Chi tiết phán quyết Google vi phạm luật chống độc quyền: Các tác động và hậu quả

Thẩm phán Amit P. Mehta của Tòa án Quận Columbia đã tuyên bố trong phán quyết dài 277 trang rằng Google đã lạm dụng sự độc quyền của mình trong lĩnh vực tìm kiếm.

Bộ Tư pháp Mỹ và các bang đã kiện Google, cáo buộc công ty này củng cố vị trí thống trị của mình một cách bất hợp pháp, một phần bằng cách trả cho các công ty khác như Apple và Samsung hàng tỷ đô la mỗi năm để Google tự động xử lý các truy vấn tìm kiếm trên điện thoại thông minh và trình duyệt web của họ.

"Google là một nhà độc quyền và đã hành động như vậy để duy trì sự độc quyền của mình", thẩm phán Mehta tuyên bố trong phán quyết của mình.

Phán quyết Google vi phạm luật chống độc quyền là một đòn giáng mạnh vào sự trỗi dậy của các công ty công nghệ khổng lồ, những công ty đã sử dụng nguồn gốc từ Internet để tác động đến cách chúng ta mua sắm, sử dụng thông tin và tìm kiếm trực tuyến.

Điều này cho thấy giới hạn tiềm tàng về quyền lực của các tập đoàn công nghệ lớn (Big Tech).

Phán quyết này có khả năng ảnh hưởng đến các vụ kiện chống độc quyền khác của chính phủ chống lại Google, Apple, Amazon và Meta - chủ sở hữu của Facebook, Instagram và WhatsApp.

Phán quyết chống độc quyền quan trọng gần đây nhất chống lại một công ty công nghệ là vụ kiện nhắm vào Microsoft từ hơn hai thập kỷ trước.

"Đây là vụ kiện chống độc quyền quan trọng nhất thế kỷ và là vụ đầu tiên trong số nhiều vụ kiện lớn chống lại Big Tech. Đó là một bước ngoặt lớn", giáo sư Rebecca Haw Allensworth của trường luật Đại học Vanderbilt, người nghiên cứu về chống độc quyền, nhận định".

Quyết định này là “một đòn giáng mạnh” vào Google, công ty được xây dựng trên nền tảng công cụ tìm kiếm và đã trở nên gắn liền với tìm kiếm trực tuyến đến mức tên của nó đã trở thành một động từ.

Phán quyết có thể có tác động lớn đến thành công của Google, đặc biệt khi công ty chi mạnh tay để cạnh tranh trong cuộc đua về trí tuệ nhân tạo. Google còn phải đối mặt với một vụ kiện chống độc quyền liên bang khác về công nghệ quảng cáo, dự kiến sẽ được đưa ra xét xử vào tháng tới.

Google đối mặt với tương lai bất định

Phán quyết hôm 5/8 (giờ địa phương) không bao gồm các biện pháp khắc phục hành vi của Google. Thẩm phán Mehta sẽ quyết định điều đó, có khả năng buộc công ty phải thay đổi cách thức hoạt động hoặc bán bớt một phần hoạt động kinh doanh của mình.

Trong phán quyết của mình, thẩm phán Mehta đã kết thúc một vụ kiện kéo dài nhiều năm U.S. et al. v. Google - dẫn đến một phiên tòa kéo dài 10 tuần vào năm ngoái.

Bộ Tư pháp và các bang đã kiện Google vào năm 2020 về sự thống trị của công ty này trong lĩnh vực tìm kiếm trực tuyến, tạo ra hàng tỷ đô la lợi nhuận hàng năm. Bộ này cho biết công cụ tìm kiếm của Google đã thực hiện gần 90% lượt tìm kiếm trên web, một con số mà công ty bác bỏ.

Công ty này chi hàng tỷ đô la hàng năm để trở thành công cụ tìm kiếm tự động trên các trình duyệt như Safari của Apple và Firefox của Mozilla. Theo đó, Google đã trả cho Apple khoảng 18 tỷ USD vào năm 2021 để được cài đặt mặc định.

Jonathan Kanter, quan chức chống độc quyền hàng đầu của Bộ Tư pháp Mỹ, cho biết trong một tuyên bố: "Quyết định mang tính bước ngoặt này buộc Google phải chịu trách nhiệm. Điều này mở đường cho sự đổi mới cho các thế hệ mai sau và bảo vệ quyền truy cập thông tin cho tất cả người Mỹ."

Kent Walker, chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Google, cho biết công ty sẽ kháng cáo phán quyết này.

"Quyết định này công nhận rằng Google cung cấp công cụ tìm kiếm tốt nhất nhưng kết luận rằng chúng tôi không nên được phép làm cho điều đó dễ dàng và có sẵn hơn cho người dùng. Khi quá trình này tiếp tục, chúng tôi sẽ tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm mà mọi người thấy hữu ích và dễ sử dụng", ông Walker nói.

Trong phiên tòa, giám đốc điều hành của Microsoft, Satya Nadella, đã làm chứng rằng ông lo ngại rằng sự thống trị của đối thủ cạnh tranh đã tạo ra một “Google web” và mối quan hệ của họ với Apple là “độc quyền tập đoàn”. Ông Nadella nói, nếu Google tiếp tục như vậy, họ có khả năng chiếm ưu thế trong cuộc đua phát triển trí tuệ nhân tạo.

Giám đốc điều hành của Google, Sundar Pichai, phản bác rằng Google đã tạo ra dịch vụ tốt hơn cho người tiêu dùng. Theo ông, người dùng chọn tìm kiếm trên Google vì họ thấy nó hữu ích và công ty đã tiếp tục đầu tư để làm cho nó tốt hơn.

Chính phủ cũng cáo buộc Google bảo vệ sự độc quyền đối với các quảng cáo chạy bên trong kết quả tìm kiếm. Các luật sư của chính phủ cho biết Google đã tăng giá quảng cáo vượt quá mức lẽ ra nên tồn tại trên thị trường tự do, điều mà họ cho là dấu hiệu cho thấy sức mạnh của công ty. Quảng cáo tìm kiếm mang lại doanh thu hàng tỷ USD hàng năm cho Google.

Thẩm phán Mehta phán quyết rằng, sự độc quyền của Google đã cho phép hãng này tăng giá cho một số quảng cáo tìm kiếm. Điều đó đã mang lại cho công ty nhiều tiền hơn để trả cho công cụ tìm kiếm của mình để có được vị trí hàng đầu.

Ông Mehta nêu trong phán quyết: “Việc tăng giá không giới hạn đã thúc đẩy doanh thu tăng trưởng đáng kể của Google và cho phép hãng duy trì lợi nhuận hoạt động cao và ổn định đáng kể”.

Các học giả pháp lý đánh giá, phán quyết trên sẽ ảnh hưởng đến các vụ kiện chống độc quyền của chính phủ chống lại những gã khổng lồ công nghệ khác. Tất cả các cuộc điều tra đó, do Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) và Bộ Tư pháp tiến hành, bắt đầu từ thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump và ngày càng gia tăng dưới thời Tổng thống Joe Biden.

Bộ Tư pháp đã kiện Apple, cho rằng công ty này đã gây khó khăn cho người tiêu dùng trong việc từ bỏ iPhone và khởi kiện Google. FTC khởi kiện riêng Meta, tuyên bố công ty đã loại bỏ các đối thủ cạnh tranh non trẻ, và kiện Amazon, cáo buộc họ chèn ép người bán trên thị trường trực tuyến của mình.

Với những vụ kiện đó, chính phủ đang viện dẫn đến các đạo luật hàng trăm năm tuổi, ban đầu được sử dụng để kiềm chế các công ty tiện ích và các công ty độc quyền khác như tập đoàn dầu khí Standard Oil.

William Kovacic, cựu chủ tịch FTC, cho biết chiến thắng này giúp chính phủ mang lại uy tín cho nỗ lực rộng rãi hơn của họ nhằm sử dụng luật chống độc quyền để nhắm vào các công ty Mỹ.

Google cũng đang phải đối mặt với sự giám sát chống độc quyền ở châu Âu, nơi các quan chức buộc tội công ty này vào năm ngoái vì đã phá hoại các đối thủ trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến.

Phán quyết chống độc quyền lớn gần đây nhất của Mỹ trong một vụ kiện công nghệ - vụ kiện của Bộ Tư pháp chống lại Microsoft vào những năm 1990 - cũng đã tác động đến lập luận trong vụ kiện chống lại Google. Thẩm phán Mehta liên tục yêu cầu các luật sư giải thích cách cụ thể của vụ kiện chống lại Google có thể phù hợp với các tiền lệ pháp lý.

Vụ kiện chống độc quyền của Microsoft cáo buộc rằng gã khổng lồ công nghệ này đã kết hợp các hành vi như “bắt nạt đối tác” trong ngành và tận dụng sự phổ biến của nền tảng kỹ thuật số của mình, từ đó người dùng thường không chuyển đổi, để bóp nghẹt cạnh tranh.

Ban đầu, một thẩm phán Tòa án quận đã phán quyết chống lại Microsoft về hầu hết các cáo buộc vi phạm chống độc quyền và ra lệnh chia tách công ty, nhưng một tòa án phúc thẩm đã đảo ngược một số quyết định đó. Chính quyền của Tổng thống George W. Bush đã đạt được thỏa thuận với công ty này vào năm 2001.