Baby Three bị nghi vấn có 'đường lưỡi bò': Bộ Công Thương chỉ đạo xử lý nghiêm

Vừa qua, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) có văn bản tăng cường kiểm tra mặt hàng đồ chơi có hình ảnh, nội dung liên quan đến chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.[1]

Công văn số 22 được Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước Nguyễn Thanh Bình ký và gửi Chi Cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Công văn nêu rõ thời gian qua, phương tiện thông tin đại chúng phản ánh trên thị trường đang có một số sản phẩm đồ chơi trẻ em như Baby Three có in hình giống “Đường lưỡi bò” được kinh doanh theo hình thức truyền thống và trên sàn thương mại điện tử Shopee, Tiktok Shop, mạng xã hội Facebook.

Trước tình hình trên, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đề nghị Chi cục Quản lý thị trường các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác phối hợp với các sàn thương mại điện tử và nắm bắt tình hình trên địa bàn, chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm (nếu có) đối với các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

Baby Three (Bé Ba) là dòng sản phẩm đồ chơi thú nhồi bông được sản xuất tại Trung Quốc, ra mắt lần đầu vào tháng 5/2024 dưới hình thức hộp bí mật.

Người mua sẽ không thể biết trước mở ra sẽ nhận được nhân vật gì, tạo cảm giác hứng thú và tò mò sở hữu. Mỗi mẫu đồ chơi Baby Three được thiết kế theo phong cách riêng, lấy cảm hứng từ các loài động vật dễ thương như mèo, thỏ, gấu, cáo…

Điều này đã khiến sản phẩm này sốt rần rần tại thị trường Việt Nam kể từ khi xuất hiện.

Theo thống kê từ nền tảng số liệu thị trường thương mại điện tử Metric, chỉ trong 1 tháng (từ ngày 15-10 đến 15-11), người tiêu dùng Việt Nam đã chi 8,8 tỉ đồng để mua hộp mù Baby Three trên hai sàn Shopee và TikTok Shop.

Doanh thu này tăng 106% so với tháng trước đó với gần 38.000 sản phẩm được bán ra thành công từ 109 nhà bán.

Tuy nhiên, gần đây nhiều người kêu gọi tẩy chay sản phẩm này khi nhận thấy hình vẽ phía dưới mắt tương đồng với "hình lưỡi bò".

Đồ chơi Baby Three là gì?

Baby Three là dòng sản phẩm đồ chơi thú nhồi bông được sản xuất tại Trung Quốc, ra mắt lần đầu vào tháng 5 dưới hình thức "blind box" (hộp bí mật).[2]

Khác biệt với búp bê Labubu vốn chỉ có một hình dáng cố định, mỗi mẫu đồ chơi Baby Three lại được thiết kế theo phong cách riêng, lấy cảm hứng từ chính các loài động vật dễ thương như mèo, thỏ, gấu, cáo…

Không chỉ gây chú ý với kiểu dáng đa dạng, búp bê Baby Three còn khiến người chơi thích thú về biểu cảm đôi mắt độc lạ như mắt thường, mắt lé, mắt ướt (mắt rưng) hay mắt dora nước.

Đặc biệt, mỗi bé búp bê khi mở hộp đều tỏa ra hương thơm riêng, khiến sản phẩm trở nên thú vị và khác biệt so với các dòng đồ chơi thú nhồi bông thông thường.

Yếu tố khiến Baby Three có được chỗ đứng vững chắc trên thị trường chính là khả năng đánh trúng tâm lý thích "đập hộp" của giới trẻ. Thay vì chi hàng chục triệu đồng cho một chiếc túi xách hàng hiệu hay thiết bị công nghệ, người tiêu dùng có thể tận hưởng cảm giác phấn khích khi "bóc tem" món đồ chơi này với mức giá vô cùng hợp lý.

Tính đến nay, Baby Three ra mắt nhiều bộ sưu tập khác nhau gồm: Mèo thần tài, Migo Animal Party, 12 con giáp, hải sản, thỏ macaron, bé đầu to, baby 400%, 12 cung hoàng đạo, baby 400% giáng sinh, 1000% big baby...

Trong đó, nổi bật nhất là bộ sưu tập "12 con giáp". Đây chính là dòng sản phẩm được nhiều người yêu thích và săn đón nhất, tạo nên cơn sốt trong giới sưu tập đồ chơi.

Mua bán sản phẩm in hình 'đường lưỡi bò' có bị xử phạt?

Theo Điều 11 Nghị định 18/2020/NĐ-CP quy định về mức xử lý vi phạm hành chính đối với các hành vi phạm quy định về xuất bản, lưu hành sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ như sau:

"Vi phạm quy định về xuất bản, lưu hành sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ

1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi xuất bản, lưu hành sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ thể hiện không đúng địa giới hành chính theo quy định của pháp luật về đo đạc và bản đồ.

2. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi lưu hành sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ liên quan đến chủ quyền lãnh thổ quốc gia mà không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền, biên giới quốc gia theo quy định của pháp luật về đo đạc và bản đồ.

3. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi xuất bản sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ liên quan đến chủ quyền lãnh thổ quốc gia mà không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền, biên giới quốc gia theo quy định của pháp luật về đo đạc và bản đồ.

4. Hình thức xử phạt bổ sung:

a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại khoản 2, 3 Điều này;

b) Cá nhân nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính quy định tại khoản 2, 3 Điều này, thì tùy theo mức độ vi phạm có thể bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất khỏi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

5. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc cải chính thông tin, sửa chữa dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ đối với hành vi quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này;

b) Buộc thu hồi dữ liệu, sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ đối với hành vi quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này;

c) Buộc tiêu hủy sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ đối với hành vi quy định tại khoản 3 Điều này;

d) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được đối với hành vi quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này."[3]

Lưu ý: Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định 18/2020/NĐ-CP là mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cùng hành vi vi phạm hành chính của cá nhân.

Như vậy hành vi lưu hành sản phẩm đo đạc và bản đồ, xuất bản phẩm bản đồ liên quan đến chủ quyền lãnh thổ quốc gia mà không thể hiện hoặc thể hiện không đúng chủ quyền, biên giới quốc gia theo quy định của pháp luật về đo đạc và bản đồ có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng.

Phản hồi của nhà sản xuất Baby Three trước làn sóng 'tẩy chay'

Ngày 14/3, theo giải thích của Công ty Đại Phiêu Lượng (nhà sản xuất thương hiệu Baby Three) hình ảnh trong phần thể hiện graffiti bọng mắt, nước mắt của Thỏ Thị Trấn Baby Three phiên bản V2 là “một thiết kế thuần túy mang tính nghệ thuật, không liên quan đến bất kỳ yếu tố chính trị hay địa lý nào”.[4]

Ông Xu Tiểu Bạch - CEO Công ty Đại Phiêu Lượng chia sẻ: “Đại Phiêu Lượng cam kết hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng tại Việt Nam để làm rõ vụ việc; đồng thời cung cấp thông tin tới báo chí và truyền thông nhằm đảm bảo truyền tải chính xác vụ việc tới khách hàng và công chúng Việt Nam”.

Công ty Đại Phiêu Lượng khẳng định luôn tôn trọng khách hàng và cam kết nỗ lực mang đến những sản phẩm chất lượng, mang tính nghệ thuật cao, phụng sự khách hàng, đồng thời tuân thủ tuyệt đối luật pháp Việt Nam cũng như tôn trọng niềm tin, văn hóa của người Việt Nam.

Do đó, công ty sẵn sàng đổi trả sản phẩm gây tranh cãi cho các khách hàng từ ngày 30/3/2025. Thông tin chính thức sẽ được công ty cập nhật trên các kênh thông tin chính thức của Công ty Đại Phiêu Lượng.

Vào nửa cuối năm 2024, trào lưu xé túi mù (blind box) với các dòng sản phẩm trong đó có Baby Three đã bùng nổ mạnh mẽ tại Việt Nam, đạt đến mức độ lan tỏa chóng mặt trên mạng xã hội và sàn Thương mại Điện tử (TMĐT).

Theo báo cáo của nền tảng dữ liệu YouNet, từ tháng 7 đến tháng 12/2024 đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong trào lưu xé túi mù. Từ tháng 12/2024, dòng sản phẩm Baby Three của Công ty Đại Phiêu Lượng có mức tăng trưởng bùng nổ và chính thức trở thành tâm điểm mới trên thị trường.

Đáng chú ý, so với các thương hiệu blind box khác thường chỉ sốt một giai đoạn thì Baby Three vẫn là cách được giới trẻ Việt yêu thích. Theo thống kê của Metric, Baby Three có doanh số khủng tại Việt Nam trên sàn thương mại điện tử. Mặt hàng này đạt doanh số đến 40,6 tỷ đồng trong năm 2024.

Từ tháng 3/2025, làn sóng tẩy chay búp bê Baby Three bắt đầu lan rộng với việc nhãn hiệu Kính mắt Anna và nhà sáng tạo nội dung Đặng Tiến Hoàng (ViruSs) tuyên bố ngừng hợp tác với nhà sản xuất, khi phát có hình ảnh vi phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam trên sản phẩm Thỏ Thị Trấn Baby Three phiên bản V2.

Trước thông tin về sản phẩm Baby Three đang bị tẩy chay, ngày 12/3/2025 Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã có văn bản gửi chi cục quản lý thị trường các tỉnh, thành phố liên quan đến việc tăng cường kiểm tra mặt hàng đồ chơi có hình ảnh, nội dung liên quan đến chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam.

Văn bản nêu rõ thời gian qua các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh đang có một số sản phẩm đồ chơi trẻ em như Baby Three có in hình giống "đường lưỡi bò" được kinh doanh theo hình thức truyền thống và trên sàn thương mại điện tử Shopee, TikTokShop, mạng xã hội Facebook.

Vì vậy, cục đề nghị các chi cục quản lý thị trường địa phương tăng cường công tác phối hợp các sàn thương mại điện tử, nắm bắt tình hình trên địa bàn, chủ động triển khai các biện pháp nghiệp vụ, tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nếu có đối với các tổ chức, cá nhân theo quy định.

Nhiều vụ việc liên quan đến "đường lưỡi bò" bị xử lý

Xử phạt cơ sở kinh doanh quả địa cầu in "đường lưỡi bò"

Cuối tháng 10/2023, Thanh tra Sở TT-TT Hà Nội cho biết, qua thông tin phản ánh về một cơ sở kinh doanh trên địa bàn phường Mỗ Lao, quận Hà Đông, Hà Nội kinh doanh sản phẩm quả địa cầu in bản đồ thế giới có "đường lưỡi bò" và bản đồ không thể hiện đầy đủ chủ quyền biển đảo của Việt Nam, Sở TT-TT Hà Nội đã lập đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra hoạt động kinh doanh của cơ sở trên.[5]

Tại thời điểm kiểm tra, chủ cửa hàng cho biết đã mua 2 quả địa cầu trên trang thương mại điện tử có tên miền https://1688.com (tên miền được đăng ký tại Trung Quốc) nên không biết việc sản phẩm trên in bản đồ thế giới có hình ảnh "đường lưỡi bò" và bản đồ không thể hiện đầy đủ chủ quyền biển đảo của Việt Nam.

Theo Thanh tra Sở TT-TT Hà Nội, việc hộ kinh doanh trên bán quả địa cầu có bản đồ thế giới có in hình ảnh "đường lưỡi bò", không thể hiện đầy đủ chủ quyền, biên giới quốc gia Việt Nam là hành vi “Phát hành xuất bản phẩm cấm lưu hành”, vi phạm Luật Xuất bản năm 2012 và vi phạm Nghị định số 119/2020/NĐ-CP, ngày 7-10-2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản.

Trên cơ sở đó, Thanh tra Sở TT-TT Hà Nội đã quyết định xử phạt vi phạm hành chính 7,5 triệu đồng đối với chủ cơ sở kinh doanh trên và buộc tiêu hủy 2 sản phẩm trên.

Phát hiện đồ chơi trẻ em có "đường lưỡi bò" tại Hà Nội

Vào hồi cuối tháng 11/2019, Quản lý thị trường Hà Nội đã phát hiện cơ sở kinh doanh mặt hàng đồ chơi trẻ em trong đó có 10 hộp đồ chơi lắp ghép hình bản đồ có thể hiện "đường lưỡi bò" trên vỏ hộp và trong hình lắp ghép, vi phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam.[6]

Cụ thể, Đoàn kiểm tra liên ngành thuộc Ban chỉ đạo 389 do Đội Quản lý thị trường số 5 (Cục Quản lý thị trường Tp. Hà Nội) làm Trưởng đoàn đã tiến hành kiểm tra điểm tập kết hàng hóa tại một cửa hàng tại La Khê, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội.

Đoàn kiểm tra đã phát hiện cơ sở đang kinh doanh mặt hàng đồ chơi trẻ em trong đó có 10 hộp đồ chơi lắp ghép hình bản đồ có thể hiện "đường lưỡi bò" trên vỏ hộp và trong hình lắp ghép, vi phạm chủ quyền biển đảo của Việt Nam. Toàn bộ số hàng hóa trên không có hóa đơn chứng từ chứng minh tính hợp pháp theo quy định.

Đoàn kiểm tra đã tiến hành tạm giữ toàn bộ số hàng hóa có thể hiện 'đường lưỡi bò' trên để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Qua kiểm tra, nhiều sản phẩm có "đường lưỡi bò" đã tuồn ra thị trường làm ảnh hưởng đến an ninh, xâm phạm chủ quyền đất nước.

Trước đó, Công ty TNHH Ôtô VW Việt Nam đã đưa xe Volkswagen Touareg CR745J đến Trung tâm hội chợ và triển lãm Sài Gòn tham dự Triển lãm ôtô Việt Nam 2019. Chiều cùng ngày, công ty đã phát hiện sự việc bản đồ định vị trên xe Volkswagen Touareg CR745J có "đường lưỡi bò". Chiếc xe có giá trị 4 tỷ đồng này sau đó đã bị tịch thu, gỡ "đường lưỡi bò", cả công ty nhập khẩu và công ty làm triển lãm đều bị phạt nặng với số tiền hàng trăm triệu đồng.

Trong lĩnh vực điện mặt trời, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã phát hiện nhiều Inverter cũng có bản đồ in hình "đường lưỡi bò".

Sendo hay Lazada đã bán quả địa cầu có in "đường lưỡi bò" với giá 225.000 đồng. Các sản phẩm quả địa cầu này thường được các trường học, cơ sở giáo dục mua về để trưng bày ở các trường học, phục vụ cho công tác giảng dạy.

Trước đó, trong lĩnh vực giáo dục - văn hoá nghệ thuật cũng tồn tại hiện tượng sách, giáo trình chứa bản đồ có hình "đường lưỡi bò". Bộ phim truyện hoạt hình Everest - Người tuyết bé nhỏ (tên gốc: Abominable) cũng được yêu cầu ngừng chiếu vì xuất hiện bản đồ có "đường lưỡi bò".

Sự việc các sản phẩm có bản đồ "đường lưỡi bò" đang luồn lách vào Việt Nam cho thấy cơ chế kiểm soát lỏng lẻo trong khâu nhập khẩu, sản xuất và tuồn ra thị trường. Những bê bối đó đặt ra yêu cầu cần có một giải pháp căn cơ ngăn chặn các sản phẩm có "đường lưỡi bò" không vào được biên giới, thay vì bán ra thị trường rồi mới tịch thu, xử phạt như hiện nay.

Bộ Công Thương cho biết, trong thời gian qua xảy ra một số trường hợp doanh nghiệp, đơn vị nhập khẩu hàng hóa về Việt Nam để bán, tham gia trưng bày, giới thiệu... có hình ảnh và thông tin về "đường lưỡi bò". Theo Bộ Công Thương, sự việc này có tính chất rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, vi phạm quy định pháp luật hiện hành.

[1] Lê Thúy, Baby Three in hình giống “đường lưỡi bò”, Bộ Công Thương chỉ đạo xử lý nghiêm, Báo Người lao động, ngày 12/03/2025, https://nld.com.vn/baby-three-in-hinh-giong-duong-luoi-bo-bo-cong-thuong-chi-dao-xu-ly-nghiem-196250312164339347.htm

[2] Tiến Bùi, Đồ chơi Baby Three có gì đặc biệt khiến Gen Z mê mẩn, lấn át cả Labubu?, Báo Dân trí, ngày 28/11/2024, https://dantri.com.vn/doi-song/do-choi-baby-three-co-gi-dac-biet-khien-gen-z-me-man-lan-at-ca-labubu-20241126230858149.htm

[3] Nghị định 18/2020/NĐ-CP ngày 11/2/2020 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ.

[4] PV, Nhà sản xuất Baby Three cam kết tuân thủ pháp luật Việt Nam và đổi trả sản phẩm từ 30/3, Tạp chí Lao động và Xã hội, ngày 14/3/2025, https://tapchilaodongxahoi.vn/nha-san-xuat-baby-three-cam-ket-tuan-thu-phap-luat-viet-nam-va-doi-tra-san-pham-tu-303-1335374.html

[5] Minh Khang, Hà Nội phát hiện, xử phạt cơ sở kinh doanh quả địa cầu in "đường lưỡi bò", Báo Sài Gòn giải phóng, ngày 14/10/2023, https://www.sggp.org.vn/ha-noi-phat-hien-xu-phat-co-so-kinh-doanh-qua-dia-cau-in-duong-luoi-bo-post709805.html

[6] Bạch Huệ, Phát hiện đồ chơi trẻ em có "đường lưỡi bò" tại Hà Nội, Vneconomy.vn, ngày 20/11/2019, https://vneconomy.vn/techconnect//phat-hien-do-choi-tre-em-co-duong-luoi-bo-tai-ha-noi.htm

Độc giả còn vướng mắc có thể đóng góp ý kiến tại phần "Bình luận" phía dưới; liên hệ Đường dây nóng tư vấn pháp luật: 0899.515.999 hoặc gửi câu hỏi cho tòa soạn tại đây để được hỗ trợ.