Lý giải việc trúng đấu giá đất cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho biết, sau khi có thông tin dư luận báo cáo về trường hợp đấu giá đất cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, trong đó có trường hợp cao bất thường, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện 482 yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng cùng UBND TP Hà Nội kiểm tra, rà soát, đánh giá để tìm các nguyên nhân và đề xuất các giải pháp.

Trước khi nhận được Công điện của Thủ tướng, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động thành lập đoàn kiểm tra phối hợp với UBND TP. Hà Nội rà soát, xem xét, đánh giá các cuộc đấu giá đó và thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Bước đầu cho thấy các địa phương đã có các hoạt động nhằm kiểm soát chặt chẽ công tác đấu giá quyền sử dụng đất trước khi tổ chức đấu giá như thành lập tổ chức giám sát, bố trí lực lượng công an đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình đấu giá quyền sử dụng đất.

Sau khi có kết quả đấu giá quyền sử dụng đất và phản ánh của báo chí, dư luận, cơ quan chức năng hiện đã chủ động chỉ đạo rà soát nắm bắt tình hình giao dịch trên địa bàn, đặc biệt đối với các lô đất đấu giá.

Nhận định thứ hai của đoàn kiểm tra cho thấy việc trúng đấu giá tăng cao so với giá khởi điểm là đúng thực tế. Đoàn kiểm tra cũng xác định một số nguyên nhân ban đầu như sau.

Thứ nhất, xu hướng tăng giá chung của thị trường bất động sản đang trên đà phục hồi, và một lượng giá giao dịch tăng trưởng tốt trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp từ đầu năm 2024, đặc biệt là đối với các bất động sản có pháp lý rõ ràng, được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, thuộc các khu vực quy hoạch phát triển đô thị đầu tư cơ sở hạ tầng giao thông kết nối quan trọng như các huyện Hoài Đức và Thanh Oai là khu vực mà người dân và nhà đầu tư tham gia.

Thứ hai, việc tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất diễn ra trong thời điểm giao thoa giữa Luật Đất đai năm 2013 hết hiệu lực và Luật Đất đai năm 2024 bắt đầu có hiệu lực, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 với Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023. Như vậy giao thoa giữa thời kỳ luật cũ hết hiệu lực còn luật mới có hiệu lực, do đó, quá trình tổ chức đấu giá xuất phát từ các quy định của luật cũ và chuyển sang luật mới nên sẽ có một số nguyên nhân, trong đó có việc xác định giá đất để làm giá khởi kiểm cho đấu giá quyền sử dụng đất.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường phải phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và UBND TP. Hà Nội chỉ ra những nguyên nhân cụ thể nhất, do đó, chúng tôi đã có văn bản gửi các cơ quan liên quan để tiếp tục có những thông tin, tài liệu cung cấp, sẽ có những buổi làm việc đảm bảo đánh giá tác động nhiều chiều, ý kiến của nhiều cơ quan trên cơ sở nhiều quy định của pháp luật để tìm ra nguyên nhân rồi đề xuất giải pháp.

Nếu như sau khi đánh giá mà phát hiện ra các nguyên nhân do lỗi từ cơ chế chính sách và có tính phổ quát, ảnh hưởng đến việc đấu giá quyền sử dụng đất trên phạm vi cả nước thì chúng tôi sẽ đề xuất tham mưu phương án cho các cấp chính quyền sửa đổi, bổ sung hoặc điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật.

Trường hợp không phải lỗi do cơ chế chính sách mà lỗi do quá trình tổ chức thực hiện thì chúng tôi sẽ đề xuất và tham mưu để các đơn vị, cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương cùng rà soát, đánh giá kỹ lưỡng các phương án đấu giá, xác định giá đất và tổ chức đấu giá đảm bảo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo ổn định tình hình trong thực hiện đấu giá đất.

Chưa phát hiện kẽ hở trong quá trình đấu giá đất

Trước đó, ngày 5/9, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân chủ trì buổi thông tin về Hội nghị phổ biến các nghị định quy định chi tiết thi hành luật Đất đai 2024. Một trong những nội dung được quan tâm nhất là kết quả kiểm tra đột xuất 2 cuộc đấu giá quyền sử dụng đất tại 2 huyện Thanh Oai, Hoài Đức của TP Hà Nội, diễn ra trong tháng 8 vừa qua.

Cụ thể, theo ông Chu An Trường - Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường), thời điểm sau 2 cuộc đấu giá, thông tin báo chí nổi lên vấn đề giá trúng đấu giá cao hơn rất nhiều giá khởi điểm, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường bất động sản nói chung.

Vì vậy, ngày 23/8, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xuống huyện Thanh Oai và huyện Hoài Đức kiểm tra tình hình công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất ở 2 địa phương này.

Quá trình kiểm tra bước đầu, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận thấy các đơn vị liên quan của các huyện Thanh Oai và Hoài Đức đã có sự quan tâm chỉ đạo sát sao trong việc đấu giá đất.

Theo ông Trường, do khối lượng hồ sơ tham gia đấu giá quyền sử dụng đất ở Thanh Oai và Hoài Đức rất lớn nên cần phải kiểm tra, rà soát kỹ lưỡng. Cụ thể như việc đấu giá 68 lô đất ở Thanh Oai có tới 4.500 hồ sơ đăng ký đấu giá.

Ông Chu An Trường cho rằng, những vấn đề liên quan đến đấu giá đất ở Thanh Oai và Hoài Đức cần được tham khảo các bộ ngành liên quan. Do vậy, khi nào Bộ TN&MT thống nhất nội dung với các bộ ngành thì sẽ thông báo kết quả kiểm tra việc đấu giá đất tại Hà Nội.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân, hiện nay chưa có kết luận về việc có kẽ hở hay sai phạm trong quá trình đấu giá tại Thanh Oai và Hoài Đức. Bộ TN&MT đang tiếp tục rà soát, nếu phát hiện sai phạm sẽ tham mưu cấp có thẩm quyền phương án xử lý.

Ngày 23/8, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường xuống 2 huyện Thanh Oai và Hoài Đức để kiểm tra tình hình công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất.

Đoàn do ông Chu An Trường - Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường) làm trưởng đoàn kiểm tra, ông Nguyễn Ngọc Tuyến, Trưởng phòng Phát triển tài nguyên đất thuộc Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất làm phó đoàn. Thành viên đoàn là 3 chuyên viên của Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất và đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội.

Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ kiểm tra việc chấp hành các quy định về xác định giá khởi điểm, đánh giá sự phù hợp giá trúng đấu giá với giá đất thực tế trên thị trường; điều kiện trình tự, thủ tục tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, kiểm tra thực địa khu đất được đưa ra đấu giá và các nội dung khác có liên quan trong quá trình làm việc với địa phương.

Trước đó, huyện Hoài Đức tổ chức đấu giá 19 lô đất tại thôn Lòng Khúc, xã Tiền Yên. Lô đất được trả giá cao nhất là 133,3 triệu đồng/m2, tổng giá trị 15 tỷ đồng, gấp hơn 18 lần giá khởi điểm.

Tại huyện Thanh Oai, đầu tháng 8 đã đấu giá 68 lô đất ở thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao, trong đó có lô đất được trả giá cao nhất lên đến 100 triệu đồng/m2, gấp 8 lần so với giá khởi điểm.