Tầm nhìn - Chính sách

TP.HCM kiến nghị "cởi trói" cơ chế cho chính quyền đô thị

Ninh Gia Thứ tư, 03/09/2025 - 09:16

(PLPT) - Để tháo gỡ những "điểm nghẽn" trong thí điểm mô hình chính quyền đô thị, UBND TP.HCM đã chính thức kiến nghị hàng loạt giải pháp đột phá, tập trung vào việc phân cấp, ủy quyền mạnh mẽ hơn cho cấp cơ sở, nhằm tạo ra một bộ máy hành chính năng động, hiệu quả, đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Vì mục tiêu tinh gọn và hiệu quả

Theo đó, sau hơn một năm thí điểm mô hình chính quyền đô thị, TP.HCM đang đối mặt với nhiều vướng mắc pháp lý làm chậm quá trình xử lý công việc và chưa phát huy hết hiệu quả mong đợi.

Việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP.HCM theo Nghị quyết 131 của Quốc hội là một bước đi đột phá, trong đó chính quyền được tổ chức thành hai cấp hoàn chỉnh là cấp Thành phố và cấp xã, phường, thị trấn.

Công nghệ đang ngày càng khẳng định vai trò trong thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp khi thực hiện các nhiệm vụ hành chính công hiệu quả.

Riêng cấp quận và TP. Thủ Đức không tổ chức Hội đồng Nhân dân (HĐND), Ủy ban Nhân dân (UBND) tại đây hoạt động theo cơ chế của một cơ quan hành chính nhà nước, là "cánh tay nối dài" của UBND Thành phố.

Mục tiêu chính của mô hình này là tinh gọn bộ máy nhằm giảm bớt các tầng lớp trung gian, khắc phục sự cồng kềnh, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Đảm bảo sự chỉ đạo, điều hành từ thành phố xuống cơ sở được thông suốt, nhanh chóng, quyết liệt hơn, phù hợp với nhịp độ phát triển của một siêu đô thị.

Cách tổ chức mô hình chính quyền đô thị giúp cho sự thống nhất quản lý cho phép thành phố triển khai các quy hoạch, kế hoạch lớn về đô thị, giao thông, môi trường một cách đồng bộ trên toàn địa bàn mà không bị phân mảnh bởi cơ chế của HĐND cấp quận.

Mô hình này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hệ thống quản lý linh hoạt, hiện đại. Tuy nhiên, thực tế vận hành đã cho thấy khoảng cách giữa mục tiêu và thực tiễn.

Những vướng mắc từ thực tiễn

Sau thời gian triển khai, mô hình đã bộc lộ một số bất cập lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý nhà nước.

Vấn đề nổi cộm nhất là sự hạn chế trong phân cấp, ủy quyền. Theo quy định hiện hành, Chủ tịch UBND TP.HCM có thể ủy quyền cho Chủ tịch UBND các quận, nhưng lại không thể ủy quyền trực tiếp cho các phòng, ban chuyên môn cấp dưới. Quy định này vô hình trung tạo ra một "nút thắt cổ chai" tại cấp thành phố, khiến nhiều công việc bị tồn đọng, trong khi cấp quận, phường lại không đủ thẩm quyền để giải quyết nhanh các vấn đề sát sườn của người dân.

Bên cạnh đó, công tác giám sát của HĐND Thành phố đối với hoạt động của UBND quận, phường đang đối mặt với nhiều thách thức. Việc giám sát một địa bàn rộng lớn với khối lượng công việc khổng lồ đòi hỏi phải có một cơ chế giám sát thực sự hiệu quả và toàn diện.

Một khó khăn khác chính là địa vị pháp lý chưa rõ ràng của UBND quận, phường. Dù hoạt động như một cơ quan hành chính, việc không còn là một cấp chính quyền hoàn chỉnh đã gây ra những lúng túng nhất định trong cơ chế phối hợp và chỉ đạo, điều hành.

Để "cởi trói" cho bộ máy, UBND TP.HCM đã đề xuất những giải pháp mang tính chiến lược, tập trung vào việc tăng cường sự chủ động cho cấp cơ sở. Trong đó, TP.HCM kiến nghị Trung ương hoàn thiện hành lang pháp lý về ủy quyền để xem xét sửa đổi các luật liên quan để cho phép UBND và Chủ tịch UBND Thành phố được ủy quyền một số thủ tục hành chính cụ thể cho các cơ quan chuyên môn cấp quận. Điều này sẽ giúp giảm tải cho thành phố, tăng tốc độ xử lý hồ sơ và nâng cao tính chịu trách nhiệm của đơn vị cơ sở.

Bên cạnh đó là đổi mới và nâng cao hiệu quả giám sát khi TP.HCM đề xuất tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách, đồng thời áp dụng các phương pháp giám sát hiện đại như giám sát trực tuyến, giám sát theo chuyên đề và phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc.

Cùng với đó là làm rõ cơ chế phối hợp và hoạt động thông qua việc cần ban hành các quy định cụ thể hóa mối quan hệ công tác giữa các cơ quan hành chính của Thành phố và cấp quận, phường, đảm bảo sự chỉ đạo, điều hành được thông suốt, đồng bộ và thống nhất.

Việc tháo gỡ kịp thời những vướng mắc này không chỉ giúp TP.HCM vận hành trơn tru mô hình chính quyền đô thị mà còn là bài học kinh nghiệm quý báu cho các đô thị lớn khác trên cả nước. Người dân và chính quyền thành phố đang kỳ vọng những kiến nghị tâm huyết này sẽ sớm được chấp thuận, tạo ra một cú hích mạnh mẽ, giúp TP.HCM phát triển xứng tầm là đầu tàu kinh tế của Việt Nam.

Cùng chuyên mục

Quy định mới về Văn phòng đăng ký đất đai: Rõ trách nhiệm, tăng minh bạch

Quy định mới về Văn phòng đăng ký đất đai: Rõ trách nhiệm, tăng minh bạch

Tầm nhìn - Chính sách -  17 giờ trước

(PLPT) - Trong bối cảnh Luật Đất đai mới được triển khai, Chính phủ đã ban hành các quy định cụ thể về tổ chức và hoạt động của Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ).

Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất - Nền tảng cho “đột phá của đột phá” về thể chế

Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất - Nền tảng cho “đột phá của đột phá” về thể chế

Tầm nhìn - Chính sách -  2 ngày trước

(PLPT) - Lần đầu tiên được tổ chức cùng với tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ Nhất với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” không chỉ là một sự kiện chuyên môn mà còn khẳng định quyết tâm đưa pháp luật thực sự “đi trước mở đường”, trở thành động lực cạnh tranh cho quốc gia.

Đề xuất 9 nhóm giao dịch bắt buộc công chứng

Đề xuất 9 nhóm giao dịch bắt buộc công chứng

Tầm nhìn - Chính sách -  4 ngày trước

(PLPT) - Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu vừa chủ trì họp tổ soạn thảo dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công chứng.

“4 thông” để hiện thực hóa Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh

“4 thông” để hiện thực hóa Trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh

Tầm nhìn - Chính sách -  5 ngày trước

(PLPT) - Tại Diễn đàn Kinh tế mùa Thu 2025 ở TPHCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định quyết tâm xây dựng TPHCM thành trung tâm tài chính quốc tế, với phương châm “4 thông” – thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng. Những cam kết mạnh mẽ về thể chế, hạ tầng, nhân lực và môi trường đầu tư được xác định là “đòn bẩy” để hiện thực hóa mục tiêu này.

Chính sách của Việt Nam đối với trẻ em: Từ cam kết đến hệ sinh thái bảo vệ toàn diện

Chính sách của Việt Nam đối với trẻ em: Từ cam kết đến hệ sinh thái bảo vệ toàn diện

Tầm nhìn - Chính sách -  5 ngày trước

(PLPT) - Trẻ em luôn được Đảng và Nhà nước xác định là trung tâm của chiến lược phát triển con người, là ưu tiên trong mọi quyết sách phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng: Các trường không chuyên không được đào tạo cử nhân luật

Phó Thủ tướng: Các trường không chuyên không được đào tạo cử nhân luật

Tầm nhìn - Chính sách -  6 ngày trước

(PLPT) - Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, các trường đại học không chuyên sẽ không được phép đào tạo một số lĩnh vực đặc thù, trong đó có đào tạo cử nhân luật.

Diễn đàn xây dựng pháp luật - Hoàn thiện thể chế, pháp luật tạo “đột phá của đột phá” trong kỷ nguyên mới

Diễn đàn xây dựng pháp luật - Hoàn thiện thể chế, pháp luật tạo “đột phá của đột phá” trong kỷ nguyên mới

Tầm nhìn - Chính sách -  1 tuần trước

(PLPT) - Sáng 22/11, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội lần đầu tiên tổ chức Diễn đàn xây dựng pháp luật với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”, do Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì. Sự kiện mở ra một kênh đối thoại, hiến kế quan trọng để đưa thể chế, pháp luật thực sự trở thành động lực phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Cải cách thể chế trong kỷ nguyên mới với vai trò dẫn đường của Quốc hội

Cải cách thể chế trong kỷ nguyên mới với vai trò dẫn đường của Quốc hội

Tầm nhìn - Chính sách -  1 tuần trước

(PLPT) - Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất tại Nhà Quốc hội tập trung bàn giải pháp hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Từ sáng kiến do Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề xuất, Quốc hội khẳng định rõ vai trò “đi trước mở đường” trên mặt trận cải cách thể chế, nâng cao chất lượng công tác lập pháp và thi hành pháp luật.