759498/

[2] Thông tư liên tịch số: 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP ngày 24/12/2007 về Hướng dẫn áp dụng một số quy định tại chương XVIII "Các tội phạm về ma túy" của Bộ luật hình sự năm 1999

[3] Điều 251 Bộ Luật Hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về Tội mua bán trái phép chất ma túy

[4] Điều 19 Bộ luật hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về Không tố giác tội phạm

[5] Điều 390 Bộ Luật Hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về Tội không tố giác tội phạm

Độc giả còn vướng mắc có thể đóng góp ý kiến tại phần "Bình luận" phía dưới; liên hệ Đường dây nóng tư vấn pháp luật: 0899.515.999 hoặc gửi câu hỏi cho tòa soạn tại đây để được hỗ trợ.