Ngày 14/09/2025, Bộ Nội vụ cho biết đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về phân loại ĐVHC. Đây là bước đi quan trọng nhằm khắc phục những bất cập hiện hành và phù hợp với thực tiễn sau đợt sắp xếp, sáp nhập ĐVHC năm 2025. Việc sắp xếp này đã mang lại những biến động lớn về quy mô và dân số, khiến hệ thống tiêu chí cũ không còn phù hợp.
Theo Bộ Nội vụ, sau đợt sáp nhập, sắp xếp ĐVHC, Việt Nam hiện có 34 ĐVHC cấp tỉnh và 3.321 ĐVHC cấp xã.
Đáng chú ý, cả nước đã giảm 29 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Quy mô địa lý và dân số của nhiều địa phương đã thay đổi căn bản, với diện tích tự nhiên trung bình mỗi tỉnh, thành phố tăng 85,3%, đạt 9.743 km². Lâm Đồng hiện là tỉnh có diện tích lớn nhất với 24.243,13 km², vượt qua Nghệ An trước đó.
Tương tự, quy mô dân số trung bình cấp tỉnh cũng tăng 85,3%, đạt hơn 3,3 triệu người. Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) là địa phương có dân số lớn nhất cả nước, với hơn 14,6 triệu người, tăng gần 4,7 triệu so với trước khi sắp xếp.
Một điểm mới đáng chú ý là sự xuất hiện của 13 "đặc khu" - một loại hình ĐVHC hoàn toàn mới, nằm ngoài phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13.
Những biến động này khiến hệ thống tiêu chí, thang điểm theo Nghị quyết 1211 không còn phản ánh đúng thực tế, có thể làm sai lệch đánh giá về vị trí và vai trò của từng địa phương, ảnh hưởng trực tiếp đến việc hoạch định chính sách và phân bổ nguồn lực.
Khắc phục bất cập, bổ sung yếu tố "động" trong dự thảo Nghị định mới được xây dựng nhằm giải quyết những hạn chế của Nghị quyết 1211.
Trong đó, Nghị quyết 1211 đang có hướng thiên lệch về tiêu chí khi hệ thống tiêu chí cũ chủ yếu tập trung vào diện tích, dân số và số lượng đơn vị trực thuộc, chiếm hơn một nửa tổng điểm. Trong khi đó, các chỉ số quan trọng phản ánh năng lực quản trị, mức độ chuyển đổi số và cải cách thủ tục hành chính lại chưa được quan tâm đúng mức. Điều này dẫn đến tình trạng các địa phương đông dân, diện tích lớn thường được xếp loại cao, trong khi những địa phương nhỏ hơn nhưng năng động, cải cách mạnh mẽ lại khó cải thiện phân loại.
Bên cạnh đó là quy trình phức tạp của các phân loại hiện hành còn nhiều tầng nấc, yêu cầu lập hồ sơ trình qua nhiều cấp, tốn kém thời gian và chi phí.
Nghị quyết 1211 chỉ quy định việc phân loại khi thành lập, nhập, chia, điều chỉnh địa giới mà không có cơ chế rà soát định kỳ. Điều này khiến nhiều địa phương "được xếp rồi để đó" trong hàng chục năm, dù có biến động lớn về kinh tế - xã hội, làm giảm giá trị của kết quả phân loại và không tạo động lực để chính quyền địa phương đổi mới.
Để giải quyết những vấn đề này, dự thảo nghị định mới sẽ bổ sung các chỉ số "động" như tốc độ tăng năng suất lao động, tỷ lệ hộ gia đình có kết nối Internet, và tỷ lệ hồ sơ thủ tục hành chính được xử lý qua dịch vụ công trực tuyến.
Việc bổ sung này giúp việc phân loại không chỉ dựa vào quy mô mà còn đánh giá năng lực điều hành, chuyển đổi số và cải cách hành chính – những yếu tố ngày càng quyết định đến chất lượng phát triển của địa phương.
Dự thảo Nghị định cơ bản kế thừa hệ thống loại ĐVHC đã có, nhưng có điều chỉnh phù hợp với bối cảnh mới. Như đối với thành phố Hà Nội và TPHCM được xác định là ĐVHC loại đặc biệt. Các thành phố trực thuộc Trung ương còn lại như Huế, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí cao nhất về kinh tế - xã hội và hạ tầng, sẽ đương nhiên thuộc loại I.
Đối với cấp tỉnh, xã, và phường, việc phân loại được thực hiện bằng phương thức tính điểm (dưới 60 điểm đạt loại III, từ 60 đến 75 điểm đạt loại II, trên 75 điểm đạt loại I). Các tiêu chuẩn tính điểm bao gồm quy mô dân số, diện tích tự nhiên, số lượng ĐVHC trực thuộc, điều kiện kinh tế - xã hội và yếu tố đặc thù. Dự thảo cũng quy định điểm ưu tiên cho các ĐVHC có quy mô vượt trội hoặc có vị trí, vai trò trọng yếu, nhằm đảm bảo các địa phương này được quan tâm, bố trí nguồn lực để phát triển.
Theo Bộ Nội vụ, Nghị định mới sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để các địa phương thực hiện phân loại ĐVHC một cách chính xác, từ đó hoạch định chính sách phát triển, thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng sống và xây dựng bộ máy chính quyền phù hợp.
Tags:
Tags:
(PLPT) - Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 100/2024/NĐ-CP đã đề xuất giao Công an xã xác nhận điều kiện về thu nhập mua nhà ở xã hội thay cho UBND cấp xã.
(PLPT) - Theo quyết định của UBND TP Hà Nội, Khu nhà ở xã hội mới tại xã Hoài Đức vừa được duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 với quy mô dân số hơn 2.000 người.
(PLPT) - Bộ Tài chính chỉ đạo các đơn vị phối hợp địa phương xử lý dứt điểm việc chậm chi lương cho đơn vị cấp xã, bảo đảm hoàn thành trước ngày 15/9/2025.
(PLPT) - Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý - Bộ Tư pháp tổ chức thành công hội nghị tập huấn về trợ giúp pháp lý cho 50 cán bộ nòng cốt ở cơ sở tại phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ.
(PLPT) - Các hội nghị tập huấn, nâng cao năng lực, kiến thức trợ giúp pháp lý cho đội ngũ cán bộ cơ sở, già làng, trưởng bản, người có uy tín lý được Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức thành công tại Khánh Hoà. Đây là hoạt động mang ý nghĩa thiết thực, góp phần đưa dịch vụ pháp lý miễn phí đến gần dân hơn, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội, thu hẹp khoảng cách pháp lý và củng cố niềm tin của cộng đồng vào chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
(PLPT) - Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 268/NQ-CP về tình hình triển khai thực hiện và vận hành mô hình chính quyền địa phương 02 cấp.
(PLPT) - Mới đây, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư Pháp) đã tổ chức thành công 02 Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực, kiến thức về trợ giúp pháp lý cho người có uy tín và đội ngũ cán bộ ở cơ sở tại thành phố Cần Thơ.
(PLPT) - Mô hình quản trị dựa trên dữ liệu, yêu cầu với lãnh đạo tỉnh, thành phố là việc quản lý phải chuyển dịch sang phát huy vai trò trao quyền, tăng cường giám sát kết quả thực thi của cấp xã thông qua các công cụ số.
