Đề nghị truy tố Giám đốc và Kế toán trưởng Công ty vàng Phú Quý

Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đề nghị truy tố 25 bị can trong vụ án buôn lậu, trốn thuế xảy ra tại Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo (Quảng Trị), Công ty CP Đầu tư vàng Phú Quý (Công ty vàng Phú Quý). Trong đó, Lê Xuân Tùng (cựu Giám đốc), Lê Thúy Quỳnh (cựu Kế toán trưởng Công ty vàng Phú Quý) bị đề nghị truy tố về tội "Trốn thuế".[1]

Qua kết quả điều tra, thu thập tài liệu tại Cục Thuế TP Hà Nội cho thấy, năm 2021, Công ty vàng Phú Quý có doanh thu bán ra là hơn 1.860 tỷ đồng, doanh thu mua vào hơn 1.815 tỷ đồng, đã nộp thuế GTGT hơn 4 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 31 tỷ đồng, số thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp hơn 6 tỷ đồng.

Kết quả trích xuất dữ liệu phần mềm ERP và Jewelry cho thấy, năm 2021, Công ty vàng Phú Quý có doanh thu bán ra là hơn 3.951 tỷ đồng, doanh thu mua vào hơn 3.884 tỷ đồng, phải nộp thuế GTGT hơn 6,7 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 50 tỷ đồng, số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp hơn 10 tỷ đồng.

Giám định viên Cục Thuế có kết luận giám định xác định Công ty vàng Phú Quý có hành vi bán hàng nhưng không xuất hóa đơn, không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan việc xác định số tiền thuế phải nộp là vi phạm Luật Quản lý thuế.

Ngoài ra, DN này kê khai không trung thực, bán hàng không xuất hóa đơn, không kê khai thuế GTGT hàng hóa bán ra, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước năm 2021 hơn 2 tỷ đồng; để ngoài sổ sách kế toán với doanh thu, chi phí khi hạch toán kế toán để xác định thuế thu nhập doanh nghiệp, gây thiệt hại ngân sách nhà nước hơn 3,9 tỷ đồng. Số tiền thiệt hại về thuế cho ngân sách nhà nước là hơn 6 tỷ đồng.

Theo kết luận điều tra, quá trình hoạt động kinh doanh, để quản lý việc mua, bán vàng thực tế hàng ngày và hạch toán kế toán, Công ty vàng Phú Quý đã sử dụng 4 phần mềm gồm: ERP để theo dõi nhập, xuất, mua, bán vàng nguyên liệu, vàng mỹ nghệ; Jewelry sử dụng quản lý mua, bán vàng trang sức; phần mềm kế toán Misa và phần mềm kế toán FAST để hạch toán các giao dịch mua, bán, hạch toán phân bổ các chi phí, tập hợp chi phí để báo cáo thuế, báo cáo tài chính.

Để quản lý việc mua, bán vàng thực tế hàng ngày, Lê Xuân Tùng chỉ đạo nhân viên kinh doanh ghi nhận toàn bộ hoạt động mua, bán vàng lên phần mềm ERP, Jewelry; đồng thời chỉ đạo Nguyễn Thị Huyền Trang phụ trách kế toán cập nhật một phần số liệu nhập vào phần mềm kế toán Misa hoặc FAST phục vụ việc báo cáo, kê khai thuế theo hướng không cập nhật một số giao dịch không có hóa đơn, chứng từ.

Trong đó, năm 2021, Cty có doanh thu thực tế hơn 3.951 tỷ đồng nhưng chỉ khai báo doanh thu là hơn 1.860 tỷ đồng (chênh lệch giảm so với doanh thu thực tế hơn 2.090 tỷ đồng) dẫn đến việc kê khai không đầy đủ số thuế phải nộp, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 6,1 tỷ đồng.

Tại cơ quan điều tra, Lê Xuân Tùng thừa nhận hành vi sai phạm, có lời khai phù hợp với diễn biến hành vi. Ông Tùng khai, hoạt động mua, bán vàng của Công ty vàng Phú Quý có 3 nguồn: Vàng SJC, vàng Phú Quý, vàng thị trường mua của các tổ chức, cá nhân. Trong đó, khách hàng cá nhân thường giao dịch bằng tiền mặt và không xuất hóa đơn, chứng từ.

Sau khi được kế toán trưởng báo cáo có chênh lệch lớn về dữ liệu trên hai phần mềm, trong năm 2022 và 2023, ông Tùng đã chỉ đạo Kế toán trưởng điều chỉnh lại cho khớp dữ liệu.

Tại cơ quan điều tra, Lê Thúy Quỳnh, cựu Kế toán trưởng thừa nhận việc được Lê Xuân Tùng chỉ đạo phải cân đối số liệu, lược giảm số liệu doanh thu đã được ghi nhận trên phần mềm ERP, phần mềm Jewelry ra file Excel và thực hiện cân đối số liệu, lược giảm các giao dịch mua, bán vàng, ưu tiên các giao dịch có thanh toán qua tài khoản, khách lẻ có xuất hóa đơn.

Nhân viên kế toán Bùi Thị Thùy Linh cũng có lời khai rằng, theo chỉ đạo của ông Tùng, bà Quỳnh, bà Linh được truy cập vào phần mềm ERP, Jewelry để theo dõi các giao dịch mua, bán các loại vàng của DN.

Sau đó, bà Quỳnh là người lựa chọn xuất file dữ liệu liên quan giao dịch mua và bán trên ERP, phần mềm Jewelry thành dạng file Excel, thực hiện kiểm tra, điều chỉnh số liệu kế toán, lược giảm các giao dịch và giảm số tiền giao dịch để doanh thu thấp hơn với số liệu thực tế trên ERP, phần mềm Jewelry.

Sau khi hoàn thiện chỉnh sửa nêu trên, bà Quỳnh chuyển file dữ liệu đã chỉnh sửa cho bà Linh để cập nhật đưa vào phần mềm kế toán Misa, đồng thời chỉ đạo bà Linh xuất hóa đơn điện tử bán hàng.

Khởi tố nữ chủ tịch kinh doanh online, trốn thuế 1,8 tỷ đồng

Trước đó, vào ngày 14/2, Công an tỉnh Hòa Bình cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với bà Trương Thị Vinh (SN 1980, trú tại xã Ngọc Lương, huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình) về hành vi trốn thuế, theo quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự.[2]

Cùng ngày, lực lượng chức năng đã tiến hành khám xét nơi ở và trụ sở làm việc của bà Vinh, người đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty TNHH Hai thành viên VK Market.

Theo kết quả điều tra ban đầu, trong năm 2023, bà Vinh đã chỉ đạo hoạt động kinh doanh trực tuyến của công ty theo hình thức gian lận thuế, gây thất thoát hơn 1,8 tỷ đồng ngân sách nhà nước.

Vụ việc hiện đang được Cơ quan Cảnh sát điều tra tiếp tục mở rộng nhằm làm rõ trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan.

Nữ giám đốc doanh nghiệp lập nhiều công ty "ma" để trốn thuế tiền tỷ

Vào hồi cuối tháng 1, Công an TP Đà Nẵng cho biết, Phòng Cảnh sát kinh tế đã tống đạt quyết định khởi tố, lệnh bắt bị can để tạm giam, khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với Nguyễn Thị Ngọc Thanh (40 tuổi, trú phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng) về tội in, phát hành trái phép hóa đơn, trốn thuế; Hồ Thị Thu Hà (49 tuổi, trú phường Thanh Bình, quận Hải Châu, Đà Nẵng) về tội in, phát hành trái phép hóa đơn; Lê Anh Tuấn (34 tuổi, trú phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) về tội mua bán trái phép hóa đơn.[3]

Theo công an, qua xác minh, Phòng Cảnh sát kinh tế xác lập chuyên án tập trung đấu tranh với đường dây mua bán trái phép hóa đơn giá trị gia tăng, trốn thuế do Nguyễn Thị Ngọc Thanh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Cường Phú Hưng cầm đầu.

Kết quả điều tra cho thấy, từ năm 2022 - 2024, bà Thanh đã dùng hàng trăm hóa đơn giá trị gia tăng bất hợp pháp với tổng giá trị trên 55 tỷ đồng để hợp thức hóa đơn đầu vào cho Công ty Cường Phú Hưng, mục đích để giảm số tiền thuế phải nộp, từ đó gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 5,5 tỷ đồng.

Nữ giám đốc này đã thuê các cá nhân có mối quan hệ thân quen thành lập nhiều công ty "ma" như Công ty TNHH MTV Vinh Tân Bình, Công ty TNHH MTV xây dựng và thương mại Gia Ân Phát… để xuất trái phép hóa đơn giá trị gia tăng.

Ngoài ra, bà Thanh còn liên hệ, trực tiếp mua trái phép hàng trăm hóa đơn giá trị gia tăng của nhiều công ty "ma" khác để hạch toán đầu vào cho Công ty Cường Phú Hưng.

Trốn thuế là gì?

Theo Khoản 1 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), các hành vi được xem là trốn thuế, cụ thể như sau:

- Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế theo quy định của pháp luật;

- Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp;

- Không xuất hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ hoặc ghi giá trị trên hóa đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hóa, dịch vụ đã bán;

- Sử dụng hóa đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn;

- Sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được hoàn;

- Khai sai với thực tế hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu mà không khai bổ sung hồ sơ khai thuế sau khi hàng hóa đã được thông quan, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 188 và Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017);

- Cố ý không kê khai hoặc khai sai về thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 188 và Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017);

- Câu kết với người gửi hàng để nhập khẩu hàng hóa, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 188 và Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017);

- Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng với cơ quan quản lý thuế.[4]

Mức xử phạt hành chính hành vi trốn thuế là bao nhiêu?

Mức phạt hành chính hành vi trốn thuế được quy định tại Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP như sau:

(*) Hình phạt tiền

1. Phạt tiền 1 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế có từ một tình tiết giảm nhẹ trở lên khi thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

- Không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế hoặc nộp hồ sơ khai thuế sau 90 ngày, kể từ ngày hết thời hạn nộp hồ sơ khai thuế hoặc kể từ ngày hết thời hạn gia hạn nộp hồ sơ khai thuế, trừ trường hợp quy định tại điểm b, c khoản 4 và khoản 5 Điều 13 Nghị định 125/2020/NĐ-CP;

- Không ghi chép trong sổ kế toán các khoản thu liên quan đến việc xác định số tiền thuế phải nộp, không khai, khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, được miễn, giảm thuế, trừ hành vi quy định tại Điều 16 Nghị định 125/2020/NĐ-CP;

- Không lập hóa đơn khi bán hàng hóa, dịch vụ, trừ trường hợp người nộp thuế đã khai thuế đối với giá trị hàng hóa, dịch vụ đã bán, đã cung ứng vào kỳ tính thuế tương ứng; lập hóa đơn bán hàng hóa, dịch vụ sai về số lượng, giá trị hàng hóa, dịch vụ để khai thuế thấp hơn thực tế và bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế;

- Sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm;

- Sử dụng chứng từ không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp chứng từ; sử dụng chứng từ, tài liệu không phản ánh đúng bản chất giao dịch hoặc giá trị giao dịch thực tế để xác định sai số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế được miễn, giảm, số tiền thuế được hoàn;...

- Sử dụng hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế, miễn thuế, xét miễn thuế không đúng mục đích quy định mà không khai báo việc chuyển đổi mục đích sử dụng, khai thuế với cơ quan thuế;

- Người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong thời gian xin ngừng, tạm ngừng hoạt động kinh doanh nhưng không thông báo với cơ quan thuế, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều 10 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

2. Phạt tiền 1,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) mà không có tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ.

3. Phạt tiền 2 lần số thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) mà có một tình tiết tăng nặng.

4. Phạt tiền 2,5 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) có hai tình tiết tăng nặng.

5. Phạt tiền 3 lần số tiền thuế trốn đối với người nộp thuế thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục (1) có từ ba tình tiết tăng nặng trở lên.

(*) Biện pháp khắc phục hậu quả

- Buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước đối với các hành vi vi phạm quy định tại (1), (2), (3), (4), (5).

Trường hợp hành vi trốn thuế theo quy định tại (1), (2), (3), (4), (5) đã quá thời hiệu xử phạt thì người nộp thuế không bị xử phạt về hành vi trốn thuế nhưng người nộp thuế phải nộp đủ số tiền thuế trốn, tiền chậm nộp tính trên số tiền thuế trốn vào ngân sách nhà nước theo thời hạn quy định tại khoản 6 Điều 8 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

- Buộc điều chỉnh lại số lỗ, số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế (nếu có) đối với hành vi quy định tại (1), (2), (3), (4), (5).

Ngoài ra, các hành vi vi phạm quy định tại điểm (ii), (v), (vi) bị phát hiện sau thời hạn nộp hồ sơ khai thuế nhưng không làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc chưa được hoàn thuế, không làm tăng số tiền thuế được miễn, giảm thì bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 3 Điều 12 Nghị định 125/2020/NĐ-CP.[5]

Khung hình phạt tội trốn thuế theo Bộ luật Hình sự

Tội trốn thuế được quy định tại Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) với mức hình phạt như sau:

Đối với cá nhân

Khung 1

Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm nếu:

Người nào thực hiện một trong các hành vi tại mục 1 mà trốn thuế với số tiền từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này.

Hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.

Khung 2

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

- Có tổ chức;

- Số tiền trốn thuế từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

- Phạm tội 02 lần trở lên;

- Tái phạm nguy hiểm.

Khung 3

Phạm tội trốn thuế với số tiền 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.500.000.000 đồng đến 4.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm

Hình phạt bổ sung

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với pháp nhân thương mại

Pháp nhân thương mại phạm tội trốn thuế thì bị phạt như sau:

- Thực hiện một trong các hành vi quy định tại mục 1 mà trốn thuế với số tiền từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này.

Hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195 và 196 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;

- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, d và đ khoản 2 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;

- Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;

- Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

- Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.[6]

[1] Hồng Mây, Vụ buôn lậu 310kg vàng: Đề nghị truy tố cựu Giám đốc Công ty vàng Phú Quý, Báo Pháp luật Việt Nam, ngày 17/02/2025, https://baophapluat.vn/vu-buon-lau-310kg-vang-de-nghi-truy-to-cuu-giam-doc-cong-ty-vang-phu-quy-post539991.html

[2] Khánh Linh, Khởi tố nữ chủ tịch kinh doanh online, trốn thuế 1,8 tỉ đồng, Báo Lao động, ngày 14/2/2025, https://laodong.vn/phap-luat/khoi-to-nu-chu-tich-kinh-doanh-online-tron-thue-18-ti-dong-1462878.ldo

[3] Hoàng Quân, Bắt nữ chủ doanh nghiệp trốn thuế, mua bán hóa đơn 55 tỷ đồng, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 23/01/2025, https://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/bat-nu-chu-doanh-nghiep-tron-thue-mua-ban-hoa-don-55-ty-dong_173185.html

[4] Khoản 1 Điều 200 Bộ luật Hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định Tội trốn thuế

[5] Điều 17 Nghị định 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 quy định xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn

[6] Bộ luật Hình sự số: 100/2015/QH13 ngày 27/11/2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)